Po czterdziestce: Ważne badania dla ciebie i dla niego

Najlepsze, co możecie zrobić dla swojego zdrowia, to badania profilaktyczne. Warto więc wpisać je sobie do kalendarza i razem pilnować terminów wizyt. To się opłaca, nawet wtedy, gdy nic wam nie dolega i jesteście przekonani, że z waszym zdrowiem jest wszystko w porządku. A to dlatego, że każdą chorobę najlepiej leczyć, zanim jeszcze zdąży się rozwinąć.

Razem umówcie się na wizytę

Możecie wybrać sobie tego samego stomatologa, okulistę czy lekarza pierwszego kontaktu. Zapisanie się na wizytę kontrolną z wyprzedzeniem pozwoli wybrać termin, który będzie wygodny dla was obojga.

CO PÓŁ ROKU: STOMATOLOG

Zazwyczaj to strach przed bólem powoduje, że na wizytę u dentysty tak trudno się zdecydować. Jeśli jednak będziecie zgłaszać się na kontrolę regularnie, unikniecie bolesnych incydentów w postaci leczenia kanałowego czy usuwania zęba. W tym wieku bardzo ważna staje się też profilaktyka chorób przyzębia. Wizyta kontrolna przysługuje wam w ramach NFZ.

RAZ W ROKU: POMIAR CIŚNIENIA

Prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi mierzone w gabinecie lekarskim powinno być niższe niż 140/90 mmHg. Zdarza się często, że nagle jest podwyższone w obecności lekarza czy pielęgniarki (tzw. syndrom białego fartucha). W takiej sytuacji bardziej wiarygodne są pomiary robione w domu. Wtedy powinno być niższe, najlepiej by wynosiło 120/80 mmHg.

BADANIE KRWI

Podstawowe badania krwi to konieczna kontrola, która w porę wykryje zagrożenie cukrzycą typu 2. lub chorobami serca. Obejmują morfologię z rozmazem, określenie stężenia glukozy we krwi, lipidogram - oznaczenie poziomu cholesterolu i jego frakcji (HDL, LDL) oraz trójglicerydów. Badania trzeba wykonać na czczo. Warto też zrobić przy okazji ogólne badanie moczu.

OKULISTA

Do tego specjalisty trzeba wybrać się nie tylko wtedy, gdy konieczna jest zmiana okularów czy soczewek. Ważna jest nie tylko kontrola ostrości wzroku, ale także badanie dna oka i pomiar ciśnienia śródgałkowego. Badania pozwalają wcześnie wykryć np. jaskrę, zaćmę czy AMD. Na wizytę w ramach NFZ konieczne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.

RAZ NA 2 LATA: BADANIE SERCA I PŁUC

Najprostszym badaniem serca dla was obojga jest EKG (elektrokardiogram). Wynik w postaci graficznego wykresu informuje m.in., czy serce bije rytmicznie i jak szybko. Trzeba też będzie zrobić prześwietlenie płuc. Skierowanie na bezpłatne badania da wam lekarz pierwszego kontaktu.

RAZ NA 3 LATA: USG JAMY BRZUSZNEJ

To bardzo przydatne badanie oceniające stan wielu narządów wewnętrznych. Umożliwia ocenę wątroby, nerek, trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Przynajmniej 6 godzin przed badaniem nie należy jeść, pić gazowanych napojów, żuć gumy i palić papierosów. By je wykonać bezpłatnie, potrzebne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.

RAZ NA 10 LAT: KOLONOSKOPIA

Pierwszą kolonoskopię należy wykonać po 50. roku życia. Pozwala ocenić stan śluzówki jelita grubego. Nowotwór złośliwy rozwija się najczęściej ze zmiany łagodnej. Przemiana małego polipka w raka trwa ok. 10 lat. Tyle właśnie mamy czasu, by go wykryć i usunąć. Podczas kolonoskopii lekarz wprowadza przez odbyt wziernik (kolonoskop), za pomocą którego może obejrzeć wnętrze jelita grubego.

Dzień przed kolonoskopią trzeba wypić 3-4 litry specjalnego płynu oczyszczającego jelita. 24 godziny przed badaniem nie można nic jeść. Ze skierowaniem zabieg jest refundowany. Może być wykonany w znieczuleniu ogólnym, ale trzeba za nie zapłacić ok. 200 zł.

Każdy musi iść do swojego lekarza

Czekają was też wizyty u specjalistów, od których dostaniecie skierowania na badania ważne tylko dla kobiety lub mężczyzny.

CO PÓŁ ROKU: DLA CIEBIE - KONTROLA U GINEKOLOGA

Wizyty u tego specjalisty są bardzo ważne, gdy zbliżasz się do menopauzy lub już ją przechodzisz. Lekarz pomoże ci uporać się z dolegliwościami tego okresu, np. uderzeniami gorąca, przepisując leczenie hormonalne. Ważne jest też USG przezpochwowe, sprawdzające stan jajników. Regularnie rób badania piersi - mammografię, USG. Ginekolog zdecyduje, które jest wskazane dla ciebie. Na wyniku będzie podany termin następnej kontroli. Oba badania są refundowane. Oprócz tego co miesiąc sama badaj piersi. Równie ważna jest cytologia, która ma na celu wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Ze skierowaniem jest bezpłatna.

RAZ NA 2 LATA: DLA NIEGO - BADANIE U UROLOGA

Nie ma się czego wstydzić. Badanie prostaty nie boli i trwa tylko kilka minut. Nie trzeba się do niego przygotowywać. Lekarz przeprowadza je per rectum (przez odbytnicę), w rękawiczkach pokrytych żelem. Ułatwia to badanie i zmniejsza nieprzyjemne uczucie. Urolog sprawdzi, czy prostata się nie powiększa, a także czy nie ma na niej wyczuwalnych stwardnień, guzków, polipów, czy gruczoł nie jest bolesny. Badanie to jest niezwykle ważne także wtedy, gdy któryś z panów w rodzinie (ojciec, brat) ma już problemy z prostatą. Lekarz zleci wówczas także badanie krwi na oznaczenie poziomu PSA (antygenu specyficznego dla prostaty). Pomoże ono wcześnie zdiagnozować raka prostaty. Ze skierowaniem od lekarza jest refundowane przez NFZ.

Anna Gumowska kons. lek. med. Elżbieta Sandzewicz