Jakoś to będzie - czyli jak?

Organizator się miota, bo zatrudnił nietrafioną firmę nagłośnieniową, my się miotamy, bo przejechaliśmy szmat drogi, żeby tu dziś zagrać, manager się miota, bo myśli o finansowych konsekwencjach sprawy. Słychać narastające gwizdy zniecierpliwionych widzów. Z ciężkim sercem decyduję się wyjść na scenę. Nie żeby śpiewać. Tylko przeprosić, że nie z naszej winy występ się nie odbędzie.

Jeszcze parę lat wcześniej, w podobnej sytuacji, pewnie zagrałabym ten koncert. Trochę z tchórzostwa, trochę z nawyku. W końcu jestem Polką, we krwi mam zapisane żyć według hasła: "jakoś to będzie". Coś jednak mi mówi, że pora zmienić hasło na: "będzie jak być powinno", mimo że ciągle natrafiam na opór materii. O wiele łatwiej jest poddać się losowi niż walczyć o właściwy i zamierzony bieg wydarzeń. Tu jednak chodzi o coś więcej. O szacunek. Nie tylko do siebie, ale w konsekwencji do innych. Zależność, z jakiej pojęciem mamy tu nad Wisłą, delikatnie ujmując, drobny problem.

Kiedy przyjeżdża gwiazda z Zachodu, wszystko działa. Nawet jeśli w rzeczywistości to tylko pomniejsza gwiazdka. Ekipa chodzi jak w zegarku, zaplecze się zgadza, nikogo nie dziwią wymogi techniczne ani osobiste fanaberie artysty. Polak stanie na rzęsach, żeby wykazać się zawodowstwem w roli gospodarza. Słyszałam o przypadku, kiedy z Paryża ściągano określoną w umowie markę wody mineralnej do garderoby muzyków. Każde życzenie da się spełnić. Nawet temperatura sceny może być kontrolowana, zgodnie z preferencjami. Klient nasz pan, pod warunkiem, że ma obcy paszport. Tak się jakoś utarło. Tymczasem jeśli polski artysta żąda sobie lustra w garderobie albo dostępu do ubikacji, to już grubo przesadza. Też z niego Elvis Presley! A nie może to się wysikać w hotelu na zapas?

Ok. Zdradzę teraz swoją tajemnicę zawodową. Sikam na zapas. Ale wiem, że tylko do czasu. Kiedyś i na to zabraknie mi cierpliwości. Wtedy albo będzie dla mnie to czyste WC z papierem jak należy, albo nie wyjdę na scenę. Kto wie, może kwestie sanitarne przesądzą o moim być albo nie być w branży rozrywkowej? Byłoby to smutne. Bo sprawa dostępu do posprzątanego "kibla" to czasem tylko początek długiej listy niespełnionych oczekiwań artysty wobec "aparatu sprawczego" rodzimej rzeczywistości muzycznej. I o ile pewne przykre zaniedbania organizatorów imprez godzą wyłącznie w godność wykonawcy, są również i takie, których konsekwencje boleśnie odczuwa się siedząc na widowni. Na przykład trzy godziny bezsensownego czekania. Albo koncert wątpliwej jakości, którego nie da się słuchać, bo tak coś piszczy, trzeszczy i rzęzi w głośnikach. Jaka z tego w ogóle płynie przyjemność i dla kogo?

Całkiem niedawno odbył się w naszym kraju jeden z wielkich festiwali letnich z udziałem gwiazd z Polski i z zagranicy. Aż przykro było patrzeć jak do namiotów ekip zachodnich wjeżdżają co raz to nowe tace z wymyślnymi przystawkami i napoje przeróżnej maści. A na zapleczu naszych czołowych wykonawców - ledwo solone paluszki i jakiś psi sok w kartoniku. Zgadzam się, że na wszystko trzeba sobie zasłużyć. Ale zdaje się, że akurat rodzimi artyści sprzedają tu ciągle więcej płyt niż te niektóre, po królewsku traktowane kapele z obco brzmiącymi nazwami.

Dla eksperymentu podpuszczam czasami Johna, żeby w miejscach publicznych mówił wyłącznie po angielsku. O dziwo wszystko wtedy idzie o wiele sprawniej - pani w recepcji hotelowej miło się uśmiecha i nie każe wypełniać sterty bzdurnych druczków, w restauracji pełnej ludzi nagle znajduje się wolny stolik, w urzędzie od razu kierują nas do właściwych drzwi. Widmo komuny jednak ciągle nad nami panuje. Bo jak inaczej wytłumaczyć ten nasz dziwny służalczo - uwielbieńczy stosunek do ludzi z Zachodu, przy jednoczesnym zaniżaniu wartości i pobłażliwym traktowaniu rodaka?

Zachęcam do narzekania. Zachęcam do marudzenia i kręcenia nosem, zawsze wtedy, gdy należy nam się coś więcej, a dostajemy mniej albo byle co. Sałatka nieświeża w stołówce? - oddać. Niech wymienią. W kinie zimno jak w chłodni? - domagać się zwrotu za bilet. W taksówce śmierdzi i kierowca niemiły? - odprawić w diabły i zamówić inną. Tylko tak możemy zawalczyć o to, żeby tu było jak być powinno. A nie, że ciągle "jakoś to będzie". Wiem po sobie, że to trudne. Kiepsko się czuję w roli egzekutora należnych mi praw i przywilejów. Na całe szczęście słyszę czasem o wyczynach bardziej odważnych koleżanek z branży. Jedna z nich podobno 7 razy odsyłała kelnera z jajkiem, bo nie było na miękko. Doniósł mi o tym (tonem pełnym wzgardy) pewien manager innego artysty. Zdziwił się, bo nie zrobiło to na mnie wrażenia. Uważam, że kobieta miała prawo zjeść swoje jajko tak jak chciała. Nic w tym ekstrawaganckiego. Walczyła o szacunek kucharza do konsumenta. Tylko pozazdrościć odwagi i konsekwencji!

Z góry przepraszam fanów, jeśli zdarzy mi się odwołać jeszcze jakiś koncert z powodu panującej na scenie "harcerki" i amatorskiego podejścia organizatorów do sprawy. Zrobię to z szacunku. Do siebie, kolegów z zespołu i Was, drodzy słuchacze. Nie mam zamiaru brać udziału w rozpowszechnianiu bylejakości. I jeśli niektórym wyda się to czystym "gwiazdorzeniem", będę "gwiazdorzyć". Podobno jestem "gwiazdą".

Anita Lipnicka