Niedrożność jelit: Przyczyny, objawy i leczenie
Niedrożność jelit to groźne zjawisko, które skutkuje zatrzymywaniem trawionych pokarmów w przewodzie pokarmowym. Objawia się to przede wszystkim silnym bólem brzucha, wzdęciami, gazami, a nawet ogólnym zatruciem organizmu. Przyczyną niedrożności jelit zazwyczaj są stany zapalne, przebyte operacje w obrębie jamy brzusznej, ale też zakażenia pasożytami lub nowotwór jelita grubego. Dlatego uciążliwych dolegliwości trawiennych nigdy nie należy bagatelizować. Mogą zacząć się nasilać, a z czasem prowadzić do ostrej choroby jamy brzusznej, która wymaga błyskawicznej interwencji chirurgicznej. Sprawdź, na czym polega niedrożność jelit i jakie dolegliwości trawienne mogą o niej świadczyć.
Niedrożność jelit polega na częściowym lub całkowitym zamknięciu przejścia przez światło przewodu w jelicie cienkim lub grubym. W efekcie trawione resztki pokarmu nie mogą przemieszczać się w układzie trawiennym ani zostać wydalone z organizmu.
Mechaniczna niedrożność jelit
Niedrożność jelit może mieć charakter mechaniczny, a więc spowodowany pewną mechaniczną przeszkodą, która np. wywiera nacisk i powoduje niedokrwienie jelit lub zamyka ich światło. Najczęstszą przyczyną dolegliwości są zrosty po operacjach w obrębie jamy brzusznej, obecność kamieni żółciowych, ale też pasożytów, a także przepuklina, skręt jelit lub przewlekłe choroby tego narządu (np. zapalenie uchyłków, choroba Leśniowskiego-Crohna). Zdarza się też, że przyczyną niedrożności jest nowotwór jelita.
Nieco inne przyczyny ma tzw. czynnościowa niedrożność jelit – w efekcie dochodzi do zaburzeń perystaltyki tego narządu. Mogą być one spowodowane uszkodzeniem splotów nerwowych jelit (np. w trakcie zabiegów i operacji), zbyt słabym ukrwieniem jelit, ale też chorobami ważnych narządów, np. ostrym zapaleniem trzustki, kamicą żółciową czy kamieniami nerkowymi.
Objawy niedrożności jelit
Niedrożność jelit objawia się nagle i ma gwałtowny charakter. Głównym symptomem jest silny, trudny do wytrzymania ból w jamie brzusznej. Może przypominać kolkę, a po fazie ostrej słabnąć, by wrócić z nową siłą. Gdy ataki zastępuje trwały i tępy ból, najczęściej świadczy to postępującej niedrożności. Inne symptomy to nudności, wymioty (o nieprzyjemnej, kałowej woni), gazy i wzdęcia, a także zatrzymanie stolca. Konieczne jest jak najszybsze wezwanie karetki pogotowia.
Podstawą diagnostyki choroby jest wywiad lekarski połączony z badaniami fizykalnymi oraz diagnostyką obrazową. Niezbędne jest badanie rentgenowskie jamy brzusznej, a także tomografia komputerowa. Dzięki temu lekarz jest w stanie szybko wykryć przyczynę niedrożności jelit, np. ciało obce czy nowotwór. Pomocne jest również badanie endoskopowe, a także morfologia krwi.
Zarówno mechaniczna, jak i czynnościowa niedrożność jelit zazwyczaj wymaga interwencji chirurgicznej. Powinny poprzedzić go odpowiednie zabiegi – odessanie zalegającej w jelitach treści pokarmowej, wyrównanie poziomu elektrolitów oraz podanie antybiotyków. W niektórych przypadkach leczenie ma jedynie charakter zachowawczy, a pacjentom podaje się środki farmakologiczne (np. w przewlekłych chorobach jelit).
