Półpasiec: Przyczyny, objawy i leczenie
Półpasiec to groźna choroba wirusowa, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Niewłaściwie leczona może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak porażenie nerwu twarzowego czy zapalenie rogówki oka. Półpasiec jest chorobą bolesną i uciążliwą, najczęściej atakuje osoby z osłabioną odpornością. Objawia się bólem i wysypką, a czasem nawet porażeniem nerwów. Jakie są przyczyny półpaśca, na czym polega leczenie i czy można się uchronić przed tą chorobą?
Półpasiec to groźna choroba zakaźna wywoływana przez wirus Herpesvirus varicella zoster – ten sam, który odpowiada za ospę wietrzną. Niestety, przechorowanie ospy nie daje odporności na półpaśca – wirus pozostaje "utajony" w organizmie i może się uaktywnić, na przykład gdy spadnie nasza odporność. Najczęściej atakuje dorosłych, ale chorować mogą też dzieci. Najbardziej zagrożone są jednak osoby zmagające się z nowotworami, po radio i chemioterapii. Inną przyczyną zakażenia może być kontakt z osobą chorą na ospę lub półpaśca. Wirus przenosi się drogą kropelkową, więc bardzo łatwo się nim zarazić.
Rodzaje półpaśca
Wyróżnia się cztery postaci półpaśca. W zależności od miejsca, w którym pojawia się wysypka, może on przybrać formę rozsianą (wysypka pojawia się w różnych miejscach na całym ciele), zgorzelinową (zmiany na skórze przeistaczają się w niebezpieczne owrzodzenia), oczną lub uszną. Te dwie ostatnie są najbardziej niebezpieczne – powikłania mogą doprowadzić nawet do uszkodzenia wzroku i zaburzenia pracy układu nerwowego. Wysypka występuje na twarzy, oku lub w małżowinie usznej.
Pierwsze objawy półpaśca przypominają zwykłe przeziębienie lub grypę. Pojawia się osłabienie, ból głowy z jednej strony (czasem światłowstręt), podwyższona temperatura ciała i ból gardła. Następnie wirus atakuje jeden z nerwów czuciowych, a w pobliżu pojawia się bolesna wysypka (często jej wystąpienie w danym miejscu poprzedza drętwienie i mrowienie skóry).
Najczęściej półpasiec atakuje tułów, a wirus zajmuje nerwy wychodzące z piersiowego odcinka kręgosłupa. Niepokojący może być wtedy silny i piekący ból klatki piersiowej. Zmiany skórne pojawiają się na plecach w odcinku lędźwiowym lub na brzuchu, zazwyczaj tylko na jednej połowie ciała (stąd nazwa choroby). Znacznie rzadziej wysypka występuje na kończynach.
Zdarza się jednak, że wirus atakuje nerw trójdzielny (wysypkę można zaobserwować na twarzy, oku lub w małżowinie usznej). Wysypka jest swędząca i taka sama jak przy ospie – ma postać pęcherzykowatych grudek wypełnionych płynem surowiczym. Ich pękanie skutkuje powstaniem strupków i owrzodzeń. Mogą pozostawiać blizny i przebarwienia.
Najczęściej choroba mija samoistnie w ciągu 2-3 tygodni, jednak u niektórych osób może dojść do powikłań. Jeśli półpasiec zaatakował oczy lub uszy, istnieje ryzyko zapalenia rogówki, porażenia mięśni gałki ocznej, nerwu twarzowego, a nawet utraty wzroku i pogorszenia słuchu. U starszych osób nerwobóle mogą utrzymywać się nawet przez kilka lat (tzw. neuralgia półpaścowa).
Diagnostyka i leczenie półpaśca
Diagnostyka opiera się na podstawie objawów, przede wszystkim wyglądu wysypki. Ostatecznym potwierdzeniem może być zbadanie płynu surowiczego z pęcherza wysypki. Leczenie ma charakter objawowy – choremu podaje się silne środki przeciwbólowe, a także przeciwzapalne i przeciwwirusowe.
