Nadżerki i mięśniaki

Często długo nie powodują żadnych objawów, dlatego możemy nie zdawać sobie sprawy z ich występowania. Zwykle o istnieniu nadżerki lub mięśniaków dowiadujemy się przypadkowo, przy okazji rutynowego badania ginekologicznego. Ale zmiany te trzeba regularnie kontrolować i - zgodnie z zaleceniami lekarza - leczyć, bo pozostawione same sobie mogą narobić sporo kłopotu!

Nadżerka to ubytek nabłonka szyjki macicy. Jej przyczyną są nieleczone stany zapalne dróg rodnych (skutek zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych).

• Co im sprzyja: wiek 25-35 lat;wczesne rozpoczęcie współżycia seksualnego oraz częste zmiany partnerów; urazy szyjki macicy (np. podczas porodu); niedobór estrogenów (np. podczas menopauzy, a u niektórych, miesiączce) - powoduje, że śluzówka dróg rodnych jest bardziej podatna na mikrourazy i łatwo o rozwój stanu zapalnego.

• Co powinno niepokoić: upławy (o różnym nasileniu i zabarwieniu, nieprzyjemnej woni); plamienia między miesiączkami, a także po stosunku; bóle podbrzusza.

Gdy ginekolog rozpozna nadżerkę, zleca cytologię, by wykluczyć występowanie komórek nowotworowych. Sposób leczenia zależy m.in. od wielkości nadżerki, wyniku cytologii i rodzaju pojawiających się dolegliwości.

Mięśniaki to niezłośliwe guzki macicy. Nie do końca wiadomo, jakie są przyczyny ich powstawania.

• Co im sprzyja: zachwianie równowagi hormonalnej - wysoki poziom estrogenów i niski progesteronu; geny - córka może "odziedziczyć" mięśniaki po mamie; brak potomstwa - wykazano, że częściej rozwijają się u kobiet, które nie rodziły dzieci.

• Co powinno niepokoić: bolesne i obfite miesiączki, także dodatkowe krwawienia; bóle podbrzusza i pleców oraz częste uczucie parcia na pęcherz lub odbytnicę, zaparcia; problemy z zajściem w ciążę.

Przy podejrzeniu mięśniaków lekarz zleca badanie ultrasonograficzne przezpochwowe. Leczenie zależy od wieku kobiety, wielkości guzków, a także planowanej przez pacjentkę ciąży. Należy zastosować się do jego zaleceń, by zapobiec niebezpiecznym powikłaniom (np. szybkiemu wzrostowi oraz zezłośliwieniu guzków).

Jak się leczy nadżerkę:

• Koagulacja chemiczna - lekarz podaje pacjentce dopochwowo preparaty, które niszczą zmieniony chorobowo nabłonek i usuwają nadżerkę. Pacjentka może też samodzielnie stosować zalecone przez specjalistę globulki.

• Elektrokoagulacja (tzw. wypalanka) - polega na zniszczeniu chorej tkanki iskrą elektryczną. Zabieg jest bardzo skuteczny (lekarz może dotrzeć aparatem do trudno dostępnych miejsc), nie wymaga znieczulenia.

• Kriokoagulacja (zamrażanie) - na zmienioną chorobowo tkankę działa się ciekłym azotem. To powoduje jej martwicę. Zabieg jest bezbolesny.

• Fotokoagulacja - za pomocą fal świetlnych doprowadza się do zmian w chorym nabłonku. To niszczy nadżerkę. Metodę wykorzystuje się do leczenia niewielkich, powierzchniowych zmian.

Jak się leczy mięśniaki:

• Laparoskopia - jest to zabieg chirurgiczny. Lekarz usuwa mięśniaki (bez macicy) przez małe nacięcia w powłokach brzusznych. Metoda stosowana głównie u młodych kobiet, które nie rodziły.

• Operacja brzuszna - polega na częściowym lub całkowitym usunięciu narządu rodnego. Wykonuje się ją w przypadku dużych mięśniaków, a także u pań w dojrzałym wieku.

• Embolizacja tętnic - do macicy zostaje wprowadzony cewnik, przez który podawany jest środek zamykający naczynia krwionośne i blokujący dopływ krwi do guza. Na skutek niedokrwienia mięśniaki przestają się rozwijać i zmniejszają się nawet o 70 proc.

• Metoda farmakologiczna - lekarz zaleca środki o działaniu blokującym estrogeny i zwiększającym poziom progestagenu. Metoda jest rzadko stosowana, ponieważ bywa nieskuteczna.

Konsultacja medyczna Ryszard Rutkowski lekarz ginekolog