Uporczywy ból kręgosłupa: Przyczyny i sposoby leczenia
Kręgosłup to solidna i sprężysta konstrukcja, ale jego nadmierne obciążanie może skutkować incydentalnym lub przewlekłym bólem na różnych odcinkach. Ta przypadłość jest już chorobą cywilizacyjną. Naukowcy i lekarze alarmują, że coraz młodsze osoby zmagają się ze zwyrodnieniami kręgosłupa i uporczywym bólem. Przyczyn może być wiele, jednak najczęstszymi są złe nawyki, siedzący tryb życia i nadwaga. Czasem powodem bólu pleców są jednak choroby narządów wewnętrznych, a wtedy bardzo ważna jest szybka diagnostyka i rozpoczęcie leczenia. Jak zapobiegać bólom kręgosłupa i jakie metody stosować, gdy już się pojawią?
Główną przyczyną bólu pleców są nieprawidłowe zachowania: utrzymywanie złej postawy ciała, nienaturalne wyginanie kręgosłupa, garbienie się, nadmierne pochylanie głowy w dół. Siedzący tryb życia potęguje dolegliwości, a jeśli do ośmiu godzin pracy przed komputerem doliczymy czas na dojazd autem, a następnie oglądanie telewizji na kanapie, to otrzymujemy prosty przepis na ból pleców. Dodatkowym obciążeniem jest nieprawidłowe ułożenie ciała w trakcie snu, zbyt miękki materac i niewyprofilowana poduszka. Kręgosłup nadwerężamy też, nieumiejętnie dźwigając ciężkie przedmioty. Głównym grzechem kobiet w tej materii jest z kolei częste chodzenie na wysokich obcasach. Ogromnym obciążeniem dla kręgosłupa jest także nadwaga. Każdy nadprogramowy kilogram sukcesywnie niszczy krążki międzykręgowe i zużywa stawy. Główną przyczyną bólu pleców w odcinku szyjnym i piersiowym jest stres, powodujący napięcie mięśniowe. Na dłuższą metę prowadzi to do trwałych zwyrodnień i chronicznego bólu.
Najlepszą profilaktyką jest prowadzenie zdrowego trybu życia. Regularna aktywność fizyczna nie tylko poprawia kondycję mięśni i kręgosłupa, ale też działa relaksująco i zapobiega nadwadze. Jest ona szczególnie ważna, jeśli pracujemy w pozycji siedzącej. Najlepsze dla pleców jest pływanie. W pracy fizycznej trzeba szczególnie uważać na podnoszenie ciężkich przedmiotów. Nie wolno się wtedy schylać, należy lekko ugiąć kolana, a rzeczy podnosić w pozycji wyprostowanej. O kręgosłup warto też dbać w trakcie snu. Materac nie może być ani zbyt twardy, ani za miękki. Po położeniu się na wznak, powinien zapadać się na ok. 3 cm. Przydatna jest też ortopedyczna poduszka, dopasowująca się do linii szyi. Spać najlepiej na wznak, a jeśli na boku, to kręgosłup należy wyprostować na całej długości. W codziennym życiu kobiety powinny zrezygnować zarówno z wysokich obcasów, jak i całkowicie płaskich butów. Najlepsza wysokość obcasa to 3-5 cm.
Aby nie dopuścić do obciążania kręgosłupa, powinniśmy dbać o odpowiednią postawę (zarówno siedzącą, jak i stojącą). Pracując przy komputerze, stopy powinny leżeć płasko na ziemi, by kolana były zgięte pod kątem prostym. Tułów i szyję należy trzymać prosto z lekkim wygięciem do przodu lub do tyłu, odcinek lędźwiowy powinien przylegać do oparcia fotela. Dłonie i nadgarstki należy ułożyć swobodnie na biurku, monitor komputera powinien się znajdować 40-50 cm od twarzy, a jego górna krawędź musi znajdować się na wysokości oczu. Bardzo ważne jest regularne wstawanie od komputera.
