Latem oczy pod specjalną ochroną

Latem nasze oczy są narażone na kontakt z promieniami słońca, wiatrem, suchym powietrzem (klimatyzacja) i pyłkami roślin. Oczy osób młodych mają zdolność szybkiej regeneracji, ale po 35. roku życia regeneracja przebiega już wolniej. Warto o tym pamiętać, bo są sposoby, by zminimalizować ryzyko podrażnień, które mogą prowadzić do pogorszenia wzroku.

Podstawowy i absolutnie niezbędny środek ochrony to okulary przeciwsłoneczne z filtrami, które zabezpieczają przed promieniowaniem UVA i UVB. Należy nosić je nie tylko w słoneczne dni, lecz także podczas uprawiania sportów, takich jak jazda na rowerze czy żeglarstwo - niezależnie od pogody. Unikanie światła słonecznego to jednak nie wszystko - równie ważne jest chronienie oczu przed bakteriami i innymi drobnoustrojami oraz uszkodzeniami mechanicznymi.

Okulary i soczewki kontaktowe z filtrem UV

Uważasz, że nosząc w słoneczne dni przyciemnione okulary, zapewniasz swoim oczom odpowiednią ochronę? Wszystko zależy od tego, jakie to okulary. Jeśli na ich szkła nie zostały nałożone dobrej jakości filtry, to noszenie okularów mija się z celem. Nie dość, że nie pomaga, to na dodatek szkodzi, bo przyciemnione szkło "oszukuje" źrenicę, a ona nie reaguje na światło zwężeniem - w rezultacie absorbując więcej niekorzystnego światła niż wtedy, gdy nie masz na nosie żadnych okularów.

Chcesz chronić oczy? Okulary przeciwsłoneczne najlepiej kupić w salonie optycznym. Pamiętajmy - stuprocentową ochronę przed szkodliwym promieniowaniem zapewniają te posiadające filtr UV o wartości 400. Warto również poprosić optyka, by szkła były pokryte powłoką antyrefleksyjną UV Control. Na letnie miesiące dobrze też zaopatrzyć się w soczewki kontaktowe (w zależności od tego, czy mamy wadę wzroku, czy nie - zerowe albo korygujące) z filtrem UV. Nie zwalniają one z noszenia okularów przeciwsłonecznych w sytuacji, gdy słońce razi, ale dodatkowo zabezpieczają oczy przed promieniowaniem, gdy nasłonecznienie nie jest zbyt dokuczliwe i z okularów ochronnych nie korzystamy.

Chroń się przed zaćmą

Niewłaściwa ochrona oczu przed słońcem może stać się przyczyną zaćmy. Lubisz odpoczywać na plaży? Okuliści nie mają wątpliwości co do tego, że jesteś w grupie ryzyka. Szczególnie jeśli taki model wypoczynku uprawiasz od kilkunastu lat i nie chronisz oczu przed słońcem zbyt dokładnie. Tę nieprzyjemną i zwykle wymagającą leczenia operacyjnego chorobę powoduje promieniowanie podczerwone. Pamiętaj, że rozwój zaćmy jest powolny i trwa wiele lat.

Twój wzrok się ostatnio pogorszył? Miewasz wrażenie, że widzisz nieostro, a silniejsze szkła w okularach nie pomagają? Zdecydowanie lepiej widzisz o zmierzchu oraz wtedy, gdy niebo jest zachmurzone? To mogą być pierwsze objawy zaćmy. Wybierz się do okulisty i powiedz mu o tych kłopotach. Tę chorobę można wykryć podczas zwykłego badania przedniego odcinka gałki ocznej w lampie szczelinowej. Jedynym sposobem wyleczenia zaćmy jest operacja wszczepienia nowej sztucznej soczewki. Takie zabiegi są refundowane, ale jedynie w przypadku, gdy choroba jest bardzo zaawansowana.

Uważaj na plamkę żółtą

Im jesteś starsza, tym bardziej twoje oczy nie lubią słońca, m.in. dlatego, że z wiekiem naturalna ochrona przed nadmiarem światła pochłanianego przez siatkówkę ulega zmniejszeniu. A na kłopoty wywołane nadmiarem promieni UV najbardziej narażona jest właśnie siatkówka, szczególnie jej część nazywana plamką żółtą.

Zwyrodnienie plamki to choroba, w której przebiegu dochodzi do zniekształcenia części siatkówki, a w rezultacie upośledzone zostaje widzenie (to jedna z najczęstszych przyczyn utraty wzroku). Nadmiar światła słonecznego uważany jest zaś za jeden z głównych czynników powodujących rozwój tej choroby.

By wzmocnić zdolność siatkówki do ochrony przed promieniami UV, włącz do diety antyoksydanty. Najważniejszy z nich to beta-karoten, więc w twoim jadłospisie powinny się pojawić zielone warzywa, takie jak: szpinak, brokuły, zielona kapusta, sałata, jarmuż, zielona pietruszka. Zawierają one też luteinę - antyoksydant poprawiający funkcjonowanie oka. Dodatkowo powinnaś też zadbać o właściwy poziom witamin i minerałów. Za funkcjonowanie oczu prócz karotenoidów odpowiadają przede wszystkim: witaminy E i C, prowitamina A, także cynk, mangan i selen.

Urazy: Gdy coś ci wpadnie do oka

Ziarnko piasku, muszka, pyłek są maleńkie i zupełnie niegroźne. Pod warunkiem że nie wpadną nam do oka. Pierwsza reakcja to łzawienie. Oko wie, że coś jest nie tak i produkując łzy, stara się ułatwić intruzowi ewakuację i zneutralizować bakterie, które przyniósł. Jeśli tzw. ciało obce nie wypłynie ze łzami, zaczynają się problemy. Oko boli, jest zaczerwienione, a łzy nie przestają płynąć.

