Powikłania przy cukrzycy - na co musimy uważać?
Aż 90 proc. wszystkich cierpiących na cukrzycę ma chorobę typu 2 (jest też cukrzyca typu 1, w której uszkodzone komórki trzustki nie wytwarzają insuliny, co wymaga podawania tego hormonu). Typ 2 polega na tym, że trzustka wytwarza tyle insuliny, ile powinna, ale organizm jej nie przyswaja. To tzw. insulinooporność. Niewykorzystana przez komórki glukoza krąży wraz z krwią po całym organizmie. Stopniowo uszkadza drobne naczynia krwionośne, potem dobiera się do tętnic, układu nerwowego i organów wewnętrznych. Prowadzi to do osłabienia wzroku, pracy nerek i serca. Wielokrotnie wzrasta zagrożenie zawałem, udarem mózgu, amputacją nóg. Trzeba pamiętać, że przy właściwym leczeniu, systematycznej kontroli poziomu cukru we krwi i przestrzeganiu zaleceń lekarskich (głównie dotyczących właściwej diety oraz aktywności fizycznej), powikłania nie muszą się pojawić. Ale co może nam grozić, gdy nie zastosujemy się do zaleceń lekarza?
Oznacza obecność białka w moczu, nadciśnienie tętnicze, uszkodzenie kłębuszków nerkowych i stopniowy rozwój niewydolności nerek.
Chorobę rozpoznaje się często podczas przypadkowego badania moczu, w którym stwierdza się obecność białka, a we krwi wzrost wskaźników niewydolności nerek.
By nie dopuścić do nefropatii cukrzycowej, chory musi dbać o utrzymanie właściwego poziomu ciśnienia tętniczego (im jest ono niższe, tym dłużej nerki są sprawne), cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Trzeba unikać infekcji układu moczowego.
To negatywny wpływ nadmiaru glukozy we krwi na układ nerwowy. Bez dobrze wyrównanych cukrów choroba postępuje, prowadząc do zaburzeń czucia. Chory cierpi na mrowienie w stopach, dłoniach, ma bóle mięśni nóg i rąk. Najbardziej niebezpieczne są zaburzenia odczuwania bólu, bo chory może przeoczyć niepokojące objawy. Oprócz zaburzeń czucia występuje osłabienie mięśni rąk i nóg. Neuropatia może też upośledzać sprawność seksualną. Aby uniknąć tego powikłania, nie wolno dopuszczać do hiperglikemii, czyli nadmiaru glukozy.
Występuje dwa razy częściej u diabetyków niż u osób bez cukrzycy. W profilaktyce nadciśnienia tętniczego ważna jest likwidacja nadwagi, zmniejszenie spożycia sodu i soli kuchennej.
W diecie musi być więcej jarzyn i niesłodkich owoców. Zamiast białego pieczywa ciemne. Konieczna jest codzienna gimnastyka dostosowana do wydolności fizycznej.
Diabetyków prześladują grzybice. Drożdżaki atakują skórę, błonę śluzową narządów rodnych, jamy ustnej, żołądka. Zmorą jest grzybica stóp i paznokci. Skóra osoby z cukrzycą jest delikatniejsza niż u zdrowej. Wymaga pielęgnacji, osuszania, ale i nawilżania, bo bywa sucha i łuszczy się.
Przy niekontrolowanej cukrzycy pojawiają się żółtaki (guzki wypełnione cholesterolem i lipidami). Często występują na powiekach, plecach, bocznych częściach tułowia, łokciach, kolanach, pośladkach. Gdy cukrzyca zostanie wyrównana, żółtaki znikną.
To głównie choroby przyzębia, grożące paradontozą. Dziąsła chorego łatwo ulegają zakażeniu. Osoby z cukrzycą muszą dbać o higienę jamy ustnej, co pół roku odwiedzać dentystę. Ubytki szybko leczyć, a uszkodzone protezy naprawiać, by nie raniły dziąseł.
Przyczyną tej dolegliwości może być gorsze funkcjonowanie układu krążenia lub nerwowego. Wywołane tym zmiany mogą doprowadzić nawet do amputacji. By tego uniknąć, konieczne są leki, utrzymanie właściwego poziomu cukru, prawidłowa dieta.
Osoby cierpiące na cukrzycę powinny codziennie oglądać stopy, zwracać uwagę na nagniotki, stwardnienia, stany zapalne, zadrapania, pęknięcia skóry. Dbać, by stopy były suche i czyste, zmieniać skarpety, rajstopy (najlepiej z włókien naturalnych), nosić wygodne buty.
To oczne powikłanie cukrzycy wywołane podwyższonym poziomem glukozy w krwi. Im bliższy normy, tym mniejsze ryzyko powikłania. Utrzymanie właściwego poziomu cukru o 70 proc. zmniejsza ryzyko retinopatii. Diabetycy powinni co najmniej raz w roku badać dno oka.
Osoby z cukrzycą mogą uniknąć jej powikłań, jeżeli będą utrzymywać poziom: cukru w granicach 90-140 mg/dl, cholesterolu LDL poniżej 100 mg/dl, cholesterolu HDL powyżej 40 mg/dl (mężczyźni) i powyżej 50 mg/dl (kobiety), trójglicerydów poniżej 150 mg/dl, ciśnienia tętniczego krwi poniżej 130/80 mm Hg.
