Objawy, których nie można lekceważyć - sprawdź

U dzieci nawet najmniejszy niecodzienny sygnał ze strony organizmu może oznaczać początek choroby. Dlatego żadnego nie należy bagatelizować. Jednak z byle powodu nie warto również wpadać w panikę i natychmiast dzwonić po pogotowie. Najlepiej spokojnie ocenić sytuację i dopiero potem zacząć działać. Podpowiemy ci, jak powinnaś postąpić, gdy maluch zaczyna chorować.

Nagła gorączka

Najczęściej jest pierwszym symptomem zwiastującym infekcję. Jej pojawienie się oznacza, że w organizmie dziecka rozwija się stan zapalny, z którym układ odpornościowy maluszka probuje walczyć. Towarzyszy przeziębieniu, grypie, zapaleniom gardła, oskrzeli i dróg moczowych, infekcjom układu pokarmowego, chorobom zakaźnym i... ząbkowaniu. Temperatura powyżej 39st.C to wyraźny sygnał, że jak najszybciej powinnaś zacząć działać.

Co robić: • Jeśli szkrab ma wysoką temperaturę., od razu podaj mu środek przeciwgorączkowy. Dla najmłodszych zalecane są leki zawierające paracetamol (np. Calpol, Panadol dla dzieci) lub ibuprofen (np. Ibufen, Nurofen). Są dostępne w postaci czopków, syropów i zawiesin.

• Możesz przykładać dziecku letnie okłady na czoło, kark, pachy oraz pachwiny lub przeciera. jego ciało gąbką zmoczoną w letniej wodzie.

• Skutecznym sposobem na obniżenie temperatury jest też zawinięcie łydek malca ręcznikami zwilżonymi w chłodnej wodzie lub wykąpanie maluszka w wodzie o ok. 2st.C chłodniejszej od temperatury jego ciała.

Kiedy do lekarza?

Koniecznie trzeba skonsultować się z pediatrą, jeśli maluch:

• ma mniej niż pół roku i temperaturę powyżej 38st.C;

• dziecko nie chce pić i zauważasz u niego pierwsze oznaki odwodnienia - maluch jest apatyczny, mniej siusia, płacze bez łez, ma suche i spierzchnięte usta oraz mało elastyczną skórę;

• gorączce towarzyszą inne objawy, np. ból gardła, ucha, biegunka, wymioty lub problemy z oddychaniem;

• wysoka temperatura utrzymuje się ponad 3 dni i malec nie ma innych dolegliwości.

Ból głowy

U niemowląt najczęściej pojawia się przy zapaleniu ucha, przeziębieniu i ząbkowaniu. U starszych dzieci może być wynikiem między innymi niedotlenienia, nadmiaru wrażeń, bólu zęba, problemów z ciśnieniem, wzrokiem lub infekcji zatok.

Co robić: • Połóż malca do łóżka zachęć do spania. W pomieszczeniu, w którym znajduje się dziecko lekko uchyl okno, by śpiący szkrab oddychać rześkim powietrzem.

• Jeśli ból nie ustępuje lub się nasila, możesz podać dziecku środek przeciwbólowy, np. Ibum, Calpol.

• Dodatkowo możesz zrobić brzdącowi chłodny kompres na czoło.

Kiedy do lekarza?

• Jeśli ból głowy u dziecka pojawia się często, jest silny i długotrwały, zasięgnij porady specjalisty. Może być też bowiem oznaką poważniejszego schorzenia, m.in. problemów z centralnym układem nerwowym.

Dokuczliwa kolka

Cierpi na nią ponad połowa niemowląt. Zwykle pojawia się między 2. a 3. tygodniem życia dziecka i zanika około 4. miesiąca życia. Maluch, któremu dokucza kolka, ma silne bóle brzuszka i wzdęcia

spowodowane nagromadzeniem się gazów w jelitach. Nagle wybucha płaczem, pręży się, ma twardy brzuszek, nerwowo zaciska dłonie i kopie. Dolegliwości dają o sobie znać zwykle podczas karmienia albo tuż po nim. Najczęściej pojawiają się późnym popołudniem lub wieczorem. Atak

kolki może trwać od kilkudziesięciu minut aż do kilku godzin.

Co robić:Choć kolce zwykle nie można zapobiec i nie ma na nią skutecznego

lekarstwa, istnieją sposoby, które przynoszą ulgę cierpiącemu malcowi:

• nie przekarmiaj dziecka, gdyż jego układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały. Pilnuj też, aby po każdym karmieniu malcowi się odbiło.

