Rekonstrukcja piersi - co warto wiedzieć?
Wiadomo, że w większości przypadków leczenie raka piersi nie kończy się na operacji, ale obejmuje chemioterapię, hormonoterapię, immunoterapię i nierzadko radioterapię i trwa wiele tygodni, miesięcy lub lat. Naturalną jego kontynuacją jest rekonstrukcja piersi. Ze względu na czas trwania procesu leczenia można jej dokonać najwcześniej pół roku po zakończeniu leczenia onkologicznego. Nie wcześniej, ponieważ organizm po leczeniu musi się zregenerować. Wskazaniem do rekonstrukcji jest przede wszystkim motywacja pacjentki, która sama musi tego chcieć. A nie wszystkie panie się na to decydują. Jeśli i ty masz wątpliwości, przeczytaj ten artykuł.
Po radykalnej mastektomii każda pacjentka dostaje protezę zewnętrzną, która bardzo dobrze imituje kształt i wielkość piersi. Jedne protezy zewnętrzne są wkładkami do stanika, inne przykleja się na stałe do klatki piersiowej.
Konieczność noszenia protezy jest uwarunkowana nie tylko aspektem estetycznym czy psychologicznym, ale i fizjologicznym. Brak jednej piersi powoduje bóle kręgosłupa, prowadząc do jego zwyrodnienia i skrzywienia.
Jedną z nowszych metod rekonstrukcji piersi jest wszczepienie implantu. Stosuje się dwa główne typy implantów piersi: wypełnione solą fizjologiczną i żelem silikonowym. Obydwa mają otoczkę z silikonu, która jest zbudowana z trzech warstw, aby zapobiec rozerwaniu implantu. Istnieją również dwa typy powierzchni implantów: gładka i porowata. Sama operacja jest mało inwazyjna, a rekonwalescencja nie trwa długo.
Przy implantach najpierw stosuje się tzw. ekspander, który jest potrzebny do rozprężania tkanek, bo nie można od razu użyć właściwego implantu.
Gdy ekspander wypełniony solą fizjologiczną, spełni swoje zadanie, jest wymieniany na docelową protezę wewnętrzną, która ma odpowiedni kształt i strukturę, przypominającą tkanki własne. Podczas pierwszej operacji odtwarza się wypukłości, a podczas ostatniej – otoczkę brodawki. Właśnie dlatego cały cykl zabiegów rozciąga się nawet na kilka miesięcy.
Innym sposobem rekonstrukcji piersi jest wykorzystanie tkanek pobieranych z innych miejsc, np. metoda TRAM. Stosując ją pobiera się płat tkanek z okolic podbrzusza wraz z mięśniem prostym.
W tym przypadku operacja trwa znacznie dłużej i jest bardziej rozległa i skomplikowana, a w konsekwencji pacjentka dłużej wraca do pełnej aktywności. Po tej operacji zwykle nie są konieczne kolejne zabiegi.
W warszawskim Centrum Onkologii stosuje się też autorską metodę, polegającą na wykorzystywaniu do rekonstrukcji piersi tkanki tłuszczowej i komórek macierzystych. Ta metoda jednak jest na razie wykonywana w ramach projektu badawczego, a Narodowy Fundusz Zdrowia jej nie refunduje. Pozostałe metody rekonstrukcji są refundowane, ale operacje korygujące lub symetryzujące drugą, zdrową pierś – już nie, ponieważ są traktowane jako zabieg plastyczny.
Liczy się m.in. budowa anatomiczna kobiety. Nie każda z pań ma np. wystarczająco dużo tkanek, które można wykorzystać do rekonstrukcji.
Ważne jest też, czy wcześniej nie było operacji w okolicach jamy brzusznej. Wykonane wtedy cięcia chirurgiczne uniemożliwiają wykorzystanie tkanek.
U osób, które były poddane radioterapii, lepiej wykonać rekonstrukcję z tkanek własnych, ponieważ wykorzystanie ekspandera i klasyczne sposoby rekonstrukcji mogą być przeciwwskazaniem.
Po operacji rekonstrukcji piersi, tak jak po każdym zabiegu chirurgicznym, mogą wystąpić powikłania. Są to m.in. zakażenie rany, problemy z odrzuceniem przeszczepu, ryzyko martwicy, co komplikuje proces gojenia. Po rekonstrukcji piersi pacjentki wymagają też specjalnej rehabilitacji.
Przy rekonstrukcji tkankami własnymi trzeba uzupełniać pobrane z brzucha czy pleców tkanki sztucznymi powięziami, które długo się goją, dlatego trzeba przez około dwa miesiące unikać wysiłku fizycznego i gwałtownych ruchów. Po wszczepieniu implantów pacjentki mają z kolei ograniczenia ruchowe, dotyczące obręczy barkowej, które wymagają gimnastyki leczniczej.
Po amputacji piersi, a potem także po jej rekonstrukcji, ważne są masaże i ćwiczenia ręki po operowanej stronie oraz trzymanie wagi.
Po rekonstrukcji piersi z użyciem implantu należy pilnować wagi ciała. Jeśli schudniemy lub utyjemy, zmaleje lub wzrośnie ilość tkanki tłuszczowej w naturalnej piersi, co doprowadzi do asymetrii. Aby to zmienić, konieczna będzie ponowna operacja. Dlatego, decydując się na rekonstrukcję piersi przestrzegajmy diety, by nie dopuścić do niekontrolowanych wahań wagi.
Jeśli podczas mastektomii usunięte zostały węzły chłonne, konieczna jest rehabilitacja, ponieważ przepływ chłonki z kończyny został zaburzony. Pacjentka musi wiedzieć, jak układać rękę, nauczyć się ją masować i ćwiczyć, bo będzie musiała to robić już do końca życia. Na taką lekcję każda z pań może się zgłosić do Stowarzyszenia Amazonek w swoim mieście.
Zwykle nie wystarczy jeden zabieg. Po wszczepieniu implantu konieczna jest korekta plastyczna, nadająca piersi właściwy kształt.
* Choć rekonstrukcja piersi to dobre rozwiązanie, a metody jej przeprowadzania stają się coraz lepsze, wiele pacjentek jest po niej rozczarowanych. Twierdzą, że pierś zrekonstruowana nie jest taka, jak naturalna i mają problem z samoakceptacją.
* Nie każda kobieta może się też poddać rekonstrukcji piersi ze względów zdrowotnych. Przeciwwskazaniem są m.in. choroby serca, cukrzyca czy nadciśnienie.
* Operacja jest też niewskazana, gdy podanie narkozy stanowi zagrożenie życia.