Jak się chronić: W czasie wiatru zawsze noś okulary ochronne. Trzeba je mieć na nosie, uprawiając sporty, np. jeżdżąc na rowerze. Szczególną ostrożność zachowaj, przebywając na plaży. Pamiętaj, by w takich okolicznościach nigdy nie trzeć oczu rękami, bo mogą na nich pozostawać ziarnka piasku.

Co robić: Jeśli ciałem obcym jest muszka albo paproch, możesz podjąć próbę usunięcia intruza na własną rękę. Najpierw obejrzyj oko w lusterku i sprawdź, czy ciało obce jest widoczne. Jeśli tak, spróbuj usunąć je za pomocą chusteczki higienicznej - przesuwając ją delikatnie w stronę zewnętrznego kącika. W przypadku gdyby się to nie udało, przepłucz oko przegotowaną wodą. Wlej ją do małego kieliszka, naczynie przyłóż do oka, tak by całe było zanurzone w wodzie, i kilkakrotnie zamrugaj. Jeśli nie przyniesie to skutku, wybierz się do okulisty.

Sposób na suche oko

Zespół suchego oka to dolegliwość kobiet po czterdziestce. Twoje oczy wciąż pieką, są zaczerwienione i często miewasz uczucie piasku pod powiekami? To właśnie objawy tej choroby. Istotą dolegliwości jest niedostateczne nawilżenie powierzchni gałki ocznej.

Symptomy wywoływane przez brak płynu na powierzchni oka bardzo często zaostrzają się latem - kiedy przebywamy na suchym i gorącym powietrzu albo w klimatyzowanych lub silnie wentylowanych pomieszczeniach. Profilaktycznie, by uniknąć objawów, należy więc stosować krople nawilżające oko (szczególnie przed sytuacjami, które prowadzą do dolegliwości, np. wejściem do klimatyzowanego miejsca albo wyjściem na plażę).

Wychodząc na spacer w wietrzny dzień, nie zapomnijmy o okularach z filtrami - dzięki nim ochronimy oczy nie tylko przed promieniami UV, lecz także przed wysuszeniem oczu przez wiatr. Prócz kropli nawilżających w ciągu dnia używajmy żelu nawilżającego do oczu. Można go stosować jedynie na noc, bo pogarsza ostrość widzenia, ale efekty jego działania trwają dłużej niż te, które osiągamy, stosując zwykłe krople nawilżające.

Jak uniknąć zapalenia spojówek

Letnie zapalenie spojówek bywa często skutkiem kontaktu oczu z promieniowaniem ultrafioletowym. Przyczyną zapalenia mogą być także bakterie, które dostały się do oczu, wirusy, podrażnienie (np. dymem papierosowym albo suchym powietrzem) oraz alergia wziewna. Zapalenie spojówek zwykle zaczyna się od łzawienia. Oczy mogą też swędzieć i boleć, zazwyczaj pojawia się silne zaczerwienienie, a czasem również opuchlizna. Gdy zapalenie spojówek ma podłoże alergiczne, pojawia się też katar sienny.

Jak się chronić: Przed zapaleniem spojówek wywołanym przez nadmiar promieni słonecznych, ochronią cię nie tylko okulary lub soczewki z filtrem UV, ale także odpowiednia dieta. Trzeba do niej włączyć produkty zawierające kwasy omega-3 i -6, bo wzmacniają one spojówki. Przed występującym latem i wiosną alergicznym zapaleniem spojówek ochroni cię wczesne (wyprzedzające pojawienie się objawów) zastosowanie środków przeciwalergicznych.

Co robić: Zapalenie spojówek w większości przypadków ustępuje samoistnie, ale odpowiednia terapia może złagodzić objawy i przyspieszyć ich ustąpienie. Leczenie zapalenia spojówek rozpoczyna się od stosowania kropli do oczu. Wiele z nich jest dostępnych bez recepty w aptekach, mimo to warto wybrać się do okulisty i poprosić o przepisanie odpowiednich.

Jeśli zapalenie spojówek ma podłoże bakteryjne, konieczne może się okazać pobranie wymazu z oka. Samodzielnie możesz stosować kompresy z ziołowych naparów. (Dwie łyżki rumianku, świetlika lub nagietka zalać szklanką wrzątku, a następnie zagotować i odstawić do wystygnięcia. W płynie, który pozostanie po odcedzeniu ziół, nasącz płatki kosmetyczne i połóż na powiekach na pięć minut. Powtarzaj dwa razy dziennie).

Dobre efekty przynosi także przemywanie oczu naparem z nasion kopru włoskiego (garść nasion zalej wrzątkiem, odstaw do wystygnięcia, po czym odcedź). Jeśli wiesz, że zapalenie spojówek ma podłoże alergiczne, zastosuj krople do oczu o działaniu przeciwhistaminowym.

Uwaga: Poparzenie!

Poparzenie oka to jeden z najbardziej niebezpiecznych urazów. By do niego doszło, nie musimy wcale patrzeć prosto w słońce. Wystarczy wpatrywać się w oświetloną nim taflę wody. Ból, łzawienie i kłopoty z widzeniem pojawiają się zwykle dopiero kilka godzin po poparzeniu. Gdy po pobycie na plaży doświadczamy takich symptomów, należy jak najszybciej udać się na ostry dyżur okulistyczny. Czas, w jakim rozpoczęte zostanie leczenie, może zdecydować o jego powodzeniu.

Magdalena Patryas