Dziecko wojny, Sara Nović

Wybitna, dojrzała powieść o tym, jak wojna na nowo definiuje znane nam pojęcia: przyjaźń, miłość, dom i przynależność.

Dla dziesięcioletniej Any Jurić wojna rozpoczęła się od paczki papierosów... Kiedy zaprzyjaźniony sprzedawca pewnego dnia zapytał, jakie papierosy pali wujek dziewczynki - serbskie  czy chorwackie - ta uświadomiła sobie po raz pierwszy, jak ogromna to różnica. 

Jugosławia, 1991 rok. Ana mieszka z rodzicami i malutką, ciężko chorą siostrą w Zagrzebiu. Mimo toczącej się w kraju wojny sytuacja, choć trudna, wydaje się do opanowania. Dzieci w dalszym ciągu uczą się w szkołach, a Ana gra na ulicy w piłkę ze swoim najlepszym przyjacielem, Luką. Co prawda do miasta zaczynają napływać uchodźcy z ogarniętych wojną innych części  kraju, ale życie wokół zdaje się biec swym naturalnym rytmem. I wtedy Zagrzeb zostaje zbombardowany po raz pierwszy.

Z dnia na dzień wojna zaczyna coraz głębiej wdzierać się w dziecięcy świat Any, by po chwili już zrujnować go doszczętnie.

Dziesięć lat później Ana mieszka i studiuje w Nowym Jorku. Adoptowana po śmierci rodziców przez amerykańską rodzinę wciąż nie może uwolnić się od wojennej traumy - nocami, z lęku przed sennymi koszmarami, praktycznie nie sypia. Swoje bolesne wspomnienia stara się ukrywać przed bliskimi. Jednak gdy pewnego dnia w siedzibie ONZ ma wygłosić wykład na temat dziecięcych bojówek działających podczas wojny na Bałkanach, musi nagle przerwać prezentację, bo emocje są nie do zniesienia.

Dziewczyna postanawia wrócić do swojej ojczyzny i stawić czoła przeszłości. Ma nadzieję, że to swoiste katharsis pozwoli jej uwolnić się od dręczących demonów. Będzie musiała jednak skonfrontować swoją własną tragiczną historię z losami swojego kraju i narodu. Czy jest na to gotowa?

Nović bezbłędnie pokazuje, jak w szokująco krótkim czasie wojna może zrujnować nie tylko idylliczny świat dzieciństwa, ale i całe późniejsze życie. Oszczędne stylistycznie i boleśnie precyzyjne, Dziecko wojny porusza do głębi. Ten dojrzały debiut literacki, który zachwycił zarówno krytyków, jak i czytelników, jest udaną próbą odpowiedzi na pytanie: dlaczego na Bałkanach przeszłość nie daje o sobie nikomu zapomnieć i wciąż wraca, znacząc krwawym piętnem kolejne pokolenia.

Intymna, szokująco brutalna i piękna jednocześnie, powieść Dziecko wojny to praca kogoś bardzo dojrzałego jak na swój wiek. Udowadnia, że nawet wielkie dzieła historyczne są niewystarczające, by opowiedzieć dzieje dwudziestowiecznej Europy: wielka proza, taka jak ta, jest także niezbędna.

Robert D. Kaplan, autor Bałkańskich upiorów

Nović tchnęła ogień i lód w strony tej powieści. Zanurzając się sama w najmroczniejszym tworzywie, dała nam coś prawdziwego, z czego tworzona jest dystopijna fikcja.

"The Guardian"

Wybitna (...). Dziecko wojny sprawia, że cud tworzenia opowieści o połamanych życiach w dalekich krajach wydaje się być równie wielki i uniwersalny jak mit.

"New York Times"

Dziecko wojny może być fikcją, ale nie czuć w niej fałszu (...). Nović nurkuje w szarych strefach wojny na Bałkanach - zarówno w niuansach, jak i jej emocjonalnych skutkach - co sprawia, że Dziecko wojny jest po mistrzowsku wielowarstwowa, a miejscami rozdzierająca.

"Vanity Fair"

-------

Sara Nović - urodziła się w 1987 roku. Mieszkała w Chorwacji oraz w  Stanach Zjednoczonych, aktualnie w Nowym Jorku. Absolwentka Uniwersytetu Columbia. Obecnie jest redaktorem działu literatury w Blunderbuss Magazine. Prowadzi również kursy pisania na Uniwersytecie Columbia i w Fashion Institute of Technology. Mieszka w Queens. Girl at War to jej debiutancka powieść.