• podaj dziecku herbatkę koperkową lub preparat przeciwkolkowy, np. Infacol, Bobotic, Gripe Water (dostępne w aptece bez recepty). Zawarte w nich substancje czynne, jak np. simetikon, łagodzą dolegliwości związane z nadmiernym gromadzeniem się gazów w przewodzie pokarmowym;

• ogrzej brzuszek maleństwa - przygotuj brzdącowi rozluźniającą kąpiel, przyłóż ciepły termofor lub użyj ciepłego powietrza suszarki (wówczas bądź szczególnie ostrożna!);

• delikatnie masuj smykowi brzuszek.

Kiedy do lekarza?

• Warto odwiedzić lekarza, jeżeli malec głośno krzyczy w rożnych porach dnia, wymiotuje, ma zaparcia lub biegunkę, jego stan zdrowia uległ pogorszeniu, nie chce jeść.

• Takie objawy mogą wskazywać m.in. na alergię pokarmową, przepuklinę, rozpoczynającą się niedrożność jelit, zapalenie ucha lub układu moczowego.

Ropiejące oczko

Czasami zdarza się, że na brzegach powiek malca zaczyna zbierać się żółtawa wydzielina. U noworodka może być to spowodowane podrażnieniem, które wywołał azotan srebra, zakraplany do oczek maleństwa zaraz po urodzeniu. U starszego brzdąca ropienie mogą spowodować bakterie

przeniesione przez pocieranie oczu brudnymi rączkami.

Co robić:• Kilka razy dziennie przemywaj oczka malca. Rob to delikatnym

ruchem, od zewnętrznego kącika w kierunku nosa, ułatwiając bawełnianego wacika, zwilżonego

solą fizjologiczną (np. Physiodose).

• Do każdego oka używaj osobnego wacika. Jednym wacikiem nie pocieraj też dwa razy tego samego oczka.

Kiedy do lekarza?• Jeśli wydzielina staje się gęsta i ciemnożółta a białka oczu czerwone, jak najszybciej zgłoś się do lekarza, który po pobraniu wymazu zaleci dziecku właściwy antybiotyk. Pamiętaj, że lek należy zakraplać dziecku do obu oczek.

Odparzenie skóryTo zaczerwienienie, wysypka, a czasami drobne ranki, które

powstają najczęściej w okolicy pachwin, krocza i pośladków malca. Najczęściej są spowodowane długim kontaktem skóry z moczem.

Co robić:• Przy każdej zmianie pieluszki myj dokładnie pupę malucha wodą

i delikatnym mydłem.

• Po takim zabiegu pozwól dziecku jak najdłużej pobyć bez pieluchy, aby chorobowo zmieniona skóra mogła się wietrzyć.

• Zanim założysz maluszkowi pieluszkę, zastosuj krem lub maść przeciw odparzeniom,

np. Sudocrem, Linomag, Bepanthen, Dermopanten.

Kiedy do lekarza?• Jeśli zmiany na skórze są bardzo nasilone, może okazać się, że konieczne jest zastosowanie środka odkażającego lub nawet antybiotyku.

Utrata apetytuDługotrwałego braku apetytu nie można lekceważyć, ponieważ

nierzadko bywa on symptomem choroby. Bardzo często występuje przy zakażeniach pasożytniczych. Może również zwiastować zapalenie dróg moczowych (niechęci do jedzenia zwykle towarzyszy wtedy gorączka), celiakię, zapalenie śluzówki żołądka albo anemię.

Co robić:• Gdy brzdąc mniej chętnie je, serwuj mu jego ulubione dania.

• Ogranicz ilość wypijanych w ciągu dnia soczków lub innych słodkich napojów - być może szkrab zbyt dużo pije i dzięki temu jest syty.

• Nie dawaj malcowi słodyczy.

• 3-letniemu dziecku na pobudzenie apetytu możesz podać syrop z aloesu i aronii.

Kiedy do lekarza?• Jeżeli przez 2-3 tygodnie dziecko nie chce normalnie jeść, a przy tym jest blade, marudne i apatyczne, skonsultuj się z pediatrą. Zbada on maluszka i prawdopodobnie zleci przeprowadzenie badań, np. analizy krwi, moczu i kału.

Inny kolor moczuU zdrowego malucha siusiu ma słomkowożółtą barwę. Na zmianę jego koloru może mieć wpływ dieta (np. po zjedzeniu buraczków może być lekko różowe) lub przyjmowanie leków (witamina C zabarwia mocz na intensywny żółty kolor).

