Jak chronić się przed kleszczami?
Z roku na rok rośnie liczba osób, które zostały zaatakowane przez kleszcze. Ten fakt świadczy również o tym, że znacząco powiększa się ilość tych owadów. Wbity w skórę kleszcz nie stanowi wielkiego zagrożenia dla zdrowia człowieka, ponieważ samodzielnie można go usunąć przy użyciu odpowiednich narzędzi. Problem pojawia się wtedy, gdy istnieje ryzyko, że mógł być on zarażony boreliozą. Szczególnie latem trudno uniknąć kontaktu z kleszczami, które pojawiają się wszędzie tam, gdzie ludzie zazwyczaj wypoczywają. Warto zatem wiedzieć, jak chronić się przed nimi i dlaczego powinniśmy to robić.
Czym są kleszcze?
Kleszcze są przedstawicielami gromady pajęczaków i jednocześnie podgromady roztoczy. Na świecie żyje ponad osiemset gatunków tych organizmów. W Polsce choroby odkleszczowe najczęściej rozprzestrzenia kleszcz pospolity, a także kleszcz tajgowy. Wyjątkowo łatwo je złapać na wilgotnych i ciepłych obszarach, w tym: pograniczach lasów i łąk oraz przy brzegach rzek i jezior. Chcąc uniknąć kontaktu z kleszczami, lepiej trzymać się z dala od takich miejsc.
W Polsce kleszcze są najbardziej aktywne późną wiosną i wczesnym latem. Szczególnie często występują w województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, podkarpackim i dolnośląskim. Choroby, które mogą przenosić podczas ukąszenia, to: borelioza, anaplazmoza, babeszjoza, rikejtsjoza, a także najbardziej niebezpieczna - odkleszczowe zapalenie mózgu. Jeden kleszcz może zarazić człowieka nawet kilkoma chorobami! Warto zatem znać kilka sprawdzonych sposobów, które pomogą uchronić się przed ich atakiem.
Jeśli możesz, unikaj miejsc, w których występują kleszcze
Bywa to trudne, ponieważ większość z nas lubi spacerować po parkach, jeździć do lasu czy opalać się nad zalewami. Należy jednak mieć świadomość, że najwięcej kleszczy jest właśnie w tych miejscach. Poza tym mali krwiopijcy uwielbiają tereny bagniste, pastwiska, a także obszary, w których przebywają ptaki. W miarę możliwości odwiedzajmy takie miejsca w dzień. Gdy jest jasno, łatwiej i szybciej dostrzec wszelkie zmiany, które pojawiły się na naszej skórze.
Ochraniaj skórę
Podstawową ochroną przed kleszczami jest osłona naszej skóry. Wybierając się do lasu, parku lub nad wodę, zabierz ze sobą coś, czym możemy osłonić nasze ciało. Dzięki temu kleszcz będzie mógł zatrzymać się kawałku materiału, a nie od razu wszczepić się w naszą skórę. Przed kleszczami najlepiej chronią materiały syntetyczne. Najgorzej zaś bawełna, przez którą kleszcze lubią się przebijać.
Oprócz odpowiedniego odzienia, warto zaopatrzyć się w spraye, które skutecznie odstraszają różnego rodzaju owady. Możemy je nabyć w aptekach i drogeriach.
Chroń swoje zwierzęta
Na ataki kleszczy wyjątkowo narażone są zwierzęta, również te, które z reguły żyją w domu. Poza własnym ciałem, powinniśmy chronić także skórę naszych zwierząt.
Jeśli wybieramy się na spacer z psem, warto nanieść na jego sierść spray odstraszający owady. Należy także systematycznie i dokładnie oglądać nasze zwierzaki. Na ukąszenia kleszczy najbardziej narażone są miejsca o cienkim i mocno ukrwionym naskórku, pachwiny, a także obszary przy uszach. Kleszcze lubią wbijać się w te obszary zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.
Szczepienie przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu
Silną ochroną przed niepożądanymi skutkami ukąszenia kleszcza jest szczepionka przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu. Ten rodzaj szczepienia szczególnie zaleca się osobom, które zostały już ukąszone, jak również tym, które są na to narażone. Szczepić powinni się także, zamieszkujący tereny zwiększonego występowania tej choroby i wyjeżdżający tam w celach zarobkowych i turystycznych. Również osoby, które wykonują zawody narażone na ataki kleszczy, powinny pamiętać o tego rodzaju szczepionce.
Jak usunąć kleszcza?
Jeśli kleszcz wbił się już do naszego ciała, musimy wiedzieć, jakie działania podjąć w celu jego usunięcia. Jeśli odwłok kleszcza wyraźnie wystaje ze skóry, można spróbować wyrwać go samodzielnie pęsetą lub odpowiednim narzędziem, które dostaniemy w aptece. Należy to zrobić odważnie i za jednym razem. Po wyjęciu kleszcza, ranę należy zdezynfekować oraz dokładnie oczyścić ręce, a przez najbliższy czas obserwować miejsce ukąszenia. Jeśli jednak nie czujemy się dostatecznie pewni, by samodzielnie wyciągnąć kleszcza, najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się do lekarza, który od razu przebada owad pod kątem boreliozy.
Czego się zabrania!
Kleszcza na pewno nie należy wyciągać palcami, wyciskać, rozgniatać czy zgniatać. Niebezpieczne są również sposoby, które stosowano dawniej, na przykład smarowanie kleszcza tłuszczem, benzyną czy alkoholem. Kleszcza nie wolno również przypalać. Wszystkie niepoprawne czynności postępowania z kleszczem prowadzą do tzw. „dławienia się” owada i wyplucia do krwi jego śliny, która może być zarażona boreliozą.
Warto pamiętać, że przed kleszczami należy chronić się nie tylko w lecie - okresie ich wzmożonej aktywności, ale przez cały rok. Kleszcze mogą atakować nawet w zimie, szczególnie na terenach leśnych.
