Zespół Hortona: Objawy, przyczyny, jak leczyć?

Zespół Hortona objawia się nagłym, silnym bólem w pobliżu nerwu trójdzielnego (okolice oczodołu), który trwa od kilku minut do nawet 3 godzin. Przeważnie występuje po jednej stronie głowy i raczej pojawia się w tym samym miejscu. Ataki występują w tzw. klasterach (okresach), które mogą trwać od kilku tygodniu do kilku miesięcy. Ból nie jest poprzedzony żadnymi symptomami, może ujawnić się nawet w nocy – w ciągu doby może dojść nawet do jego ośmiu napadów. Bólowi głowy mogą towarzyszyć dodatkowo: obrzęk powiek, zwężenie źrenicy, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, uczucie zatkanego nosa. Napady powodują, że chory staje się niespokojny, ma potrzebę chodzenia – w ekstremalnych przypadkach zdarza się np. walić głową w ścianę, a kiedy ból jest nie do wytrzymania, traci się kontrolę nad swoim ciałem i może dojść do próby samobójczej.

Nie do końca znane są przyczyny bólu klasterowego – przebadane przypadki ujawniają się przeważnie u mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia. Przypuszcza się, że mogą go wywoływać różne czynniki, takie jak: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu oraz przewlekły stres. Dodatkowo bada się zależności między spożywaniem produktów, które przyczyniają się do wyzwalania histaminy w organizmie (czerwone wino) i tyraminy (czekolada, czerwone mięso, sery).

Diagnoza

Pacjenci, którzy nie są świadomi, z jakim schorzeniem mają do czynienia, nie zawsze mogą być prawidłowo zdiagnozowani, ponieważ choroba jest stosunkowo rzadko spotykana. Poza tym często bagatelizują symptomy i nie sięgają po specjalistyczną pomoc. Dlatego decydując się na wizytę u specjalisty, najlepiej spisać sobie najważniejsze informacje: w jakich porach dnia występują ataki, jak długo trwają, ile razy dziennie występują, jak często się pojawiają, jakie czynniki przypuszczalnie wywołują ból.

Leczenie klasterowego bólu głowy powinno mieć dwojaki przebieg – przerwanie pojedynczego ataku oraz zniwelowanie okresów bólowych, czyli klasterów. Najczęściej podaje się do wdychania czysty tlen. Doraźnie podczas ataku może pomóc chodzenie (leżenie może go nasilić), często też pomaga uciskanie bolących miejsc. Można przyjmować leki przeciwbólowe, które ze względu na czas rozpoczęcia działania, zmniejszają jedynie silny ból. Ponadto lekarz zaleci leczenie środkami farmakologicznymi, które dobierane są indywidualnie do objawów i są one dostępne wyłącznie na receptę. Ważne jest, aby unikać czynników powodujących zespół Hortona, czyli wystrzegać się palenia papierosów i picia alkoholu, ponieważ już najmniejsza dawka może spowodować nawrót choroby.