Najczęstsze choroby skóry. Co musisz o nich wiedzieć?
Choroby skóry to nie tylko problem natury kosmetycznej i estetycznej. Wypryski, pęcherze, przebarwienia lub łupież często świadczą o poważniejszych problemach zdrowotnych, które mogą wymagać fachowej porady dermatologa i wielotygodniowego leczenia farmakologicznego.
Na jakie objawy warto zwrócić uwagę i jakie dolegliwości najczęściej doskwierają Polakom?
Kiedyś choroba nastolatków, dziś coraz częściej dotyka również osoby dorosłe. Trądzik może mieć wiele postaci. Tworzy się zwykle w miejscach, w których występuje wzmożona produkcja łoju. Skóra "nie radzi sobie" z oczyszczaniem komórek z nadmiaru sebum i w jej głębi gromadzą się zapalne czopy. W efekcie na twarzy, plecach lub dekolcie pojawiają się często bolesne pryszcze.
Przyczyną trądziku mogą być problemy hormonalne, ale też nieprawidłowości związane z pracą jelit, wątroby, a nawet uczulenia. Choć sporo mówi się o domowym oczyszczaniu twarzy jako remedium na tę dolegliwość, warto dobrać odpowiednią metodę leczenia po konsultacji z dermatologiem (ważne, by oprócz objawów usunąć też przyczynę choroby).
Grzybicą łatwo się zarazić. Kontakt z zarodkami grzybów wystarczy, by na powierzchni skóry - pod wpływem ciepła i wilgoci - utworzył się czerwony rumień, który z czasem pokryje się czerwonymi, swędzącymi krostkami. Zaniedbanie leczenia może prowadzić do rozsiania choroby na inne części ciała (najczęściej zmiany obejmują stopy, okolice karku, szyi i przedramion).
Grzybica niszczy nie tylko skórę, ale też płytki paznokci, które znacznie wolniej się regenerują. Leczenie może być żmudne - jeśli nie zadziałają maści z grzybobójczymi składnikami, lekarz zaleci doustne przyjmowanie leków. Choroba może mieć ponadto charakter nawrotowy i objawiać się w momencie obniżonej odporności organizmu.
Zaczyna się całkiem niewinnie - skóra głowy może swędzieć, pogarsza się kondycja włosów, pasma mogą się też szybciej przetłuszczać. Wyraźnym sygnałem zaawansowanego łupieżu są dopiero drobne płatki naskórka na szczotce do włosów, ręczniku czy częściach garderoby. Gdzie szukać przyczyn? Łupież doskwiera osobom z mocno przesuszoną skórą, nasila się też w okresie zimy (gdy powietrze nie jest dostatecznie nawilżone).
Przyczynkiem do pojawienia się dolegliwości są też inne choroby skóry, np. egzema, łojotokowe zapalenie, nadaktywność drożdżaków. Aby zmniejszyć objawy łupieżu, warto sięgnąć po specjalistyczne kosmetyki usuwające z powierzchni skóry drożdżaki (z ketokonazolem), dbać o dietę bogatą w cynk i krzem, troszczyć się o codzienną higienę i ograniczyć stylizację włosów do minimum.
Łuszczyca to nie tylko problem fizjologiczny, ale też spore obciążenie psychiczne dla osób, które się z nią zmagają. Może obejmować spore partie ciała i tworzyć na jego powierzchni brzydko wyglądające zmiany - od ropnych pęcherzy przez wypryski, aż po rozległe zaczerwienienia. To choroba przewlekła, której nie da się w stu procentach wyleczyć, można jednak łagodzić jej objawy.
Za pojawienie się łuszczycy mogą być odpowiedzialne geny i choroby o podłożu autoimmunologicznym. Dermatolodzy zwykle zalecają leczenie miejscowe - na zmienioną chorobowo skórę stosuje się maści apteczne z mocznikiem, kwasem salicylowym lub steroidami. Można też sięgnąć po mniej konwencjonalne metody leczenia, jak np. fototerapia.
O atopowym zapaleniu skóry mówi się, że to kolejna choroba cywilizacyjna XXI wieku. Faktem jest, że w ostatnich dekadach zaobserwowano gwałtowny wzrost osób, które zmagają się z dolegliwościami związanymi z AZS. I choć do tej pory choroba kojarzyła się głównie z reakcją alergiczną skóry noworodków, wiadomo już, że może dać o sobie znać nawet w dorosłym wieku.
Atopowe zapalenie skóry to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, może towarzyszyć astmie lub alergiom skórnym. Podobnie jak łuszczycę, trudno zwalczyć ją do końca - leczenie polega na łagodzeniu objawów. Wypryski, zaczerwienienia i nieznośny świąd mogą nasilać substancje drażniące, niektóre pokarmy, szorstkie tkaniny, drobnoustroje lub stres.
Wirus opryszczki daje znać o swojej obecności najczęściej wtedy, gdy organizm jest osłabiony. W okolicy ust skóra staje się napięta i swędzi. Z czasem tworzą się na niej pęcherzyki z płynem surowiczym. Po kilku dniach małe "bąble" pękają i zmieniona chorobą skóra zaczyna się powoli złuszczać. Wirusem można zarazić się drogą kropelkową. Ponadto, nieostrożna higiena prowadzi do rozsiania go w inne miejsca na ciele.
Opryszczka sama w sobie nie jest groźnym schorzeniem. Problem zaczyna się wtedy, gdy dochodzi do powikłań. Najbardziej niebezpieczne są powikłania o podłożu neurologicznym (np. zapalenie opon mózgowych lub zaburzenia widzenia). Aby im zapobiec należy unikać kontaktu z zakażonym miejscem na skórze, po nałożeniu maści dokładnie myć ręce, nie korzystać z ręczników lub elementów garderoby, które mogły mieć kontakt z opryszczką.
Brodawki, nazywane inaczej kurzajkami to zmiany na skórze wywoływane wirusem HPV (wirusem brodawczaka ludzkiego). Nie są groźne dla zdrowia, jednak mogą znacznie uprzykrzyć życie. Zazwyczaj pojawiają się w widocznych miejscach, a pozbycie się ich może pochłonąć kilka tygodni (w zależności od stopnia aktywności wirusa).
Kurzajki mogą pojawić się na dłoniach, stopach, w miejscach intymnych, twarzy, w okolicach paznokci. Aby przyspieszyć leczenie, często stosuje się metodę wymrażania brodawek ciekłym azotem. Czasem lekarz zaleca chirurgiczne usunięcie zmian skórnych, zwłaszcza, gdy kurzajka jest wyjątkowo odporna na tradycyjne leczenie.
Czerniak to najszybciej i najbardziej podstępnie rozwijający się nowotwór. Niestety, coraz częściej staje się też przyczyną zgonów, choć wykryty i usunięty we wczesnym stadium jest w stu procentach uleczalny. Ryzyko zachorowania na raka skóry potęgują m.in częste przebywanie na słońcu bez zabezpieczenia skóry filtrami, jasna karnacja i wrażliwa cera, geny, styczność z chemikaliami i substancjami drażniącymi skórę.
Profilaktyka czerniaka polega na bacznej obserwacji swojego ciała i konsultowaniu z lekarzem dermatologiem nawet najmniejszych, podejrzanie wyglądających znamion na skórze. Jest to ważne szczególnie latem, gdy ciało wystawione jest na intensywne promieniowanie słoneczne. Warto pamiętać, że nowotwór skóry może dawać przerzuty do wewnątrz organizmu, atakując ważne, z punktu widzenia funkcjonowania organizmu, narządy.