Kółka, kwadraty. Twoje nieświadome rysunki zdradzają, czego ci brakuje

Każda figura geometryczna ma swoją "osobowość" i energetykę. Nieprzypadkowo architekci, artyści czy projektanci od wieków odwołują się do prostych kształtów, aby wyrazić określone emocje lub idee.

• Koło - symbol doskonałości, pełni i cykliczności. W wielu kulturach koło wiązano z nieskończonością i harmonią. Mandale w buddyzmie, tarcze w heraldyce czy aureole w malarstwie sakralnym - wszystkie wykorzystują koło jako figurę jednoczącą i ochronną. Osoba rysująca kółka często potrzebuje równowagi, bezpieczeństwa lub ma w sobie chęć pojednania.

• Kwadrat - stabilność, porządek, fundament. Cztery równe boki i kąty to obraz przewidywalności, struktury i poczucia kontroli. W architekturze kwadrat symbolizuje solidność (fortece, place). W psychologii kojarzy się z osobami praktycznymi, które szukają jasnych zasad i ram. Rysowanie kwadratów to często sygnał, że chcemy coś uporządkować.
• Trójkąt - dynamika, kierunek, energia. Wierzchołek trójkąta wskazuje drogę - ku górze jako dążenie do rozwoju, ku dołowi jako koncentrację na emocjach i sprawach instynktownych. Trójkąt symbolizuje też konflikt i napięcie, bo łączy trzy siły w jednej strukturze. Rysowanie trójkątów może wskazywać na chęć rywalizacji, wyzwania lub rozwiązywania problemów.
• Spirala - choć nie jest "czystą" figurą geometryczną, to jeden z najczęściej pojawiających się motywów w rysunkach odruchowych. Spirala oznacza rozwój, drogę do wnętrza albo na zewnątrz, poszukiwanie sensu. W kulturach pierwotnych była symbolem życia i energii kosmosu. Rysowana spirala to sygnał wewnętrznego ruchu - od zamknięcia ku otwartości lub odwrotnie.
• Linie i zygzaki - linie proste - uporządkowanie, kontrola, zygzaki - napięcie, emocje, czasem agresja. To najprostsze, a zarazem najbardziej wymowne znaki, jakie zostawiamy na kartce.

Nie tylko psychologowie interesowali się tym, co ludzie bazgrają. Artyści i myśliciele od wieków poszukiwali znaczeń w prostych formach.

• Psychologia projekcyjna - analizowanie rysunków to część tzw. technik projekcyjnych. Psychologowie zauważyli, że kiedy rysujemy, ujawniają się nasze nieświadome procesy. Test "Dom-Drzewo-Człowiek" czy analiza doodli (bazgrołów) opierają się na tej zasadzie. Figura geometryczna jest prostym, ale mocnym nośnikiem treści psychicznych.
• Sztuka nowoczesna - Kandinsky, Mondrian czy Malewicz fascynowali się czystą formą. "Czarny kwadrat na białym tle" Malewicza to manifest nowej estetyki, która miała odrzucać chaos na rzecz absolutnej prostoty. Figury w sztuce stawały się językiem emocji i idei, a nie tylko dekoracją.
• Architektura i design - budowle oparte na kwadracie dają poczucie stabilności (np. piramidy w Egipcie), podczas gdy okrągłe kopuły (jak w Hagia Sophia czy Panteonie) symbolizują niebo i boską pełnię. Współczesny design również często operuje figurami, aby budować określony nastrój - okrągłe meble kojarzą się z przyjaznością, kanciaste - z dyscypliną.

Zjawisko "doodlingu" - czyli bazgrania podczas wykonywania innych czynności - badają psychologowie poznawczy. Okazuje się, że rysowanie w tle ma kilka funkcji:

• Utrzymanie koncentracji - kiedy słuchamy monotonnej wypowiedzi, nasz mózg szuka dodatkowej stymulacji. Rysowanie prostych kształtów pozwala utrzymać uwagę, zamiast odpłynąć myślami.
• Regulacja emocji - bazgranie działa jak bezpieczny wentyl - pozwala rozładować napięcie, ukoić stres. Spiralne ruchy ręki mogą być formą uspokojenia, ostre zygzaki - wyrażeniem frustracji.
• Kontakt z podświadomością - w chwilach nudy lub zamyślenia ręka "przemyca" kształty, które odzwierciedlają nasze ukryte potrzeby. To coś na kształt mikromedytacji - rysunek płynie sam, a my po fakcie możemy go zinterpretować.

To, co rysujemy odruchowo na marginesach, często mówi więcej, niż nam się wydaje. Tu trzeba postawić ważne zastrzeżenie: pojedynczy rysunek nie jest diagnozą. To nie jest wróżba ani szybki test psychologiczny. Ale regularne obserwowanie tego, co pojawia się na marginesach kartek, może dać wskazówki o naszym stanie wewnętrznym.

Powtarzające się kształty mogą zdradzać nasze ukryte potrzeby - kółka to pragnienie bliskości i harmonii, kwadraty symbolizują chęć uporządkowania, a trójkąty - energię i gotowość do działania. Ważny jest też rozmiar i miejsce na kartce. Duże figury w centrum świadczą o potrzebie zauważenia, małe, schowane w kącie - o introwertycznym dystansie.

Równie istotny jest nacisk - mocna, zdecydowana linia bywa sygnałem napięcia czy gniewu, delikatna i miękka wskazuje raczej na spokój albo zmęczenie. Najciekawsze są jednak połączenia różnych form: kiedy koło przeradza się w kwadrat albo trójkąt oplata spirala, widać, że różne potrzeby próbują się ze sobą dogadać. To właśnie w takich hybrydach najlepiej widać, jak bardzo skomplikowani i niejednoznaczni jesteśmy.