Gdy mamy alergię na... jedzenie

Typowe objawy alergii pokarmowej to silne, skurczowe bóle brzucha, wymioty, biegunka. O uczuleniu może świadczyć także wysypka pojawiająca się po zjedzeniu potrawy z alergenem oraz swędzący wyprysk na skórze.

Według obiegowych opinii, alergii nie wywołują produkty, które znamy od lat i jadamy codziennie, jak chleb, bułki, mleko. Niestety, prawda jest inna. Najczęstsze alergeny spożywcze, to właśnie mąka, mleko, jajka.

• Gluten. Najpoważniejsze konsekwencje zdrowotne może powodować mąka, zarówno pszenna, jak i żytnia, czasem także produkty z jęczmienia i, choć znacznie rzadziej, również z owsa. Wszystkie te ziarna zawierają gluten - białko roślinne, które u osób go nie tolerujących wywołuje zdrowotne komplikacje. Uczulenie na gluten może też spowodować poważną chorobę trzewną - celiakię.

• Laktoza. W mleku, traktowanym bardzo często jako źródło zdrowia, znajduje się laktoza, czyli cukier mleczny, też nie trawiony przez wielu z nas. Szkodliwie działają także przetwory z mleka - sery,

śmietana, twarogi, bywa, że także masło.

• Białko jaj. Uczulenie na jajka może dotyczyć całych jajek lub tylko białka. Generalnie, organizm człowieka źle znosi obce białka i nie przyswaja ich. Warto wiedzieć, że np. alergia na mleko, może się pojawić u kogoś, kto jako dziecko nie miał takich kłopotów. Zdarza się, że enzymy,

które w dzieciństwie pozwalały trawić mleko z czasem zanikły i uprzednio bezpieczny produkt stał się nieprzyswajalny.

Do alergenów najczęściej występujących w Polsce zalicza się kakao, czekoladę, owoce - głównie cytrusowe, np. mandarynki, grejpfruty, pomarańcze i drobno pestkowe: maliny, truskawki, owoce leśne. A także ryby, owoce morza, miód, pietruszkę, seler, pomidory, orzechy - zwłaszcza ziemne.

Przy podejrzeniu o alergię nie ma co zwlekać, lecz jak najszybciej warto zgłosić się do specjalisty - alergologa. Pamiętajmy, że kiedy zaniedbamy pierwsze sygnały alergii, musimy liczyć z tym, że znacznie dłużej potrwa wykrycie uczulającego alergenu.

Aby go znaleźć, najczęściej konieczne jest badanie poziomu przeciwciał we krwi i wykonanie testu skórnego. Polega on na nakłuwaniu skóry, a następnie nanoszeniu na nią kropli roztworów różnych alergenów. Potem lekarz ocenia prawidłowość lub nieprawidłowość odczynu, czyli reakcję organizmu.

Leczenie alergii to trudna sprawa, bo do dziś są tylko hipotezy na temat przyczyn, które powodują takie nietypowe reakcje organizmu. Wiadomo tylko, że alergia oznacza nadmierną, niewłaściwą reakcję układu odporności na obcą substancję. Przy kolejnych kontaktach z alergenem we krwi powstają przeciwciała i dochodzi do nadmiernego wydzielania histaminy. Skutki tego procesu to różnorodne dolegliwości. Leczenie alergii polega więc na tym, by precyzyjnie ustalić alergen, a następnie starać się całkowicie wyeliminować go z życia chorego.

W przypadku alergii pokarmowej oznacza to czasem reworewolucyjną zmianę jadłospisu. Poza tym, chory otrzymuje leki, głównie antyhistaminowe, które blokują wydzielanie histaminy, pełniącej bardzo istotną rolę w wywoływaniu alergii.

Preparaty te zazwyczaj sprawdzają się i przynoszą pacjentowi ulgę. Jednak ich wybór i ustalenie dawki należy zostawić lekarzowi, bo choć pojawiły się już w aptekach środki antyalergiczne dostępne bez recepty, to lepiej nie bawić się w samoleczenie. Warto wiedzieć, że leczenie większości rodzajów alergii, badania, testy i odczulanie są refundowane przez NFZ. Jednak do takiej kuracji kwalifikują się głównie osoby z alergią pyłkową. Niestety, nie są refundowane testy na nietolerancję pokarmową. Można je zrobić prywatnie i kosztują od 500 do 7000 zł. Refundowane jest leczenie celiakii.

Ekspert: Maja Błaszczyszyn, biochemik i analityk medyczny z Przychodni Medycyny Naturalnej

Komed w Warszawie