Wirusowe zapalenie wątroby typu C: Przyczyny, objawy i leczenie

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (w skrócie WZW C) to przewlekła choroba wątroby wywoływana przez wirus HCV (Hepatitis C Virus). Namnaża się on w komórkach tego narządu, wywołuje stany zapalne, uszkodzenia, a w efekcie jego niewydolność. Wirus został wykryty dopiero w 1989 r. Większość zakażonych wciąż nie zdaje sobie sprawy z choroby i nieświadomie zaraża inne osoby. Lekarze szacują, że nosicielami jest nawet jedna czwarta Polaków, u 80 proc. choroba przechodzi w postać przewlekłą.

Do zakażenia wirusem HCV dochodzi poprzez kontakt z krwią chorego. W większości przypadków przyczyną są nieodpowiednie procedury medyczne i niewłaściwa sterylizacja przyrządów chirurgicznych. Zarazić można się podczas operacji i zabiegów (także dentystycznych), pobierania i transfuzji krwi (dopiero po 1992 r. zaczęto badać krew dawców pod kątem obecności wirusa), dializ czy badań endoskopowych. Równie niebezpieczne mogą być zabiegi medycyny estetycznej czy robienie sobie tatuażu. We wszystkich tych przypadkach czynnikiem ryzyka jest nieprawidłowa sterylizacja narzędzi oraz brak właściwej higieny osoby wykonującej zabieg. Bardzo rzadko wirus HCV przenosi się drogą płciową, jednak nie jest to całkowicie wykluczone.

WZW typu C to podstępna choroba, która często prowadzi do całkowitej niewydolności wątroby, nowotworu tego narządu, a w konsekwencji do śmierci. Szacuje się, że przewlekła postać schorzenia rozwija się u 50-75 proc. wszystkich zakażonych. U części osób układ odpornościowy zwalcza wirusa, dzięki czemu nie dochodzi do uszkodzeń wątroby, wciąż są one jednak nosicielami i mogą zarażać innych.

Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C

WZW typu C nie bez przyczyny określane jest mianem „cichego zabójcy”. U większości osób nie daje żadnych objawów lub są one mało charakterystyczne. Jedynie u 10 proc. zakażonych pojawia się tzw. ostra postać choroby (po 4-12 tygodniach od kontaktu z wirusem). Trwa ona do sześciu miesięcy i zazwyczaj nie daje objawów – organizm samoistnie zwalcza infekcję. Jednak aż u 80 proc. osób rozwija się postać przewlekła. Objawy, które powinny wzbudzić nasz niepokój to przewlekłe zmęczenie, świąd, wysuszenie i łuszczenie się skóry, zmiany na paznokciach (np. podłużne bruzdy, zmiana zabarwienia płytki), bóle stawów i mięśni, obniżenie nastroju, nadmierna senność, zażółcenie skóry i białek oczu, a także nudności, wzdęcia i utrata apetytu.

WZW typu C może nie dawać objawów nawet przez kilkanaście czy kilkadziesiąt lat, podczas których dochodzi do całkowitego uszkodzenia wątroby. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne badanie krwi pod kątem obecności wirusa HCV. Wynik dodatni na obecność przeciwciał anty-HCV wymaga dalszej diagnostyki – testów molekularnych, które ostatecznie potwierdzają zakażenie i pozwalają określić konkretny genotyp wirusa.

Na WZW typu C nie można się zaszczepić, ale istnieją skuteczne leki, które zwalczają wirusa nawet w 90-100 proc. Im szybciej chory zacznie je przyjmować, tym mniej uszkodzona zostanie wątroba. Leczenie trwa od kilku do kilkunastu tygodni i mogą mu towarzyszyć uciążliwe objawy, takie jak nudności, rozdrażnienie, nadpobudliwość czy problemy ze snem. Chorzy na WZW typu C powinni też bezwzględnie unikać alkoholu oraz palenia papierosów. Pomocna jest również lekkostrawna dieta uboga w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego oraz węglowodany proste.