A co, jeśli kręgosłup już boli? Wtedy warto zastosować kilka metod, które pozwolą pozbyć się uporczywego bólu.
1. Relaksujący masaż
Masaż pozwoli na odprężenie i rozluźnienie napiętych mięśni. Świetnie sprawdzi się w przypadku stresującego trybu życia. Plecy po obu stronach kręgosłupa należy masować okrężnymi ruchami. Pod żadnym pozorem nie wolno jednak ugniatać kręgów. Do masażu warto zastosować rozgrzewające maści przeciwbólowe albo olejki o kojącym działaniu (np. rozmarynowy czy lawendowy).
2. Gorąca kąpiel
Gorąca kąpiel pozwoli na relaks i odprężenie, co korzystnie wpłynie na mięśnie. Ciepło działa kojąco i przeciwzapalnie. Woda powinna mieć przynajmniej 37 stopni Celsjusza, warto dodać do niej rozgrzewający olejek eteryczny lub napar z rumianku.
3. Zimne lub ciepłe okłady
Lekarze potwierdzają, że ból zwalczają zarówno ciepłe, jak i zimne okłady. Zimne można przygotować, korzystając z kostek lodu, które wystarczy owinąć w foliowy woreczek oraz ściereczkę i przykładać do bolącego miejsca przez kilka-kilkanaście minut. Do wykonania ciepłego kompresu możemy użyć ręcznika namoczonego w gorącej wodzie lub termoforu.
4. Regenerująca pozycja
W trakcie całego dnia staraj się przyjmować wyprostowaną pozycję – wciągnij brzuch i wypnij klatkę piersiową do przodu, głowę lekko unoś. Z kolei w domu zafunduj sobie przynajmniej pół godziny relaksu – połóż się na wznak i lekko ugnij kolana (możesz pod nie podłożyć wałek lub poduszkę), ręce wyciągnij wzdłuż tułowia. Przy bólu szyi lub karku głowę połóż na poduszce ortopedycznej. W nocy staraj się także spać na wznak.
5. Ćwiczenia
Niezastąpioną metodą są regularne ćwiczenia na kręgosłup. Każdego dnia warto poświęcić trochę czasu na rozciąganie i robienie tzw. kociego grzbietu lub wykonywanie ćwiczeń na piłce ortopedycznej (koszt to ok. 50 zł). Można też kłaść się na brzuchu i odchylać plecy, unosząc się na ramionach. Tego typu ćwiczenia pozwolą wzmocnić mięśnie pleców i brzucha. Odcinek lędźwiowy wzmocnisz, kładąc się na brzuchu z rękami wzdłuż tułowia – wystarczy, że będziesz lekko unosić równocześnie głowę i nogi.
Zwyrodnienia kręgosłupa zawsze należy skonsultować z lekarzem. Im wcześniej zaczniemy rehabilitację i zabiegi fizjoterapeutyczne, tym większa szansa na powrót do zdrowia. Jeśli uporczywy ból pleców nie mija mimo ćwiczeń czy masażu, wskazana jest wizyta u lekarza. Bóle krzyża mogą bowiem być związane z chorobą nerek, kobiecych narządów rozrodczych, a także problemami z żołądkiem, jelitami czy trzustką. Z kolei ból w okolicy łopatek może być spowodowany zapaleniem moczowodów. Nie wolno też lekceważyć innych objawów towarzyszących bólowi pleców. Jeśli często boli cię głowa, miewasz wzdęcia i zaparcia, zmagasz się z silnymi bólami menstruacyjnymi, masz problemy z oddychaniem, odczuwasz drętwienie kończyn lub bóle kolan i łydek, koniecznie zgłoś się do lekarza. Te symptomy mogą oznaczać, że twój kręgosłup jest w bardzo złej kondycji i wymaga szybkiego leczenia.
