Witaminy – cegiełki życia
Skąd tyle zamieszania wokół witamin? Przecież trzeba zaspokoić głód i dostarczyć organizmowi paliwa do działania. A to paliwo to nic innego jak energia z białek, tłuszczy i węglowodanów.
Okazuje się jednak, że kalorie - energia z trzech podstawowych składników pokarmowych to za mało. Aby zadbać o właściwe odżywienie ciała, nie mniej ważne jest dostarczenie witamin. Pierwsza odkryta: B1 została wydzielona przez polskiego biochemika Kazimierza Funka w 1913 roku. Korzystając z języka łacińskiego, wprowadził też oficjalną nazwę dla tej grupy związków: vitae - życie i amina - witamina B1 zawierająca grupę aminową.
Czym one są?
Witaminy to grupa organicznych związków chemicznych o różnorodnej budowie. Ich obecność warunkuje prawidłowe funkcjonowanie, a ludzki organizm nie ma zdolności syntetyzowania witamin. Muszą być zatem dostarczane z pokarmem. Niedobory witamin mogą sprowokować różne niedomagania, pogorszenie samopoczucia, a nawet choroby. Jeśli odżywiamy się prawidłowo, dbamy o różnorodność produktów w jadłospisie i jednocześnie obecność warzyw i owoców, nie musimy się obawiać, że grozi nam awitaminoza.
Wielka trójka
Trzy spośród witamin: A, C i E mają szczególne znacznie dla dobrostanu psychofizycznego człowieka, gdyż są silnymi antyoksydantami. Co to oznacza? Mają zdolność neutralizowania wolnych rodników, dzięki czemu dbają, aby komórki nie starzał się przedwcześnie i stanowią profilaktykę rozwoju chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworowych.
Witamina A
Kluczowa dla dzieci, gdyż reguluje wzrost i jest szczególnie ważna dla młodych, rozwijających się organizmów. Nazywana jest witaminą wzroku, bo jej niedobory mogą skutkować kurzą ślepotą. To ona wpływa na jakość naszej skóry i błon śluzowych w układzie pokarmowym, jak i przewodzie oddechowym, co szczególnie ważne dla ochrony przed infekcjami. Organizm ludzki przyswaja witaminę A jedynie w obecności tłuszczów. Najczęściej przyjmujemy ją jako karoten, czyli prowitaminę z produktów roślinnych, głównie z marchwi, szpinaku, pomidorów i sałaty. Odzwierzęce źródła witaminy A to mleko, masło, jaja, nerki i wątroba.
Witamina C
Nazywana witaminą życia, jest chyba najbardziej medialną spośród wszystkich. Jej niedobory powodują zmęczenie, kłopoty z dziąsłami i gorsze funkcjonowanie systemu odpornościowego (skłonność do infekcji). O nadmiar nie musimy się martwić, bo C jest witaminą rozpuszczalną w wodzie i ewentualna nadwyżka zostanie usunięta z organizmu w trakcie mikcji. Warto zaznaczyć, że C jest wyjątkowo wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych, takich jak światło, obróbka termiczna czy powietrze, stąd warzywa i owoce najlepiej spożywać surowe i jak najświeższe.
Witamina E
Powszechnie nazywana witaminą młodości, pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek, a także utrzymaniu zdrowych mięśni i tkanek. Nie tylko opóźnia starzenie komórek, ale stanowi profilaktykę rozwoju miażdżycy. Chroni także witaminę A przed utlenianiem. Najcenniejszym źródłem witaminy E są świeże liście zielonych warzyw.
Ewa Koza, mamsmak.com
