Kim była Nefretete i jaką tajemnicę skrywa jej popiersie?

Nefertiti była starożytną egipską królową małżonką Faraona Echnatona, która była też prawdopodobnie macochą króla Tutanchamona. Mogła rządzić także jako samodzielny faraon, jako królowa.

Żyła w XVIII dynastii w XIV wieku p.n.e., ale lata narodzin i śmierci Nefretete nie są pewne, podobnie jak i jej pochodzenie.

Imię Nefertiti można przetłumaczyć jako "piękna kobieta [przybyła]". Joyce Tyldesley, profesor egiptologii na Uniwersytecie w Manchesterze w Wielkiej Brytanii tak właśnie przetłumaczyła imię królowej Egiptu.

Zapisy historyczne wskazują na to, że Nefertiti miała sześć córek z Echnatonem, ale para nie doczekała się syna. Jeśli przypuszczenia Joyce Tyldesley są prawidłowe, oznaczałoby to, że Tutanchamon był pasierbem Nefretete.

Egipscy faraonowie często mieli wiele żon i konkubin, a matka Tutanchamona prawdopodobnie była jedną z nich. Nefretete miała cieszyć się nie tylko wyjątkową urodą, ale i szacunkiem poddanych.

Otrzymała wszelkie zaszczyty, większe niż jakakolwiek egipska królowa przed nią, a na jej cześć wybudowano świątynię. Po swojej śmierci została ona jednak zapomniana na wieki aż do 1912 roku, kiedy to niemiecki archeolog Ludwig Borchardt odkrył jej popiersie wśród ruin w Amarnie.

Nefertiti jest dziś dobrze znana z popiersia naturalnej wielkości, na którym uwieczniono ją w ozdobnym nakryciu głowy.

Popiersie zostało znalezione przez niemiecki zespół kierowany przez Ludwiga Borchardta w 1912 roku podczas wykopalisk, a rzeźba obecnie znajduje się w Neues Museum w Berlinie.

Popiersie jest w większości nienaruszone, brakuje jednak części lewego oka, co prowadzi do debaty na temat tego, czy brakujący element wypadł, czy nigdy nie został włożony.

Spekuluje się, że brak oka być może był wskazówką odnośnie stanu zdrowia Nefretete. Zdaniem Joyce Tyldesle jego brak może świadczyć o tym, że królowa chorowała np. na zaćmę. Nie ma również zgody co do tego, czy popiersie to miało być modelem rzeźbiarskim używanym do nauczania, czy też rzeźbą już finalnie  przeznaczoną do ekspozycji.

Nie tylko popiersie Nefretete jest powodem do dyskusji na jej temat. Żona Faraona była przedstawiana w sztuce egipskiej w sposób, w jaki zwykle przedstawiani są tylko faraonowie. Na przykład jest przedstawiana jako bijąca (dokonująca egzekucji) wrogów, co zwykle robiłby tylko faraon.

To właśnie zdaniem Elizabeth Carney, emerytowanej profesor historii na Uniwersytecie Clemson w Południowej Karolinie, rodzi pytania, czy faktycznie Nefretete była faraonem, a nie tylko żoną władcy.

Ponadto na wyjątkowy status Nefertiti wskazuje jej nakrycie głowy - rodzaj hełmowej korony, którą Nefertiti nosi na popiersiu, był zwykle zarezerwowany dla faraonów lub dla bogiń Tefnut lub Hathor.

To byłaby wyjątkowa sytuacja w królewskim rodzie, ale uczeni, w tym Friederike Seyfried, dyrektor Muzeum Egipskiego i Kolekcji Papirusów w Muzeach Państwowych w Berlinie, domniemają, że swoją pozycję Nefretete mogła osiągnąć po śmierci Echnatona.

Egipskie zapisy wspominają postać o imieniu "Neferneferuaten", która rządziła Egiptem przez krótki czas i spekuluje się, że jest to w rzeczywistości imię tronowe Nefertiti. W starożytnym Egipcie władca po zostaniu faraonem czasami przyjmował nowe imię.