Dlaczego warto mieć nietoperze w ogrodzie?
Wokół nietoperzy narosło sporo mitów. Zgodnie z ludowymi wierzeniami i przesądami ich obecność uznawano za zły znak. Kiedy przez przypadek wpadały do domów, miało to zapowiadać nadchodzące nieszczęście. Łączono je też z krwiożerczymi wampirami, a kobiety do dziś niesłusznie obawiają się, że ten mały ssak wplącze im się we włosy. Tymczasem nietoperze to niezwykle pożyteczne ssaki o darze echolokacji (wysyłają ultradźwięki i na tej podstawie określają odległości), świetnym słuchu i mocnym powonieniu. Kiedyś można je było spotkać w niemal każdym gospodarstwie, obecnie są rzadkością. To wielka szkoda, bo w ciągu jednego wieczoru mogą zjeść nawet 2000 komarów, o innych insektach i szkodnikach nie wspominając. Podpowiadamy, jak sprawić, by w ogrodzie zamieszkał popularny „gacek”.
Nietoperze w Polsce
W Polsce żyje 26 gatunków nietoperzy, najpopularniejsze to borowce (borowiec wielki), gacki (gacek szary, gacek brunatny), nocki (nocek duży) i karliki (karlik malutki). Aż 7 gatunków zagrożonych jest wyginięciem. Z tego względu te ssaki są w naszym kraju pod ochroną, powstają też specjalne organizacje zajmujące się tą kwestią. Jeszcze kilkanaście lat temu nietoperze były częstymi gośćmi gospodarstw. Znajdowały schronienie w piwnicach, na strychach czy w opuszczonych stodołach lub dziuplach drzew. Nowe budownictwo i zwiększanie się powierzchni miast sprawiło, że nietoperze musiały poszukać sobie innych miejsc bytowania. Wciąż zdarza się jednak, że pojedyncze osobniki zadomawiają się na działkach i w ogrodach, ale są niewidoczne dla człowieka, ponieważ prowadzą nocny tryb życia, a dni przesypiają, wisząc głową w dół.
Nietoperz to nasz sojusznik
Żaden ptak, żaba czy jaszczurka nie oczyści ogrodu z insektów tak jak choćby jeden niepozorny nietoperz. Ten latający ssak potrafi zjeść nawet 2000 komarów w jeden wieczór. A oprócz tego żywi się ćmami, chrząszczami, muchami czy meszkami. Nietoperze niosą też nieocenioną pomoc rolnikom i sadownikom – polują na wiele szkodników, na przykład zwójki żerujące na jabłoniach czy omacnice grasujące w uprawach kukurydzy. Amerykańscy naukowcy obliczyli, że kolonia 500 nietoperzy w ciągu jednego lata zjada aż 2 tony owadów. Zwierzęta te odgrywają więc ogromną rolę w regulowaniu populacji owadów i zachowaniu bioróżnorodności.
Warto też wiedzieć, że odchody nietoperza (guano) są świetnym nawozem do roślin. Zawierają one idealne proporcje azotu, fosforu i potasu, a także inne niezbędne mikroelementy.
Co zrobić, by nietoperze zamieszkały w naszym ogrodzie?
Nietoperze uwielbiają miejsca, gdzie jest wiele krzewów, drzew i kwiatów, ponieważ to gwarantuje, że będą miały czym się pożywić. Jeśli w ogrodzie znajdzie się grab, jarząb, jeżyna czy kwiaty, takie jak chabry, maki, kąkole czy złocienie, to znacznie zwiększy to szansę na zadomowienie się nietoperza. Ważne jest też unikanie środków ochrony roślin.
„Gacek” musi mieć też miejsce noclegowe – jeśli nie jesteś w stanie zapewnić mu go na strychu czy w piwnicy, w ustronnym i nasłonecznionym miejscu, możesz zainstalować specjalny domek (gotowe budki dostępne są w sklepach ogrodniczych). Ważne, aby zbudować go z nieimpregnowanego drewna i obić papą, co zapewni wyższe temperatury zimą. Minimalne wymiary to 10x10x10 cm. Domek powinien mieć daszek i wąski otwór wlotowy na dnie. Ściany wewnątrz warto ponacinać, by ssak mógł się łatwiej zaczepić.
