Uszkodzenie więzadła krzyżowego - objawy, leczenie
Więzadła zabezpieczające kolano podlegają silnym napięciom i przeciążeniom. Dlatego czasem ulegają uszkodzeniom. Do uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego dochodzi najczęściej przy skrętnym urazie stawu kolanowego. Zazwyczaj jest to uraz sportowy, a dyscypliny, które mu sprzyjają, to narciarstwo, piłka nożna i tenis. Często towarzyszy mu uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej i więzadła pobocznego piszczelowego. Jak objawia się uszkodzenie więzadła? Jak należy je leczyć?
Pierwszym objawem, wskazującym, że mogło dojść do uszkodzenia więzadła, jest wrażenie „chrupnięcia” w stawie. Uraz jest zwykle bardzo bolesny, pojawia się także obrzęk stawu. Jeśli doszło tylko do uszkodzenia więzadła, ból może dość szybko minąć, choć obrzęk utrzymuje się jeszcze przez kilka dni.
Jednak, mimo braku dolegliwości bólowych, staw kolanowy nie jest w pełni sprawny. Pojawia się jego niestabilność, podczas chodzenia pacjent ma wrażenie, że noga „ucieka” w kolanie. Jest to szczególnie zauważalne przy wchodzeniu na schody: można mieć wtedy wrażenie, że kość udowa „ześlizguje się” do tyłu z piszczeli i strzałki.
Kończynę należy odciążyć, jednak nie ma potrzeby unieruchamiania stawu. Na obrzęknięte kolano trzeba zastosować zimny okład, np. z lodu, mrożonki lub zamrożonego kompresu żelowego. Staw można też posmarować maścią lub żelem przeciwzapalnym, np. z ketoprofenem, diklofenakiem. Przeciwbólowo – przyjąć doustnie paracetamol lub lek przeciwbólowy z grupy NLPZ, niesterydowych leków przeciwzapalnych – ketoprofen, ibuprofen, diklofenak, naproxen. Dobrze, żeby maść i lek zawierały tę samą substancję.
Gdy ostre dolegliwości ustąpią, trzeba ocenić stopień uszkodzenia. Powinien to zrobić ortopeda. Już badanie przedmiotowe pozwala wstępnie postawić diagnozę. By ją potwierdzić, wykonuje się badania obrazowe. Rezonans magnetyczny stawu jest tu badaniem najczulszym, jednak – ze względu na długie terminy oczekiwania – można posiłkować się USG. Najlepszym sposobem oceny więzadła jest zabieg artroskopowy, podczas którego do wnętrza stawu wprowadza się kamerę. Przekazywany przez nią obraz lekarz ogląda na monitorze.
Dalsze postępowanie zależy od stopnia uszkodzenia więzadła. Jeśli stwierdza się tylko jego naderwanie, można spróbować postępowania zachowawczego i rehabilitacji. Ma ona na celu nie tylko poprawę mechaniki stawu, ale też wzmocnienie stabilizujących go mięśni. Powrót do pełnej sprawności zależy od wielu czynników, ale jest możliwy.
Jeśli więzadło jest poważnie uszkodzone, zaleca się leczenie chirurgiczne. Obecnie wykonuje się zabiegi artroskopowo, tj. bez potrzeby otwierania stawu. W przypadku silnego naderwania więzadła można spróbować jego zeszycia, wzmacniając spojenie specjalnym klipsem.
Gdy jest zerwane, wykonuje się jego rekonstrukcję. W tym celu pobiera się materiał od pacjenta – może to być fragment więzadła rzepki (grube więzadło wyczuwalne tuż poniżej kolana), ścięgna jednego z mięśni uda lub powięzi udowej. Przygotowane pasmo wszczepia się do stawu, mocując je do kości przy pomocy specjalnych śrub w miejscach, gdzie normalnie przyczepione są końce więzadła. W ten sposób odtwarza się jego naturalny przebieg.
Stawu po zabiegu nie unieruchamia się, a rehabilitację rozpoczyna się tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Kończyna powinna być przez kilka tygodni całkowicie odciążona, potem obciążenie stopniowo i powoli zwiększa się.
