Kawa dla smakoszy

Kultura parzenia i picia kawy zapoczątkowana i rozwijana w tym kraju sprawiła, że nie sposób wyobrazić sobie słoneczną Italię bez filiżanki espresso.

Warto zatem, byłoby wiedzieć, jak podawać ją w domu i jaką zamawiać w kafejce. Spróbujmy rozszyfrować rodzaje i - często obco brzmiące - nazwy pysznej włoskiej kawy.

Espresso - wbrew powszechnie panującej opinii, nazwa nie pochodzi od ekspresu, nie ma również żadnego związku z szybkością przygotowania kawy, lecz pochodzi od włoskiego przymiotnika esspresivo - wyrazisty, wyraźny.

Espresso to mała, mocna, czarna kawa o konkretnym, intensywnym smaku. Przyrządza się ją z mieszanki kilku, a czasami nawet kilkunastu rodzajów czystej arabiki w specjalnym ekspresie, przez przepuszczenie ok. 25 -30 ml gorącej wody pod wysokim ciśnieniem przez bardzo drobno zmielone ziarna kawowca. Mała ilość wody powoduje, że zawartość kofeiny w jednej filiżance jest dużo mniejsza w porównaniu z kawą z ekspresu przelewowego. Espresso stanowi również bazę dla bardzo wielu innych rodzajów kaw - miedzy innymi latte macchiato, cafe macchiato czy cappuccino.

Espresso risretto lub corto - [korto] czyli krótkie. To mocne espresso z małą ilością wody i dosłownie naparstkiem kawy. Bardzo mocny, intensywny smak, mimo niewielkiej ilości kofeiny.

Espresso coretto - [koretto] to espresso "poprawione", "właściwe", z dodaną odrobinką alkoholu, najczęściej grapy, brandy lub likieru. Serwowana jest w filiżance do espresso.

Espresso doppio to espresso z podwójną ilością wody i kawy, co oznacza również podwójnie intensywny smak. Wciąż jednak zdrowsze od naszej rodzimej dużej kawy.

Espresso sorbetto lub shakerato - to świeżo przyrządzone espresso, wymieszane w szejkerze z kostkami lodu. Podane obowiązkowo w szklance, której brzegi uprzednio wysmarowaliśmy sokiem pomarańczowym bądź cytrynowym i unurzaliśmy w brązowym cukrze. Można dodać zimnego mleka.

Caffe lungo to kawa przedłużana. Oznacza to, że przez ilość kawy właściwej dla espresso zostaje przelana większa ilość wody. To inaczej caffe grande - czyli duża kawa. W Północnych Włoszech zwana czasem caffe tedesco - kawa niemiecka, ze względu na to, że preferowana jest przez niemieckich turystów.

Caffe americano - to duża kawa, która składa się z espresso oraz gorącej wody, dolanej do małej kawy już po przyrządzeniu. W ten sposób spożywana jest mniejsza ilość kofeiny. Dodatkowym atutem może być to, że po otrzymaniu w kawiarni espresso w dużej filiżance i osobno dzbanka z gorącą wodą, możemy sami kontrolować moc napoju.

Cappuccino - pochodzi od słowa cappuccino - kaptur. Jest to zdrobnienie, oznaczające kapturek. I faktycznie, na espresso nalewana jest spieniona piana z mleka, która finalnie przybiera formę kapturka. Często podawana jest z gałką lodu w śmietance oraz ozdabiana sypką czekoladą bądź kakao. W wersji oryginalnej nie znajdziemy bitej śmietany.

Caffe macchiato - pochodzi od słowa macchia - plamka. Cafe macchiato oznacza więc espresso z "plamką" mleka - zimnego (freddo) lub gorącego (caldo), a czasem wręcz pianki, jak w przypadku cappuccino.

Latte macchiato - z włoskiego: splamione mleko". To dosłownie mleko (latte) "pobrudzone" kawą. Do szklanki podgrzanego, wzburzonego mleka (szybko ten efekt można uzyskać pałączkiem do spieniania mleka, czyli funkcji cappuccino w ekspresie) wlewamy delikatnie i powoli espresso, czego efektem końcowym jest kawa trójwarstwowa: na dole mleko, pośrodku kawa, a na górze piana. Macchiatto można dekorować wiórkami czekoladowymi, kakao bądź cynamonem. Dolanie syropów smakowych spowoduje powstanie nowej palety smaków.

Na bazie kawy możemy także przyrządzać różnego rodzaju napoje, drinki. Na zimne, jesienno-zimowe wieczory na pewno przyda się:

Krew Kozaka - to prosty drink, składający się z kawy z ekspresu (jak lungo) i czerwonego wina wytrawnego w równych ilościach. Podgrzewamy płyn, dodając po 2 łyżki stołowe wódki oraz 2 łyżki stołowe cukru na każde 200 ml. Podawać na gorąco - uwaga - w niewielkich raczej ilościach.

aka/mw