Zioła mogą zastąpić leki

Zioła wracają do łask i coraz więcej osób je stosuje. Chętnie sięgamy po naturalne specyfiki, które można przygotować w domu i mieć pewność, że nie zawierają wyłącznie chemii. A nawet jeśli i tak musimy przyjmować chemiczne leki, dzięki ziołom możemy znacznie ograniczyć ich ilość czy (w porozumieniu z lekarzem) zmniejszyć dawkę.

Dr farm. Jerzy Jambor, Prezes Polskiego Komitetu Zielarskiego, uważa, że fitoterapia to dzisiaj doskonałe uzupełnienie kuracji lekami syntetycznymi. Sprawdza się m.in. w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, w profilaktyce i terapii chorób z przeziębienia, chorób układu krążenia czy dróg moczowych. Właśnie na tego rodzaju dolegliwości wybraliśmy dla ciebie z doktorem Jerzym Jamborem sprawdzone ziołowe receptury. Pamiętaj jednak, że efekt działania ziół jest łagodniejszy i wolniejszy niż leków syntetycznych. Dlatego, stosując je, bądź przede wszystkim cierpliwa. Krótka kuracja trwa około 3-4 dni, dłuższa nawet 4-6 tygodni, a nierzadko po 2-tygodniowej przerwie trzeba ją jeszcze powtórzyć.

Gdy pali zgaga

Ziołowy miks: Do czystej papierowej torby wsyp po łyżce ziół: porostu islandzkiego, korzenia prawoślazu, ziela krwawnika, kwiatostanu lipy. Łyżkę mieszanki zalej szklanką wody, pij 3-4 razy dziennie pół szklanki 30 minut przed jedzeniem. Sprawdza się też w leczeniu nadkwaśności.

Napój z siemienia: 2 łyżki nierozdrobnionych nasion lnu zalej 1/2 szklanki letniej wody. Gotuj powoli pod przykryciem przez 10-15 minut. Następnie odcedź nasiona i ostudź płyn. Pij po pół szklanki 2 razy dziennie między posiłkami.

Gdy żołądek boli ze zdenerwowania

Odwar z kozłka: Łyżkę drobno pokrojonych korzeni kozłka lekarskiego zalej szklanką zimnej wody, gotuj wolno przez godzinę. Możesz też przygotować od razu litr odwaru, podgrzewać go i słodzić miodem. Pij przez 6 tygodni 3 razy dziennie po szklance.

Nalewka z jałowca: 100 g owoców jałowca (mogą być świeże lub suszone) zalej w słoiku szklanką czystej wódki. Po tygodniu zlej płyn i wyciśnij jagody przez gazę. Przelej do szklanej butelki i przechowuj w ciemnym i chłodnym miejscu. W razie niestrawności pij 20 kropli nalewki rozpuszczonej w szklance wody.

Żucie jagód jałowca: Kurację zacznij od żucia 3 jagód dziennie. Stopniowo zwiększaj ilość jagód do 8. Następnie z każdym dniem zmniejszaj kurację o jeden owoc. Stosuj przez 11 dni, powtórz po 2 tygodniach.

Przy bolesnych skurczach jelit

Herbatka z rumianku, fenkułu i dziurawca: Po łyżce kwiatów rumianku, dziurawca i owoców fenkułu zalej szklanką wrzątku, zaparzaj 7 minut pod przykryciem. Odcedź i pij 3 razy dziennie po szklance. Pierwszą herbatkę zaparz i wypij na czczo.

Gdy dokucza wątroba

Napój z ostropestu: 2 łyżeczki świeżo zmielonego ziarna (możesz też kupić już w postaci zmielonej), zalej 100 ml przegotowanej wody. Wypij, a pozostały na dnie proszek zjedz. Ostropest regeneruje wątrobę i pomaga na pęcherzyk żółciowy. Kurację trzeba jednak stosować długo, nawet przez 3 miesiące.

Przeziębieniu towarzyszą różne objawy: katar, ból gardła, kaszel, podwyższona temperatura. Jeśli chcesz pozbyć się infekcji bez leków przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, kropli do nosa, tabletek do ssania, zostań w domu przez 3 dni i wykuruj się ziołami.

Na ból gardła

Płukanka z szałwii: Łyżkę liści (lub torebkę herbatki ekspresowej) zalej szklanką wrzątku i zaparzaj pod przykryciem 10 minut. Gdy przestygnie, płucz gardło co godzinę (przynajmniej 5-6 razy dziennie). Ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.

Ciepły okład z cebuli: Cebulę pokrój na duże plastry, zawiń je w ręcznik papierowy i ogrzej nad parą wodną. Następnie ugniataj zawiniątko tak, by cebula puściła sok. Ułóż je na ściereczce, posmaruj szyję oliwką i przyłóż do gardła. Przymocuj okład szalikiem. Trzymaj 15 minut.

