Tran - ważny suplement w diecie dziecka
Chyba nie ma dorosłego, który miałby dobre wspomnienia z dzieciństwa, kiedy rodzice zmuszali go do zjedzenia bądź wypicia tranu.
Tran jest to ciekły tłuszcz, który otrzymuje się z wątroby ryb, takich jak dorsz czy rekin lub z tkanki tłuszczowej niektórych morskich ssaków, wielorybów lub fok.
Co jest w nim wartościowego?
Tran zawiera duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, w skład których wchodzą najważniejsze kwasy omega-3 i omega-6 oraz witaminy A, D i E, , które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w okresie wzrostu.
Nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 i omega-6 dostarczają organizmowi budulca do produkcji hormonów przeciwzapalnych, które usprawniają pracę układu odpornościowego.
Z kolei witamina A uszczelnia i regeneruje błony śluzowe, utrudniając przenikanie przez nią chorobotwórczych drobnoustrojów. Jest to szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowych zachorowań, kiedy błona śluzowa dróg oddechowych jest szczególnie narażona na kontakt z wirusami czy bakteriami.
Nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 wpływają także na kształtowanie się i pracę mózgu: poprawiają jego ukrwienie i usprawniają przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą i białą.
Z tego powodu tran jest polecany przede wszystkim dzieciom, by lepiej się rozwijały i nie miały problemów z pamięcią i koncentracją.
Kwasy omega są również składnikiem siatkówki oka. Podejrzewa się, że dzieci, które nie jedzą ryb, mogą być bardziej podatne na wady wzroku.
Witamina A zawarta w tranie może mieć zastosowanie w licznych problemach skórnych, takich jak: atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, trądzik oraz stany trądzikopodobne.
Witamina D natomiast uczestniczy w gospodarce wapniowo-fosforowej w organizmie. Ułatwia ona przyswajanie wapnia i fosforu, a co za tym idzie - prawidłowe kształtowanie kośćca i zębów.
Stosunek procentowy właśnie tych dwóch witamin jest głównym czynnikiem w procesie wapnienia kości i wzrostu. Każda nierównowaga w ich poziomie negatywnie wpływa na stan kości u dzieci. Dlatego jest polecany dzieciom i młodzieży w okresie wzrostu.
Dla prostego kręgosłupa
Tran jest stosowany również w profilaktyce krzywicy, ponieważ pobudza procesy regeneracji i spowalnia proces niszczenia wszystkich tkanek (w tym chrzęstnej i nabłonkowej) oraz leczeniu zaburzeń uwapnienia tkanki kostnej.
Wybierając tran, należy zwrócić uwagę na etykietę i stężenie kwasów EPA i DHA. Im będzie ono większe, tym lepszej jakości jest tran. Wskazówką może być również cena (choć nie zawsze).
Lepszym wyborem jest tran w kapsułkach. W takiej postaci tran nie będzie się utleniał (tak jak ten w płynie). Poza tym tran w płynie trzeba przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 5-6 tygodni od otwarcia.
Dawkowanie tranu u dzieci powinien ustalić lekarz. Przyjmowanie tranu w czasie posiłków zmniejszy efekt "odbijania się" i uczucie niesmaku w ustach.
Przerwa na lato
Dla uzyskania efektów konieczne jest regularne przyjmowanie tranu przez okres od jesieni do wiosny.
Odradza się przyjmować tran w okresie letnim. Tran zawiera bowiem witaminę D, a produkcja tej witaminy latem, pod wpływem słońca, jest dość wzmożona i może dojść do jej przedawkowania.
Nie wolno również przyjmować tranu podczas antybiotykoterapii, ponieważ wspomaga bakterie czy wirusy, które wywołują chorobę (należy przyjąć go po zakończeniu kuracji antybiotykowej).
O tranie nie powinni zapominać rodzice małych dzieci - maluchy rosną w bardzo szybkim tempie, a tran wspomaga przyswajanie wapnia - najważniejszego składnika kości.
Tran to doskonały, naturalny suplement, dzięki któremu dostarczamy do organizmu cenne tłuszcze i witaminy - powinniśmy więc wszyscy po niego sięgać.
Anna Kwiatkowska - fizjoterapeuta pracujący w Centrum Zdrowia Dziecka PEGAZ w Gdyni
