Dziadkowie, rodzice i wnuki
Odpowiedzialność za wychowanie dziecka spoczywa przede wszystkim na rodzicach. Stałe przebywanie w towarzystwie pociechy, konieczność radzenia sobie z jej przeróżnymi nastrojami i stwarzanymi przez nią problemami jest jednak męcząca. Nawet najbardziej kochający rodzice potrzebują od czasu do czasu chwili wypoczynku. W takich sytuacjach nieoceniona może okazać się pomoc ze strony dziadków.
Babcia i dziadek odgrywają w życiu dziecka bardzo istotną rolę. Dysponują czasem, którego zwykle brakuje rodzicom, a także doświadczeniem i cierpliwością. Zaangażowanie emocjonalne sprawia, że dziecko chętnie przebywa w ich towarzystwie i czuje się z nimi bezpiecznie. Swym autorytetem mogą wspierać autorytet rodziców, skutecznie włączając się w proces wychowania wnuka.
Dziadkowie łatwiej znoszą hałaśliwość i aktywność dziecka, bywają bardziej wyrozumiali i tolerancyjni. Często zdarza się jednak, że ulegają zachciankom wnuczka, nadmiernie go rozpuszczając.
Bardzo ważne jest, by metody wychowawcze stosowane przez rodziców i dziadków były jednolite i konsekwentnie stosowane Jest to istotne zwłaszcza jeśli dziecko często pozostaje pod opieką babci lub dziadka. W sytuacji sporadycznych kontaktów ma to mniejsze znaczenie - gdy rzadko widują wnuczka, można przyznać im prawo do rozpieszczania go. Zdarza się dość często, że babcia nie zgadza się z wyznawanymi przez matkę poglądami na wychowanie dziecka. Trudno jej w takim przypadku powstrzymać się od krytycznych uwag, tym bardziej, że posiada większe doświadczenie.
Niekiedy jednak córka lub synowa pamiętając nieprzyjemne przeżycia z własnego dzieciństwa pragnie oszczędzić dziecku podobnych sytuacji. Nieporozumienia mogą powstawać na tle treningu czystości (babcie często starają się nauczyć malca jak najwcześniejszego korzystania z nocnika) lub zmuszania do jedzenia. Rodzice starają się nie popełniać błędów, które odczuli na własnej skórze. Nie oznacza to jednak, że będą idealnymi wychowawcami. Z tej przyczyny nie powinni odbierać uwag dziadków jako próby wtrącania się, lecz jako przejaw troski o dobro dziecka.
Dziadkowie z kolei muszą zdawać sobie sprawę, iż ich zdanie traktowane jest wyłącznie jako porada, decydujący głos w każdej sytuacji mają jednak rodzice. Postępowanie takie wymaga dużego taktu, aby żadna ze stron nie czuła się urażona i lekceważona. Wszelkie nieprawidłowości we wzajemnych kontaktach są dostrzegane i boleśnie przeżywane przez dziecko. Z tej przyczyny konieczne jest więc wypracowanie kompromisów. Rodzice powinni okazywać dziadkom uznanie i wdzięczność za ich wysiłki. Dziadkowie zaś nie mogą nadmiernie ingerować w życie rodziny, podważać swym zachowaniem autorytetu rodziców.
Ich wkład w wychowanie dziecka jest cenny tylko wtedy, jeżeli nie narusza panujących w domu zasad. Opiekująca się wnukiem babcia nie powinna pozwalać mu na zabawy, których zakazuje matka. Błędem jest również dawanie dziecku słodyczy, jeżeli rodzice tego unikają. Jeśli dziadkowie dają się terroryzować, ulegają wszelkim zachciankom wnuczka, tolerują jego naganne zachowanie - wyrządzają mu krzywdę i zaburzają proces wychowania. Mimo ogromu uczucia, jakim darzą dziecko powinni zdobyć się na pewną surowość i dostosować się do życzeń rodziców. Najczęściej jednak dziadkowie doskonale radzą sobie z wnukami, wspaniale się nimi opiekują i cieszą się ich towarzystwem. Włączająca się w życie rodzinne babcia wnosi atmosferę spokoju i bezpieczeństwa.
Dzięki niej rodzice mogą pozwolić sobie na spędzenie czasu poza domem, nie martwiąc się o dzieci. Nie powinni jednak tego nadmiernie wykorzystywać. Pomoc ze strony starszego pokolenia jest ważna i potrzebna, lecz nie zwalnia ich od wypełniania obowiązków wobec dziecka. Nawet jeśli więź uczuciowa między nim a dziadkami jest bardzo silna, ojciec i matka pozostają najważniejszymi osobami w jego życiu.
Barbara Kleczyńska