By spadła gorączka

Herbatka napotna: Wymieszaj po: 20 g kwiatów bzu czarnego, wiązówki błotnej, lipy, szyszek chmielu, liści melisy. Łyżkę mieszanki zalej szklanką wrzątku. Zaparzaj 10 minut pod przykryciem i odcedź. Pij 3 razy dziennie po szklance naparu. Herbatka wywoła poty, obniży temperaturę i złagodzi też inne uciążliwe objawy przeziębienia.

Napój napotny z czarnego bzu: Do 200 ml soku z czarnego bzu (kupisz go w sklepie spożywczym lub w aptece, ok. 12 zł), dolej 3 szklanki wody przegotowanej, dodaj 2 goździki, plasterek świeżego korzenia imbiru oraz ćwierć utłuczonej laski cynamonu. Podgrzej płyn, ale go nie gotuj! Pij 3-4 razy dziennie po szklance - tak gorący, jak tylko dasz radę przełknąć i się nie poparzyć. Potem połóż się do łóżka i ciepło okryj. Stosuj kurację, dopóki będzie utrzymywała się gorączka.

Na katar

Inhalacja z igieł sosnowych: Garść świeżych lub suszonych igieł zalej litrem wody. Gotuj pod przykryciem przez 10 minut. Następnie przecedź odwar przez sitko do miski. Przestudź płyn przed inhalacją, by się nie poparzyć. Nachyl się nad parującą wodą, przykryj głowę ręcznikiem. Inhalacja przywraca drożność nosa i ułatwia oddychanie, działa antybakteryjnie.

Świerkowe krople do nosa: Do buteleczki z zakraplaczem wlej 10 ml soli fizjologicznej, dodaj 2 krople olejku świerkowego. Zakręć i wstrząśnij. Używaj do czyszczenia nosa podczas kataru.

Gdy dokucza kaszel i chrypka

Syrop tymiankowy: 2 szklanki świeżego tymianku zalej 2 szklankami gorącej wody, przykryj i odstaw na całą noc. Rano przecedź i dodaj 2 szklanki cukru. Gotuj bardzo wolno, przez godzinę, aż płyn zgęstnieje i nabierze konsystencji syropu. Pij po łyżce 3 razy dziennie. Resztę przelej do ciemnych buteleczek i pasteryzuj przez 10 minut.

Płukanka tymiankowa: Łyżkę ziela tymianku zalej szklanką wrzątku na 10 minut. Przecedź, ostudź i dodaj łyżeczkę oliwy. Bierz łyk ciepłego naparu i trzymaj w ustach, potem płucz gardło i wypluwaj. Stosuj kilka razy dziennie. Tymianek zawiera tymol, który działa przeciwwirusowo oraz przeciwbakteryjnie.

Na męczący suchy kaszel

Syrop z czosnku: 5 rozgniecionych na papkę ząbków czosnku i 5 łyżek miodu rozprowadź w szklance letniej wody. Odczekaj 10 minut i odcedź. Przez 1-2 tygodnie przyjmuj 3 razy dziennie po łyżce tego napoju.

Na rozgrzanie

Nacieranie olejkiem: Możesz przyspieszyć leczenie infekcji dróg oddechowych, nacierając klatkę piersiową oraz plecy olejkami eterycznymi, np. majerankowym, eukaliptusowym, rozmarynowym lub sosnowym. 2-3 krople olejku rozpuść najpierw w łyżce oliwki kosmetycznej. Dobrze jest połączyć takie nacieranie z jednoczesnym oklepywaniem pleców dłońmi zwiniętymi w łódeczkę, dzięki czemu wydzielina będzie łatwiej się odrywać. Poproś o masaż i oklepywanie kogoś bliskiego.

W łagodzeniu dolegliwości bólowych spowodowanych schorzeniem czy przeciążeniem stawów sprawdzą się okłady, kąpiele i kompresy. Pozwolą ograniczyć przyjmowanie leków przeciwbólowych, które nie służą najlepiej twojemu żołądkowi i wątrobie.

Na bóle reumatyczne

Ocet estragonowy: Do butelki z octem włóż kilka świeżych gałązek estragonu. Odstaw na 10 dni. Nacieraj octem bolące stawy. Estragon poprawia krążenie krwi i działa przeciwzapalnie.

Okłady z gorczycy: Napełnij ziarnami mały bawełniany woreczek. Podgrzej w mikrofali lub na pokrywce garnka z gotującą wodą. Przykładaj na noc do bolącego miejsca, np. kolana czy barku. Stosuj przez 10 dni. Gorczyca ma działanie przeciwreumatyczne i przeciwbólowe.

