Gdy drogi moczowe zawodzą

Kłopoty z układem moczowym nasilają się w chłodnych porach roku. Zwłaszcza u pań. Ich cewka moczowa jest krótka (ok. 5 cm) i leży blisko pochwy i odbytu, gdzie znajduje się wiele drobnoustrojów mogących wywołać zapalenie (np. bakterie E. coli). Mogą one łatwo wniknąć do cewki i pęcherza, a nawet nerek. Infekcjom sprzyjają zmiany hormonalne w okresie przekwitania. Jajniki przestają produkować estrogeny. Hormony te sprzyjają wytwarzaniu bakterii kwasu mlekowego, które utrzymują kwaśne pH pochwy, dzięki czemu bakterie nie mogą się rozwijać i przenosić z okolic pochwy do cewki. W dodatku w czasie przekwitania błona śluzowa układu moczowego staje się cienka, bardziej podatna na atak bakterii.

Spowodowane są najczęściej przeziębieniami i ogólnym osłabieniem odporności. Oznaki choroby to:

• silny ból w dole brzucha,
• pieczenie cewki moczowej,
• parcie na mocz i siusianie "po kropelce",
• gdy zapalenie się rozwinie - gorączka i krwiomocz.

Leczenie - antybiotykami lub innymi lekami antybakteryjnymi. Kurację trzeba doprowadzić do końca, nawet jeśli ból i pieczenie ustąpią. W przeciwnym razie choroba może wracać. Ulgę daje picie dużej ilości płynów (co najmniej 2 l dziennie), najlepiej zakwaszających mocz (z sokiem z cytryny, czarnej porzeczki, żurawiny). Dolegliwości łagodzą też ciepłe okłady na podbrzusze.

Polega na tym, że w nerce tworzą się twarde złogi. Gdy taki kamień utkwi w miedniczce lub kielichach nerkowych i drażni moczowód, pojawia się kolka nerkowa - bardzo silne, napadowe bóle. Mogą jej towarzyszyć:

• nudności, wymioty, wzdęcia,
• oddawanie moczu w niewielkich ilościach,
• bolesne parcie na mocz (skurcze pęcherza moczowego),
• czerwone krwinki w moczu (widoczne pod mikroskopem),
• czasem krwiomocz.

Przy kolce nerkowej podaje się leki rozkurczowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Chory powinien dużo pić (nawet 3-4 l wody). Pomogą ciepłe okłady na okolicę lędźwiową, ciepła kąpiel oraz ruch, zwłaszcza skakanie i chodzenie (przy atakach). Małe kamienie często same wychodzą przez drogi moczowe. Większe kruszy się za pomocą urządzenia generującego fale ultradźwiękowe. Operacje stosuje się tylko przy bardzo dużych kamieniach. Konieczna jest też dieta dobrana do rodzaju kamicy.

Pojawia się zwykle po zakażeniach bakteryjnych lub wirusowych, najczęściej gardła, np. anginie, szkarlatynie. W naczyniach kłębuszków nerkowych gromadzą się antygeny bakterii. Organizm broni się przed nimi. Powstaje stan zapalny.

Przy ostrym przebiegu pojawiają się objawy:

• pieniący się mocz o barwie różowej, czerwonawej, brunatnej,
• bóle w okolicy nerek, kłopoty z oddawaniem moczu,
• gorsze samopoczucie, brak apetytu, problemy żołądkowe,
• obrzęki twarzy i stóp.

W leczeniu najczęściej stosuje się antybiotyki, leki obniżające ciśnienie krwi i moczopędne. Należy ograniczyć spożycie soli i białka (mięsa, nabiału), unikać wysiłku fizycznego. Po wyzdrowieniu regularnie badać mocz i krew.

Kons.: dr Aleksandra Mossakowska, lekarz rodzinny