Idealne menu po 1. urodzinach

Roczny malec może już jeść prawie wszystkie składniki z "dorosłego stołu". Jednak posiłki muszą nadal być lekkostrawne, bo brzdąc wciąż jeszcze ma wrażliwy brzuszek. Dania możesz już doprawiać odrobiną soli (nie mogą jednak być pikantne).

Produkty, z których przygotowujesz jedzenie dla dziecka, powinny być jak najwyższej jakości, bo dieta ma duży wpływ na zdrowy rozwój malca. Oto wskazówki, co podawać maluchowi.

Jest źródłem łatwo przyswajalnego białka (budulca komórek ciała) oraz wapnia niezbędnego dla mocnych zębów i kości. Rocznemu malcowi możesz podawać mleko modyfikowane typu junior - zawiera odpowiednią dla dziecka na tym etapie rozwoju kompozycję składników odżywczych, minerałów oraz witamin. Smyk w tym wieku może też pić zwykłe mleko krowie.

Najlepiej pasteryzowane z butelki (kartonowe UHT jest bardziej przetworzone i zawiera mniej cennych witamin A i D).

Roczniak powinien wypijać 2 szklanki mleka dziennie. Dla urozmaicenia od czasu do czasu możesz mu przyrządzić również kakao (najlepiej naturalne), budyń oraz koktajl z dodatkiem świeżych lub mrożonych owoców.

Jarzyny to bogactwo niezbędnych (i łatwo przyswajalnych) witamin oraz składników mineralnych. Po 1. roku życia maluszek może już jeść wszelkie warzywa: strączkowe (np. groszek, fasolę, soczewicę), liściaste (m.in. kapustę, szpinak, jarmuż), a także brokuły, pomidory, paprykę, bakłażana, kalarepę, buraki, ogórki, dynię, marchew. Do menu brzdąca możesz już włączyć niewielkie ilości cebuli oraz czosnku.

Posiłki do smaku doprawiaj natką, świeżymi lub suszonymi ziołami (bazylią, majerankiem czy oregano).

W każdym posiłku malucha powinno znaleźć się jakieś warzywo (najlepiej świeże). Może to być np. średniej wielkości pomidor (lub 3 pomidorki koktajlowe), kilka plasterków ogórka, 3 rzodkiewki, 2-3 liście sałaty, 2 łyżki tartej marchewki, itp. Jarzyn, które wymagają gotowania, np. kalafiora, cukinię, nie rozgotowuj do miękkości - wtedy zachowają więcej cennych składników.

Pamiętaj, że szkrab nie może jeść grzybów leśnych, bo grożą zatruciem. Poza tym są też dla niego zbyt ciężkostrawne. Smyk może jadać np. kiszoną kapustę i ogórki. Nie podawaj mu jednak przetworów z octem (jest on pochodną alkoholu i nie powinien się znaleźć w diecie małego dziecka).

Szkrab może już jeść sezonowe przysmaki, jak: jabłka, gruszki, śliwki, maliny, morele, winogrona, truskawki, jagody, brzoskwinie. Do jego menu możesz też włączyć cytrusy. Świeże owoce to bomby witaminowe - podawaj je w cząstkach lub rób z nich domowe soki.

Malec jest w stanie na raz zjeść np. pół jabłka lub gruszki, 3 śliwki, 5-6 malin, itp. Przed podaniem trzeba je umyć - a jeśli mają twardą skórkę - także obrać. Owocowy przysmak smyk powinien otrzymać 4 razy dziennie - do posiłku lub jako przekąskę.

Pieczywo, makarony, kasze czy muesli to ważne składniki diety roczniaka. Pokarmy z tej grupy zawierają węglowodany złożone (źródło energii) i błonnik pokarmowy. Dziecko powinno jeść różnego rodzaju produkty zbożowe - od jasnych, przez graham - po ciemne razowe. Nie podawaj mu jednak słodkiego pieczywa, zwłaszcza ciasteczek, bo mają sporo szkodliwych utwardzanych tłuszczów (tzw. izomerów trans).

Kromkę pełnoziarnistego chleba lub niedużą bułkę grahamkę możesz podać smykowi na podwieczorek lub kolację. Do obiadu wystarczą 2-3 łyżki kaszy (np. jaglanej, gryczanej, pęczaku) lub podobnej wielkości porcja makaronu.

Tak jak w 1. roku życia, malec nadal powinien otrzymywać tłuszcze roślinne i zwierzęce. Zawierają one m.in. cenne kwasy tłuszczowe, niezbędne dla właściwego funkcjonowania mózgu. Umożliwiają też przyswojenie ważnych witamin. m.in. A, D i E. Dziecko potrzebuje więcej zdrowych tłuszczów niż dorosły - powinny one pokrywać ok. 30-35 proc. zapotrzebowania rozwijającego się organizmu na energię.

Warto, by w diecie szkraba znalazły się oleje roślinne (m.in. rzepakowy, słonecznikowy, lniany) oraz oliwa z oliwek. Do pieczywa najlepsze będzie masło, choć smyk może także jeść dobrej jakości margarynę miękką tzw. kubkową.

Odpowiednią dzienną dawkę tłuszczów zapewni malcowi np. 1 łyżeczka masła i 1-2 łyżeczki oliwy lub oleju (do sałatki lub obiadu).

Produkty mleczne, takie jak np. twarożki, sery, jogurty, kefiry i maślanka, to niezastąpione źródło wapnia, białka, tłuszczów oraz witamin z grupy B. W menu roczniaka nie może też zabraknąć bardzo odżywczych jajek.

Dobrze, by oprócz 2 szklanek mleka, maluch codziennie otrzymywał 40 g twarożku lub kubeczek jogurtu naturalnego. Co drugi dzień na kanapkę można mu położyć plasterek żółtego sera (ma mnóstwo wapnia, ale też dużo tłuszczu - jest więc ciężkostrawny). Brzdąc powinien też otrzymywać 3-4 jajka tygodniowo.

W menu szkraba nie może zabraknąć chudej wieprzowiny, cielęciny i drobiu, np. kurczaka lub indyka. Zamiast kupnych wędlin (gotowe, zwłaszcza paczkowane wyroby zawierają konserwanty oraz duże ilości soli) lepsza jest domowa pieczeń. Szkrab powinien jadać ryby morskie, np. łososia, dorsza - zawierają cenne kwasy omega-3 niezbędne dla rozwoju mózgu.

Do obiadu trzeba podać dziecku porcję ok. 30-35 g gotowanego mięsa. 1-2 razy w tygodniu warto je zastąpić przyrządzoną na parze rybą. Na kanapkę wystarczy położyć 1-2 plasterki pieczeni.

Już teraz kształtujesz metabolizm dziecka oraz jego nawyki żywieniowe, które zaprocentują w przyszłości. Dlatego:

● Serwuj 5 posiłków dziennie. Organizm malca będzie najlepiej funkcjonował, gdy otrzyma pełnowartościowe śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację.

● Sadzaj brzdąca przy rodzinnym stole. Wspólne jedzenie to najlepszy sposób, aby maluszek nauczył się kontrolować swój apetyt (i nie jadł ani za dużo, ani za mało).

● Zachęcaj do poznawania nowości. Mały smakosz chętniej będzie wybierał to, co zdrowe i wartościowe.

Konsultacja: dr inż. Anna Stolarczyk, dietetyk z Centrum Zdrowia Dziecka. Tekst: Agata Nowak