Grzybica płuc: Przyczyny, objawy i leczenie

Grzybica płuc to groźna infekcja wywołana zarodnikami grzybów, które występują powszechnie – w glebie, powietrzu i wodzie. Sprzyjają im wilgoć i ograniczony dostęp tlenu. Zarodniki grzybów dostają się do naszego organizmu przez układ oddechowy, pokarmowy i skórę. Zakażenie grzybami pleśniowymi może wywoływać zapalenie spojówek, bóle stawów czy choroby układu oddechowego. Grzybica narządów wewnętrznych niemal nigdy nie rozwija się jednak u osób z prawidłowo działającym układem odpornościowym. Zarodniki grzybów nie wyrządzają nam wtedy większej szkody i są szybko neutralizowane.

Najczęstszą przyczyną grzybicy płuc są wrodzone i nabyte niedobory odporności (HIV, AIDS), zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego na skutek choroby nowotworowej i chemioterapii oraz stan immunosupresji, czyli hamowanie układu odpornościowego za pomocą środków farmakologicznych, by nie doszło do odrzucenia przeszczepu. Na grzybicę płuc znacznie bardziej narażone są też wcześniaki i osoby zmagające się z poważnymi chorobami przewlekłymi (np. ciężka niewydolność krążeniowa, zaawansowana cukrzyca i choroby układu oddechowego). Infekcję najczęściej wywołują grzyby Candida albicans i Aspergillus (kropidlak). Czynnikiem ryzyka jest też stosowanie cewników i sztucznych zastawek w sercu. Wbrew krążącym opiniom do rozwoju grzybicy układu oddechowego w żadnym stopniu nie przyczyniają się maseczki zasłaniające usta i nos (zostało to potwierdzone naukowo).

Grzybica płuc bardzo często mylona jest z innymi infekcjami układu oddechowego. Na podstawie objawów trudno odróżnić ją od zapalenia płuc wywołanego zakażeniem bakteryjnym. Charakterystyczne symptomy to wysoka gorączka, głęboki i mokry kaszel, duszności, ból w klatce piersiowej nasilający się podczas kaszlu, a także gęsta wydzielina z dróg oddechowych. U niektórych pacjentów pojawia się też krwioplucie. Kluczowym rozróżnieniem infekcji może być więc ogólny stan pacjenta – częste infekcje, współistnienie cukrzycy i innych chorób przewlekłych może świadczyć o niedoborach odporności. To z kolei sugeruje zakażenie grzybiczne. Zakażenie kropidlakiem wywołuje zmiany w obu płucach i przypominają gruźlicę. W co trzecim przypadku choroba rozsiewa się też na inne narządy. Do postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia niezbędne są jednak badania.

Podstawą diagnostyki grzybicy płuc jest rentgen oraz tomografia klatki piersiowej. Pozwalają one wykryć charakterystyczne zacienienia miąższowe oraz ogniska zwłóknienia, najczęściej w dole płuc. Najskuteczniejszym badaniem jest jednak biopsja cienkoigłowa płuca. Pomocne są również badania krwi, które mogą wykryć obecność antygenów grzybów.

Leczenie polega na przyjmowaniu środków farmakologicznych przez co najmniej kilka tygodni. U niektórych pacjentów konieczne jest chirurgiczne usunięcie fragmentu płuca zainfekowanego grzybniakiem kropidlakowym.