Przerost prostaty - przyczyny, objawy, leczenie
Każdy mężczyzna po 50. roku życia powinien przynajmniej raz na 4 lata badać prostatę (stercz). Najczęstszą dolegliwością związaną ze starzeniem się jest przerost tego gruczołu. Wpływa to nie tylko na życie intymne, ale również w uciążliwy sposób zaburza codzienne funkcjonowanie zmuszając nas do częstych (i bolesnych) wizyt w toalecie. Jakie są przyczyny przerostu prostaty, jakie daje to objawy oraz jakie są perspektywy leczenia tej przypadłości - dowiesz się z dalszej lektury.
Najwcześniejszym i najczęstszym objawem jest konieczność kilkukrotnego wstawania w ciągu nocy celem oddania moczu (nykturia). Często mimo parcia trudno jest zacząć oddawać mocz, a strumień jest słaby i przerywany. Zdarza się też, że potrzeba oddania moczu pojawia się nagle i jest przemożna, a w toalecie okazuje się, że z pęcherza wyciekło tylko kilka kropli, albo mocz wycieka z cewki bezwiednie, co wymaga częstej zmiany bielizny.
Podejrzewa się, że to po prostu efekt starzenia się organizmu. Wskazywałyby na to statystyki: po 50. kłopoty z prostatą ma mniej więcej co czwarty, po 60. już co drugi, a w 80. wiośnie życia — 80% mężczyzn. Z wiekiem dochodzi do przerostu komórek gruczołowych, co sprawia, że cały stercz (który normalnie jest wielkości orzecha) powiększa się i uciska przewód moczowy utrudniając oddawanie moczu.
Po pierwsze, lekarz bada gruczoł manualnie, przez odbyt. Jeśli palcem wyczuwa nierówności lub stwardnienia, kieruje na kolejne testy: badanie moczu, krwi (m.in. na podwyższone stężenie antygenu PSA), USG, czasem biopsję.
Niestety, antygen PSA okazał się niezbyt wiarygodną metodą diagnozowania raka prostaty, bo jego poziom jest też podwyższony w innych schorzeniach (np. w zapaleniu gruczołu) oraz np. u mężczyzn z otyłością. Tylko u co czwartego pacjenta z podwyższonym PSA biopsja potwierdziła obecność guza. W zeszłym roku na rynek weszły testy genetyczne pozwalające dokładniej określić obecność i zaawansowanie nowotworu.
W początkowym okresie choroby skuteczna jest farmakoterapia: głównie alfa-blokery (tamsulosyna, doksazosyna i podobne) oraz inhibitory enzymu 5-alfa-reduktazy (finasteryd, dutasteryd). Te pierwsze rozkurczają mięśnie gładkie, w tym szyi pęcherza moczowego, te drugie — na drodze hormonalnej spowalniają rozrost gruczołu krokowego. Ostatnio zarejestrowano też preparat łączący substancje z obu grup.
Jeśli zachowawcze leczenie nie przynosi efektu, a problemy się nasilają, pozostaje leczenie zabiegowe. Urolog może usunąć przerośnięty gruczoł tradycyjnie lub przez cewkę moczową.
Nowszą alternatywą są zabiegi z użyciem lasera, w tym tzw. fotoselektywna waporyzacja. W przypadku wykrycia nowotworu złośliwego konieczne jest całkowite usunięcie stercza.
Utrzymaniu prostaty w dobrej kondycji sprzyja zrównoważona dieta, uboga w czerwone mięso i nasycone (zwierzęce) tłuszcze, a bogata w warzywa i owoce, regularny wysiłek fizyczny, unikanie gazowanych słodkich napojów i nadmiaru alkoholu. Jeśli chcemy zapobiegać rakowi stercza, dieta powinna być dodatkowo uboga w cholesterol (podroby, jaja), a bogata w cynk (pestki z dyni).
