Bociany – symbol polskiego krajobrazu i tradycji

Żyją tam, gdzie natura jest bogata w różnorodne gatunki zwierząt. Pola, łąki i podmokłe tereny to ich naturalne środowisko.

Ptaki te są niezwykle pożyteczne dla rolników. Wbrew powszechnej opinii bociany nie żywią się tylko żabami - ich dieta składa się głównie z gryzoni, owadów i płazów, co pomaga utrzymać równowagę biologiczną na polach i łąkach. Niestety systematycznie zmniejsza się liczba bocianów w Polsce.

Bociany są mistrzami migracji. Co roku pokonują tysiące kilometrów, lecąc do Afryki na zimę, by wiosną powrócić do swoich gniazd. Bociany mogą przelecieć nawet 10 000 km. Najszybszy odnotowany przelot do Afryki zajął zaledwie 14 dni! Powrót do Europy jest zazwyczaj krótszy niż odlot, ponieważ bociany spieszą się, by jak najszybciej zająć najlepsze miejsca lęgowe. Samiec, który pierwszy pojawi się w gnieździe, broni go przed innymi rywalami i czeka na swoją partnerkę. Jeśli ta nie wróci, znajduje inną samicę.

Gniazda bocianie to prawdziwe budowlane arcydzieła! Są rozbudowywane przez lata, ich średnia waga wynosi około 400 kg, a najcięższe osiągnęło nawet 1,5 tony wagi! Często są tak duże i ciężkie, że wymagają renowacji lub przeniesienia na bardziej stabilne konstrukcje.

Zeszłej jesieni głośno było o bocianim gnieździe znajdującym się na terenie zakładu produkcyjnego marki Tymbark. Od lat jest ono domem dla bociana nazwanego przez pracowników Tymbek. Jego powroty stały się już tradycją. W 2023 roku, podczas rozbudowy zakładu, gniazdo zostało zabezpieczone i przeniesione z komina starego budynku w nowe bezpieczne miejsce. Akcję przeprowadzono we współpracy z ornitologiem. Po powrocie Tymbek szybko się zadomowił. W tym sezonie już powrócił do Tymbarku i wyczekuje przybycia swojej partnerki.

Historia tego wyjątkowego mieszkańca zainspirowała Tymbark do pomocy bocianom na większą skalę. Wspólnie z Małopolskim Towarzystwem Ornitologicznym przeprowadzono akcję naprawy bocianich gniazd w sezonie zimowym, kiedy gniazda bocianie są puste. W ramach tej inicjatywy odnowiono siedem bocianich gniazd - głównie w Małopolsce, ale także w innych regionach Polski. Część z nich została przeniesiona na nowe, bardziej solidne konstrukcje, natomiast w przypadku największych i najcięższych - przeprowadzono prace mające na celu zmniejszenie ich masy, aby zapobiec ewentualnemu zawaleniu. W innych przycięto gałęzie utrudniające swobodny dolot bocianów do gniazd, zapewniając im lepszy dostęp i komfort.

Po co naprawiać bocianie gniazda? Takie działania są niezwykle istotne, ponieważ wiele gniazd wymaga konserwacji. Ich ciężar niejednokrotnie sięga nawet 1,5 tony, aby nie uległy zawaleniu, należy je "odchudzić". Część wymaga podcięcia gałęzi zasłaniających swobodny dolot bociana do gniazda, a niektóre muszą być przeniesione z zagrażającego bocianom słupa energetycznego na stabilniejsze konstrukcje.

Choć Polska wciąż pozostaje jednym z krajów z największą liczbą tych ptaków - żyje u nas ok. 25 proc. populacji bociana białego - to maleje ona systematycznie. W ostatnim dziesięcioleciu ich populacja zmalała o 10 proc. Na spadek populacji bocianów w naszym kraju wpływają utrata siedlisk, zmiany w rolnictwie i globalne ocieplenie.

Każdy z nas może pomóc bocianom - dbając o środowisko i wspierając inicjatywy na rzecz tych niezwykłych ptaków. A jeśli chcemy lepiej poznać ich zwyczaje, możemy śledzić losy bociana Tymbka na stronie bocian.tymbark.com.