Gdy dokucza kręgosłup

Miks do kąpieli: Przygotuj mieszankę z następujących ziół: po 100 g igliwia jałowca, igliwia sosnowego, ziela macierzanki, słomy owsianej, kłącza tataraku i kory wierzby. Dodaj też 50 g ziela tymianku. Wsyp zioła do dużego garnka i zalej wodą, tak aby w całości je przykryła. Gotuj wolno 2 godziny. Następnie przecedź odwar, wlewając go bezpośrednio do wanny. Uzupełnij ciepłą wodą. Weź kąpiel na godzinę przed snem. Zanurz się w wodzie na 15 minut. Kąpiele rób co 2 dni, aż bóle złagodnieją lub ustąpią. Po miesiącu zrób przerwę. Kąpiel działa rozgrzewająco, łagodzi ból i napięcie mięśni przykręgosłupowych, odpręża. Po wyjściu z wanny warto zrobić masaż bolących miejsc.

Przy stanie zapalnym stawu

Odwar z 8 ziół: W równych porcjach zmieszaj następujące zioła: ziele skrzypu, fiołka trójbarwnego, nawłoci, krwawnika, kwiat bzu czarnego, korę wierzby, liść pokrzywy i melisy. Odsyp do garnka 3 łyżki mieszanki i zalej 3 szklankami wody. Gotuj wolno przez 10 minut. Następnie odwar przecedź i wlej do termosu. Pij 3 razy dziennie pół szklanki. Łagodzi stan zapalny, pobudza układ odpornościowy i działa przeciwbólowo.

Rozgrzewanie stawu

Gorący kompres z arniki: 2 łyżki kwiatów arniki górskiej zalej 150 ml gorącej wody i zaparzaj przez 10 minut. W ciepłym płynie zamocz bawełnianą ściereczkę, wyciśnij z nadmiaru wody i połóż na bolące miejsce. Uważaj, by nie poparzyć przy tym skóry. Przykryj grubym ręcznikiem i pozostaw na 30 minut. Arnika ma działanie przeciwzapalne, pobudza miejscowo przepływ krwi, działa przeciwbólowo i przeciwreumatycznie. W przypadku ostrych stanów zapalnych stosuj zimny kompres.

Zioła doskonale sprawdzają się w leczeniu cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego. Mogą powstrzymać rozwój choroby lub przynajmniej opóźnić konieczność przyjmowania leków. Pozwalają obniżyć ciśnienie, stężenie glukozy czy cholesterolu we krwi.

Na uregulowanie ciśnienia

Mieszanka z 7 ziół: Wymieszaj po 50 g: ziela gryki, fiołka trójbarwnego, kwiatu bzu czarnego, kwiatostanu głogu, oraz po 25 g: melisy, mniszka pospolitego oraz ziela serdecznika. 3 łyżki mieszanki zalej 700 ml szklanki wody. Doprowadź do wrzenia, gotuj 3-4 minuty. Wymieszaj i przecedź do termosu. Pij 3 razy dziennie pół godziny przed jedzeniem.

Ocet czosnkowy: Garść drobno pokrojonych liści czosnku niedźwiedziego zalej w słoiku 1 litrem octu jabłkowego i odstaw w ciemne miejsce przynajmniej na 3 tygodnie. Odcedź liście i zlej płyn do ciemnej butelki. Wypijaj rano na czczo łyżkę octu zmieszanego z pół szklanki ciepłej wody. Kurację stosuj przez 6 tygodni. Po 2 tygodniach przerwy możesz ją powtórzyć.

Dla wzmocnienia serca

Napar z serdecznika: Łyżkę rozdrobnionego ziela serdecznika zalej szklanką wrzątku. Odstaw pod przykryciem na 10 minut i przecedź. Pij 2 razy dziennie po pół szklanki. Serdecznik ma działanie uspokajające, obniża ciśnienie krwi. Sprawdza się w dolegliwościach na tle nerwowym.

Likier nasercowy: Wymieszaj 200 g owoców głogu, garść liści melisy, pokruszoną laskę wanilii i kory cynamonu. Wsyp do szklanego naczynia i wymieszaj ze 100 g cukru. Zalej 500 ml wódki 36 proc. Odstaw na 6 tygodni, po czym odcedź i odczekaj jeszcze 3 miesiące. Wypijaj łyżkę dziennie. Likier wzmacnia serce.

Cholesterol zacznie spadać

Herbatka z karczocha z miodem: Aby herbata zyskała właściwości lecznicze, gotuj ją nawet przez kwadrans. Następnie odcedź i odstaw na kolejny kwadrans, by wywar wystygł. Pij 2 szklanki herbatki dziennie, dodając łyżeczkę miodu. Karczoch, dzięki zawartości cynaryny, obniża poziom cholesterolu i zapobiega miażdżycy.

Na obniżenie cukru we krwi

Herbatka mniszkowa z cynamonem: Dwie łyżki liści i korzenia mniszka oraz centymetrowy kawałek kory cynamonu zalej szklanką zimnej wody. Powoli doprowadź do wrzenia, zostaw pod przykryciem na 10 minut. Odcedź. Pij przez 4-6 tygodni 3 razy dziennie po szklance odwaru. Mniszek i kora cynamonu korzystnie wpływają na obniżenie poziomu cukru we krwi.

Anna Gumowska
konsultacja dr n. farm. Jerzy Jambor, prezes Polskiego Komitetu Zielarskiego