Przewód pokarmowy człowieka zasiedlony jest przez tysiące gatunków bakterii, grzybów i wirusów. Jest to najgęstszy naturalny ekosystem bakteryjny z dotychczas poznanych. Udowodniono, iż mikroflora jelitowa odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia. Jej skład zależy od wielu czynników, takich jak wiek, dieta, region geograficzny czy stosowane leki.
Wiele badań udowodniło niekorzystny wpływ zaburzonej mikroflory jelit na zdrowie człowieka, w tym zaburzenia odporności, większe ryzyko chorób układu krążenia czy nieprawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego. Wszystkie te nieprawidłowości mogą negatywnie wpływać na masę ciała i przyczyniać się do zwiększenia ryzyka otyłości.
Mikroflora jelit kształtowana jest już od narodzin dziecka. Poród siłami natury ułatwia kolonizację bakterii. Kolejnym czynnikiem odgrywającym ważną rolę już od pierwszych dni życia dziecka jest sposób jego karmienia. Karmienie piersią jest dużo korzystniejsze, w przeciwieństwie do karmienia mlekiem modyfikowanym. Badania pokazały, że dzieci karmione mlekiem mamy mają nawet 10 razy więcej korzystnych bakterii rodzaju Bifidobacterium.
W kolejnych latach życia na skład mikroflory jelit znacząco wpływa zwyczajowy sposób żywienia się. Negatywnie wpływa przede wszystkim dieta wysoko tłuszczowa z niską zawartością błonnika pokarmowego. Poza tym nie można pominąć takich czynników jak geny, przyjmowanie antybiotyków lub innych leków, a także stan zdrowia przewodu pokarmowego.
W organizmie człowieka znajduje się około 1-1,5 kg bakterii jelitowych, w tym także chorobotwórczych. Dlatego niezmiernie ważne jest zachowanie stanu równowagi w przewodzie pokarmowym. Korzystne dla mikroflory jelitowej są probiotyki, czyli określone szczepy bakterii, które spożywane w odpowiednich ilościach mają korzystny wpływ na zdrowie- są to przede wszystkim szczepy bakterii kwasu mlekowego z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium. Są one skuteczne w zapobieganiu i leczeniu biegunek czy nieswoistych stanów zapalnych jelit. Pozytywnie wpływają na pracę jelit i uszczelniają ścianę przewodu pokarmowego.
Probiotyki mogą być dodawane do produktów spożywczych. Najczęściej wzbogaca się w nie jogurty (na etykiecie takiego produktu znajduje się informacja, jakie szczepy bakterii probiotycznych zostały dodane). Korzystne dla zdrowia bakterie fermentacji mlekowej (choć w małej ilości) znajdują się także w tradycyjnych przetworach mlecznych, takich jak kefiry czy jogurty, a także w kiszonych warzywach.
