Jakie zmiany w oczach świadczą o cukrzycy?
Cukrzyca to już choroba cywilizacyjna – na całym świecie zmaga się z nią ponad 420 milionów osób, a w Polsce ponad 3 miliony. Większość osób jest nieświadoma, że choruje. To ogromne zagrożenie dla wielu narządów, a przede wszystkim dla oczu. Niezdiagnozowana lub nieprawidłowo leczona cukrzyca może nawet doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. Jakie zmiany w oczach powinny nas zaniepokoić?
Retinopatia to najczęstsze powikłanie cukrzycy, które dotyka oczu. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi stopniowo uszkadza naczynia krwionośne, także te znajdujące się w siatkówce oka. Z czasem prowadzi to do niedokrwienia i niedotlenienia narządu wzroku. Retinopatia pojawia się w ciągu 20 lat u niemal wszystkich osób z cukrzycą typu 1. oraz u 60 proc. pacjentów z cukrzycą typu 2. W początkowym stadium schorzenie da się zdiagnozować jedynie na podstawie badania dna oka. Dlatego tak ważne jest, by diabetycy regularnie odwiedzali także okulistę.
Wylew krwi do oka
Postępująca retinopatia prowadzi do wylewów krwi do gałki ocznej. Dzieje się tak, gdy naczynia krwionośne stają się kruche i zarastają, a w ich miejscu tworzą się kolejne, jednak jeszcze słabsze i nieprawidłowe. W efekcie krew przedostaje się do oka i dodatkowo niszczy delikatną strukturę siatkówki, powodując jej obrzęk. Charakterystycznym objawem są ciemne plamki pojawiające się i znikające w polu widzenia. Nieleczona retinopatia może doprowadzić do rozległego wylewu krwi i całkowitej utraty wzroku.
To kolejne powikłanie cukrzycy, które wiąże się też z nasilającą się retinopatią. W plamce żółtej, a więc miejscu na siatkówce, które w głównej mierze odpowiada za prawidłowe widzenie, gromadzi się płyn. Z czasem dochodzi do rozwarstwienia siatkówki i znacznego pogorszenia wzroku, a nawet jego utraty. Zaniepokoić powinno nas nieostre widzenie przedmiotów, tekstu czy twarzy – a więc kontury rozmazane są zarówno przy patrzeniu z bliska, jak i z daleka.
Przejściowe problemy ze wzrokiem
Diabetycy muszą zwracać szczególną uwagę na jakość widzenia. Powodem wizyty u okulisty powinny być także przejściowe problemy ze wzrokiem, tzn. wahania się w obrębie wad wzroku. Często wiąże się to ze zmianą stężenia glukozy we krwi. Jego zwiększenie się wywołuje objawy charakterystyczne dla krótkowzroczności (niewyraźne widzenie z daleka), a obniżenie – dalekowzroczności (rozmazany obraz z bliska). Niepokojące są również zaburzenia widzenia po zmierzchu. Przyczyną może być gorsze unerwienie mięśni odpowiadających za rozszerzanie i zwężanie się źrenicy oka.
Nawracające infekcje oczu, zwłaszcza bakteryjne, to częsty objaw wczesnego stadium cukrzycy. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi stanowi pożywkę dla bakterii, stąd bakteryjne zapalenie spojówek, a także nawracające gradówki i jęczmienie.
Zespół suchego oka
Gorsze ukrwienie i unerwienie gałki ocznej to jedna z przyczyn zespołu suchego oka. Niedostateczna produkcja filmu łzowego może być więc kolejnym objawem cukrzycy. Pacjenci często skarżą się wtedy na uczucie ciała obcego w oku, pieczenie i świąd oka.
Jaskra wtórna
U cukrzyków ryzyko wystąpienia jaskry jest dwa razy większe niż u innych osób. Przyczyną jest zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej. Z czasem prowadzi to do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Skutkiem jest brak przesyłania sygnału nerwowego z siatkówki do mózgu. Chory zmaga się początkowo z ograniczeniem pola widzenia. Jaskra często powoduje całkowitą utratę wzroku.
Zaćma
Powikłaniem cukrzycy jest również zaćma. W soczewce oka dochodzi do zmętnienia, a objawem jest stopniowe pogarszanie się wzroku i nieostre widzenie (mniej światła dociera do siatkówki oka). Pacjenci skarżą się, że na wszystko patrzą „jak przez mgłę”.
