Pięć powodów, dla których warto jeść topinambur

Słonecznik bulwiasty (topinambur) rośnie na brzegach rzek i przy drogach. Jego grube korzenie zawierają witaminy A, C, E, K, z grupy B, oraz minerały: żelazo, wapń, fosfor, magnez, potas, sód i cynk. Dobrze znoszą mrozy. Warto je wykopywać wczesną wiosną, bo przemrożone jeszcze lepiej smakują.

Nasza rada

Topinambur ułatwia wchłanianie chlorofilu i żelaza, więc łącz go np. w surówkach z zielonymi warzywami: sałatą, szpinakiem czy brokułami.

Pomaga zapobiegać nowotworom. Badania wykazały, że białka i inne substancje zawarte w bulwach topinamburu znacząco hamują rozwój komórek raka sutka. Działają też, choć nieco słabiej, w przypadku nowotworów piersi, jajników i prostaty.

Chroni jelita i wzmacnia odporność. Zawiera inulinę (14-19 proc. masy bulwy). Sprzyja ona rozwojowi w jelitach "dobrych" bakterii, które podnoszą odporność organizmu. Eliminuje bakterie wywołujące biegunki i zapalenie jelita grubego. W ten sposób zapobiega polipom i owrzodzeniom, które mogą zapoczątkować choroby nowotworowe.

Obniża poziom cukru we krwi. Także dzięki inulinie, która zmniejsza odporność tkanek na insulinę (hormon wytwarzany przez trzustkę). Topinambur jest polecany w diecie diabetyków jako zamiennik ziemniaków, bo ma niższy indeks glikemiczny (IG 15, a ziemniaki 65-70).

Reguluje poziom cholesterolu. Ten rodzaj błonnika obniża też poziom "złego" cholesterolu w organizmie. Naukowcy stwierdzili, że u kobiet cierpiących na wysoki jego poziom wprowadzenie 6-tygodniowej diety niskotłuszczowej z dodatkiem inuliny zmniejszyło poziom cholesterolu LDL o ponad 12 proc.

Zwiększa gęstość kości. Krzem jest nazywany "pierwiastkiem młodości", bo w miarę upływu lat spada jego zawartość w organizmie i trzeba wyrównywać go dietą. Niedobór krzemu powoduje m.in. osteoporozę, deformację stawów, krwawienia z dziąseł i nosa, stany zapalne powiek i spojówek oczu. A topinambur jest jego dobrym źródłem (35 mg w 100 g).

Uwaga! Jedzony na surowo (w sałatkach, surówkach) u osób jadających niewiele pokarmów bogatych w błonnik może powodować wzdęcia i gazy. Lepiej wprowadzać go do diety stopniowo, zaczynając np. od niewielkiej bulwy dziennie.

Domowa apteczka

Sok z kiszonego topinamburu działa leczniczo.

Kuracja odnawiająca florę bakteryjną po leczeniu antybiotykami: Kiszony topinambur

Wyszoruj 1/2 kg bulw topinamburu (nie obieraj). Włóż do wyparzonego słoja, dodaj listek laurowy, 2 ząbki czosnku, 3-4 cm kawałek obranego korzenia chrzanu. Zalej solanką z 1/2 l wody i 1/2 łyżki soli. Trzymaj 3-5 dni, aż sfermentuje. Pij 3 razy dziennie 1/2 szklanki soku, rozcieńczonego 1/2 szkl. wody, na 15 min przed posiłkami. Kurację stosuj 30-40 dni.

Trzy sposoby na topinambur

Podpowiadamy, jak łatwiej go obrać, gdzie go przechowywać, gdy chcemy, by nabrał słodyczy, i co może zastąpić w kuchni.

Obieraj po gotowaniu, nie przed: Kształt tego korzenia sprawia, że obieranie go na surowo jest trudne. Skórka łatwiej odchodzi od miąższu, gdy topinambur jest ugotowany. Dlatego jeśli zamierzasz wykorzystać w potrawach gotowane bulwy (np. jako purée), lepiej ugotuj je w "mundurkach" i dopiero potem obieraj.

Trzymaj w lodówce, by był słodki: Smak topinamburu zmienia się w zależności od miejsca przechowywania. Jeśli włożysz go do lodówki, nabierze więcej słodyczy, bo zawarta w nim inulina pod wpływem zimna zamieni się w fruktozę. Schłodzony jednak szybciej gorzknieje, więc wykorzystaj go w ciągu 2-3 dni.

Dodawaj go do... herbaty: Bywa nazywany "cytrusem północy", bo dodany do herbaty czarnej lub zielonej lekko ją zakwasza. Możesz więc użyć tego warzywa, gdy nie masz akurat w domu cytryny. Dodaj 1-2 plasterki do kubka naparu.

Przepisy pełne błonnika

Krem z grzankami

Umyj i obierz topinambur, pokrój w kostkę. Cebulę pokrój w kostkę. Czosnek obierz i posiekaj. Podsmaż cebulę z rozmarynem, dodaj topinambur i czosnek. Smaż 2-3 min. Wlej bulion, gotuj zupę ok. 20 min. Bułki pokrój w kostkę, podsmaż na oleju, aż się zezłocą i będą chrupkie. Odłóż. Gotową zupę zmiksuj na krem. Wlej mleko, dopraw całość solą i cukrem. Wymieszaj, zagotuj. Podawaj zupę w miseczkach, posypaną grzankami.

Makaron z puree

Topinambur obierz. Ugotuj do miękkości w mleku z solą. Dodaj śmietanę i masło. Zblenduj na purée. Cebulę i czosnek posiekaj, zeszklij na oleju. Cukinię zetrzyj na dużych oczkach tarki. Odciśnij lekko z soku, dodaj do cebuli. Duś 1-2 minuty. Dodaj purée z topinamburu. Dopraw pieprzem, wymieszaj. Ugotuj makaron. Wymieszaj z sosem, posyp serem i orzechami.

Ciasto warzywne

Warzywa umyj, obierz, zetrzyj na tarce. Orzechy posiekaj. Mąkę wymieszaj z proszkiem do pieczenia. Żółtka oddziel od białek. Ucieraj z cukrem, dodając stopniowo mąkę z proszkiem, skórkę pomarańczy, orzechy i starte warzywa. Ubij białka ze szczyptą soli. Wymieszaj delikatnie pianę z ciastem. Wlej do natłuszczonej formy. Piecz 40-50 min w 180 st.