Gdy żołądek domaga się troski

Zaburzenia trawienne to zwykle skutek nieregularnego odżywiania, jedzenia w pośpiechu. A także stresu, nadmiaru tłustych, smażonych i słodkich potraw. Nadużywania mocnej kawy, herbaty, alkoholu, leków i ostrych przypraw. Picia napojów gazowanych i spożywania żywności przetworzonej, z dużą ilością barwników i konserwantów.

Po dużej porcji np. pierogów z grzybami, śledzia z cebulką, żeberkach czy torcie (zwłaszcza zjedzonych w pośpiechu) pojawia się niestrawność – uczucie pełności i gniecenie w żołądku, ślinotok, pieczenie, zgaga, nudności. Zwykle mija po 1-2 dniach. Łagodzi ją napar z mięty lub krople miętowe, ziele dziurawca i gotowe preparaty ziołowe. Jeśli niestrawność dokucza dłużej lub zdarza się kilka razy w miesiącu, może to być sygnał wrzodów żołądka i dwunastnicy lub problemów z wątrobą czy trzustką.

Pieczenie w przełyku, czyli zgaga, pojawia się 1–2 godz. po jedzeniu. Czasem wręcz pali za mostkiem lub w nadbrzuszu, a nawet powoduje bóle w klatce piersiowej. Najczęściej występuje po zbyt słodkim lub tłustym posiłku, kawie, napoju gazowanym lub po zażyciu leków przeciwbólowych na pusty żołądek. Należy unikać czynników prowokujących zgagę. Gdy nas dopadnie, unikajmy schylania się po jedzeniu, leżenia, dużego wysiłku fizycznego. Zażyjmy dostępny bez recepty lek zobojętniający kwas żołądkowy, np. Rennie, Manti, Ranigast. Ulgę przynosi wypicie zaparzonego siemienia lnianego, zgryzienie kilku ziarenek gorczycy lub migdałów. Jeśli pieczenie w przełyku zdarza się 2-3 razy w tygodniu i dokucza cały dzień, może to znaczyć, że cierpimy na refluks żołądkowo- -przełykowy. Choroba polega na tym, że częściowo strawiony pokarm wraz z kwasem solnym cofa się z żołądka do przełyku. Przyczyną jest osłabienie mięśnia zwieracza zamykającego przejście między przełykiem i żołądkiem.

Może to być objaw choroby wrzodowej żołądka czy dwunastnicy. Ból towarzyszący wrzodom żołądka najbardziej dokucza bezpośrednio po jedzeniu. Przy wrzodach dwunastnicy zwykle 1-2 godz. po jedzeniu, na czczo i w nocy. Przyczyną owrzodzeń mogą być bakterie Helicobacter pylori lub leki przeciwbólowe z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych. Chorobie sprzyja palenie tytoniu, stres, mocna kawa, herbata, alkohol, niewłaściwe nawyki żywieniowe. Pęknięcie wrzodu może nawet być groźne dla życia. Wrzodowcom zakażonym Helicobacter pylori podaje się dwa antybiotyki i tzw. inhibitor pompy protonowej, który zmniejsza wydzielanie kwasu solnego prawie do zera. Kuracja trwa 7-14 dni.

Często powtarzające się niestrawność, zgaga, bóle żołądka wymagają gastroskopii (można ją zrobić w znieczuleniu). Badanie to polega na wprowadzeniu (przez usta i przełyk) do żołądka i dwunastnicy giętkiej rurki zakończonej mikrokamerą. Podczas badania lekarz ogląda przełyk, żołądek i dwunastnicę. Może też pobrać materiał, który pomoże wykryć zakażenie Helicobacter pylori, a także rozpoznać lub wykluczyć chorobę nowotworową.
Kons. dr n. med. Jolanta Kunikowska, specjalista chorób wewnętrznych