Kiedy do lekarza?• Każda zmiana zabarwienia moczu u dotychczas zdrowego maluszka wymaga natychmiastowej konsultacji z pediatrą. Może ona bowiem oznaczać, że dziecko jest odwodnione, ma zapalenie wątroby lub cierpi na ostrą infekcję układu moczowego. Lekarz skieruje szkraba na badanie moczu i na jego podstawie podejmie decyzję o leczeniu.

Rzadkie kupki

Jeżeli smyk w ciągu ostatnich kilkunastu godzin oddał przynajmniej trzy płynne lub półpłynne stolce

(dzieci karmione piersią mogą robić rzadkie kupki po każdym posiłku i jest to normalne) albo w jego kupce zauważyłaś domieszkę krwi lub ropy, oznacza to, że szkrab ma biegunkę. Może wywołać ją wiele czynników, m.in. alergia pokarmowa, rotawirusy, zakażenie bakteryjne, kuracja antybiotykowa, pasożyty, zatrucie pokarmowe, a nawet ząbkowanie.

Co robić:• Chory maluch powinien wypijać około 3/4 szklanki płynu na kilogram

masy ciała na dobę. Jeśli jeszcze karmisz smyka piersią, jak najczęściej go do niej przystawiaj. Starszemu szkrabowi podawaj przegotowaną i - uwaga - lekko osoloną wodę, słabą herbatkę, rumianek lub kompot z jabłek.

• Spróbuj nakłonić brzdąca do wypicia płynu nawadniającego, np. Humana Elektrolit, Orsalit

(obydwa dostępne bez recepty), Gastrolit (wydawany na recept.).

• Podaj dziecku zupkę marchwiową lub kleik marchwiowo-ryżowy, np. HiPP ORS 200 (dostępny w aptekach bez recepty).

• Zaaplikuj malcowi probiotyki.

Kiedy do lekarza?

Wizyta u specjalisty jest konieczna w sytuacji, gdy:

• biegunkę ma dziecko, które nie skończyło jeszcze sześciu miesięcy (takie maleństwa wyjątkowo szybko się odwadniają!);

• biegunce u niemowlęcia towarzyszą wymioty lub wysoka temperatura;

• dolegliwości u malca utrzymują się dłużej niż dobę;

• u dziecka można zauważyć pierwsze oznaki odwodnienia;

• w stolcu znajduje się krew lub ropa.

Zgrzytanie zębami

To niekontrolowane, nawykowe zaciskanie zębów, zwłaszcza podczas snu w nocy. Zwykle jest

spowodowane nadwrażliwością malca lub przeżywanym przez dziecko stresem (np. przeprowadzką

do nowego domu). Może mieć jednak także inną przyczynę - zębami zgrzytają dzieci, które mają pasożyty przewodu pokarmowego (np. owsiki).

Co robić.:• Uważnie obserwuj malucha. Zwróć uwagę, czy często się denerwuje, czy ma podkrążone oczy, nie stracił ostatnio apetytu lub nie skarży się np. na bole brzucha czy zmęczenie.

• Postaraj się wyciszyć malca przed snem - ustal stały rytuał wieczornych czynności.

• Okazuj dziecku swoją miłość, czułość i zainteresowanie.

Kiedy do lekarza?• Jeśli zgrzytanie zębami utrzymuje się przez kilka tygodni, powinnaś pójść z dzieckiem do pediatry (i ewentualnie stomatologa), aby ustalił, czym jest spowodowane.

Ból brzucha

Najczęściej bywa skutkiem nadmiaru słodyczy w diecie lub reakcji dziecka na stres. Może jednak świadczyć również o alergii, zatruciu pokarmowym, pasożytach lub zapaleniu wyrostka robaczkowego.

Co robić:• Zastosuj u malca dietę. Podawaj kleik ryżowy i nakłaniaj do częstego picia lekko ciepłych napojów.• Kilkulatkowi możesz podać herbatkę miętową lub działający odkażająco rumianek.• Możesz masować brzdącowi brzuszek - najlepiej rób to kolistymi ruchami, zgodnie z ruchem wskazówek zegara.• Jeśli ból powodują skurcze żołądka, dolegliwości złagodzi przyłożenie ciepłego termoforu.

Kiedy do lekarza?

Nie z każdym bólem brzucha u dziecka trzeba natychmiast biec do lekarza. Wizyta u specjalisty jest niezbędna w sytuacji, gdy:

• ból się powtarza;• dolegliwości są bardzo silne;• maluch gorączkuje;• dziecko ma biegunkę lub też kolejny raz wymiotuje;• gdy szkrab broni się przed dotykaniem brzuszka, od kilku dni nie zrobił kupki ani nie oddaje gazow;•

jeśli brzuch malca jest twardy lub nienaturalnie wzdęty.

Beata Borsuk, konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka.