Reumatoidalne zapalenie stawów: Objawy i leczenie
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to najczęstsza choroba zapalna stawów. Ma podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że najskuteczniejszą formą leczenia jest jak najszybsza diagnoza i spowalnianie rozwoju choroby. Niestety, większość osób bagatelizuje pierwsze objawy RZS, takie jak poranne sztywnienie stawów czy obrzęk pojedynczego stawu. Warto znać też niecharakterystyczne objawy choroby, by jak najszybciej rozpocząć leczenie – RZS dotyka coraz młodsze osoby i stopniowo odbiera sprawność fizyczną, co przekłada się także na pogorszenie kondycji psychicznej.
Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej gościec stawowy) to choroba autoimmunologiczna. Z nieznanych przyczyn układ odpornościowy atakuje tkankę łączną stawów, co prowadzi do ich nieswoistego stanu zapalnego, a z czasem uszkodzenia chrząstek, kości i ścięgien. Lekarze wyodrębnili jednak czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania: palenie papierosów, nadmierne spożywanie soli, paradontoza i zakażenia jamy ustnej, silny stres, a także otyłość i czynniki genetyczne. Częściej chorują kobiety, podejrzewa się też, że na rozwój choroby wpływać może zakażenie niektórymi wirusami. RZS zazwyczaj rozwija się powoli, każdego roku dotyka ok. 350 tys. osób w Polsce.
Pierwsze objawy gośćca często nie wzbudzają niepokoju: poranne sztywnienie stawów rąk i stóp mija po godzinie, a obrzęk i niewielki ból pojedynczych stawów kojarzony jest np. z przeforsowaniem organizmu. Z czasem okresowo może się też pojawiać stan podgorączkowy i złe samopoczucie, kondycja stawów stale się pogarsza – dochodzi do ich zniekształceń, a także zaników mięśni. Warto wiedzieć, że RZS atakuje także narządy i układy całego ciała, co objawia się na wiele sposobów.
Nietypowe objawy RZS
RZS często prowadzi do nadmiernego wysuszenia skóry oraz jej zaczerwienienia i podrażnień – zwłaszcza w okolicy objętego chorobą stawu. Stan zapalny może także obejmować naczynia krwionośne i znacząco je osłabiać, co prowadzi do obciążenia wielu narządów, np. serca, płuc i nerek. Bardzo często występuje miażdżyca. U chorych obserwuje się też zapalenie osierdzia czy opłucnej. Nieswoiste objawy RZS to również bezsenność i nocne poty, a także drętwienie lub mrowienie palców rąk i stóp (a także owrzodzenie opuszków palców). U osób zmagających się z gośćcem często stwierdza się też anemię, powiększoną śledzionę i węzły chłonne. Pacjenci znacznie bardziej są też narażeni na osteoporozę oraz zespół suchego oka, zapalenie spojówki, twardówki i nadtwardówki.
Badania diagnostyczne, które pozwalają wykryć RZS, to morfologia, OB, CRP, a także ultrasonografia i rezonans magnetyczny oraz badania moczu. Leczenie choroby opiera się na środkach farmakologicznych (hamują proces niszczenia stawów, działają przeciwbólowo), rehabilitacji i fizykoterapii. Regularne ćwiczenia wbrew pozorom nie obciążają stawów, a poprawiają ich kondycję i wzmacniają mięśnie. Zniszczonym stawom pomóc mogą specjalistyczne zabiegi, takie jak chirurgiczna rekonstrukcja czy wszczepienie endoprotezy. Żadne z dostępnych metod nie są w stanie pokonać RZS, ale pozwalają na doprowadzenie do długich okresów remisji, co znacznie poprawia komfort życia chorych. Istotna jest również zmiana nawyków – porzucenie nałogów i prowadzenie zdrowego trybu życia. Dieta powinna być bogata w warzywa i owoce, a także produkty zawierające duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (tłuste ryby morskie, awokado, orzechy, oliwa z oliwek).
