Nowotwory krwi i idea dawstwa szpiku oczami Polaków

Podczas wydarzenia po raz pierwszy przedstawiono wyniki badania, przeprowadzonego na zlecenie Fundacji DKMS Polska przez TNS Polska pt.: "Nowotwory krwi, idea dawstwa szpiku i komórek macierzystych oczami Polaków". Raport z badania ujawnia postawy Polaków wobec chorób nowotworowych oraz stan ich wiedzy na temat nowotworów krwi, idei dawstwa szpiku i komórek macierzystych.

W dniu takim jak 28 maja - Światowym Dniu Walki z Nowotworami Krwi - na całym świecie głośno mówi się o problemie zachorowalności na nowotwory krwi. Z tej okazji Fundacja DKMS Polska zleciła badanie, którego celem było dokładne poznanie postaw Polaków wobec chorób nowotworowych, a także ich świadomość tego, czym są nowotwory krwi. Ważnym elementem badania było również  zrozumienie postaw Polaków wobec dawstwa szpiku i komórek macierzystych oraz określenie obecnego kształtu i zakresu społecznej edukacji na ten temat.

- Przeprowadzone badanie to pierwsze tak szerokie badanie przeprowadzone w naszej populacji na temat dawstwa szpiku i leczenia nowotworów krwi - ocenia prof. dr hab. n. med.  Roman Danielewicz, dyrektor Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji "Poltransplant" w Warszawie. - Jest to niezwykle ważne uzupełnienie naszej wiedzy na temat postaw polskiego społeczeństwa co do tej odrębnej dziedziny onkologii i transplantologii. Wyniki tego badania mają aspekt praktyczny, dzięki uzyskaniu informacji o niedoborach wiedzy naszego społeczeństwa w tym obszarze, o funkcjonujących mitach i przekłamaniach oraz o pożądanych i właściwych formach przekazu dla dalszej edukacji społeczeństwa. Badanie to pokazuje także pozytywne nastawienie społeczeństwa do rejestru dawców szpiku, do oddawania szpiku i udzielania w ten sposób pomocy osobom potrzebującym leczenia poprzez przeszczepienie szpiku. 

Czy wiesz, że..

·         Każdego roku na świecie ponad 900.000 osób zapada na jeden z nowotworów krwi

·         W Polsce zapada ok 9.000 osób co stanowi ok.5,5 % wszystkich nowotworów (źródło KRN 2013)

·         Najczęstsze to białaczki, chłoniaki i szpiczaki

·         Jedynym ze sposobów walki z nowotworem krwi jest przeszczepienie szpiku

·         Podnosi to szansę na wygraną z nowotworem krwi do 70%

·         Przeszczepienie szpiku jest terapią ratującą życie w ponad 100 rozpoznaniach chorób

Choroby nowotworowe są najczęściej przez Polaków łączone z takimi emocjami jak strach/ niepokój (57%), rozpacz (47%) czy bezradność (41%). Dopiero w dalszej kolejności pojawiają się skojarzenia  związane z chęcią przezwyciężenia choroby, czyli: nadzieja (30%), wola walki (27%) a także ufność w możliwości medycyny (18%).

- Choroby nowotworowe wywołują u większości z nas negatywne skojarzenia - komentuje dr. Tomasz Sobierajski, socjolog, badacz społeczny, wykładowca Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. - Myślimy o bólu, śmierci, wyroku, strachu i niewiadomej. Nie można się temu dziwić. Nikt z nas, mając wybór, nie chciałby być chory, tym bardziej, że w obliczu choroby nowotworowej własnej lub kogoś z bliskich nam osób, okazuje się, jak mało wiemy o zjawisku. A niewiedza, jak wiadomo, potęguje strach.

Jednym z elementów badania była ocena świadomości i czujności onkologicznej Polaków. Choć 72% respondentów mówi, że najważniejszym krokiem przy podejrzeniu choroby nowotworowej jest niezwłoczna wizyta u lekarza, to jednak pozostałe 28% badanych wskazuje inne możliwości działania bądź nie wie, co należy w takiej sytuacji zrobić. Widać więc, że tematyka rozpoznawania objawów chorób nowotworowych oraz świadomość onkologiczna wciąż stanowi istotne pole do edukacji zdrowotnej społeczeństwa.

Raport dostarcza zarówno złych, jak i dobrych informacji o współczesnych Polakach - zauważa prof. Wiesław Jędrzejczak, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego . - Złych, gdyż wskazuje, że w sytuacji konfrontacji z podejrzeniem choroby nowotworowej aż 30% może albo stosować metodę strusia, usiłując zbagatelizować zagrożenie i nic nie robić albo się samooszukiwać zwracając się w stronę magii pozamedycznych, określanych niesłusznie jako "medycyna niekonwencjonalna". Jedno i drugie postepowanie prowadzi do opóźnienia rozpoznania i to opóźnienia z winy samego chorego. Niewątpliwie, na takie zachowanie ma wpływ postrzeganie chorób nowotworowych jako swoistego wyroku zasadniczo zaburzającego dotychczasowe życie.

Zdecydowana większość Polaków - czterech na pięciu (81%) słyszało o nowotworach krwi. Choć tak liczna grupa Polaków słyszała o nowotworach krwi, to tylko część z nich posiada podstawową wiedzę na ten temat. Zdaniem ponad połowy Polaków między nowotworami krwi a białaczką można postawić znak równości. Nieco ponad połowa Polaków (56%) wie, że nowotwory krwi można leczyć dzięki przeszczepieniom szpiku i komórek macierzystych.

Według badania dziewięciu na dziesięciu Polaków (89%) słyszało o dawstwie szpiku i komórek macierzystych. Co trzeci Polak (32%) deklaruje także, że wie, na czym polega ta idea. Z uzyskanych deklaracji wynika, że choć większości społeczeństwa termin "dawstwo szpiku i komórek macierzystych" nie jest obcy, to jednak ponad dwie trzecie Polaków (68%) nie wie, co tak naprawdę oznacza. Mimo dużej niewiedzy, zdecydowana większość Polaków (81%) opowiada się za ideą dawstwa szpiku. Oznacza to, że idea ta w opinii społecznej postrzegana jest jako ważna i potrzebna - bez względu na płeć, wiek czy wielkość miejsca zamieszkania.

Zostanie faktycznym dawcą i uratowanie w ten sposób komuś życia jest w opinii Polaków przede wszystkim powodem do dumy, szacunku i podziwu. Dla 37% Polaków pierwszym odczuciem, gdyby ktoś z ich najbliższej rodziny został faktycznym dawcą byłoby docenienie chęci ratowania życia, dla 29% duma i podziw, a dla 15% radość.

Dodatkowej motywacji do rejestru potencjalnych dawców daje świadomość, że każdy z nas również może potrzebować w przyszłości tzw. "bliźniaka genetycznego" w sytuacji zagrożenia naszego zdrowia i życia - komentuje prof. dr hab. n. med. Aleksander Skotnicki, kierownik Kliniki Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Pierwszym i bezkonkurencyjnym źródłem informacji dla Polaków na temat idei dawstwa szpiku jest telewizja, filmy i reportaże - na tę odpowiedź wskazuje trzy czwarte badanych (77%). W dalszej kolejności wskazywane są: Internet (łącznie 21%), placówki medyczne (16%), rodzina/znajomi (15%), filmy/reportaże (10%), prasa (9%), radio (8%) czy portale społecznościowe (7%).  Dlatego też podczas konferencji prasowej nie zabrakło wątku filmowego. Pokazano film będący zbiorem scen tworzących wątek dawstwa szpiku, który jest aktualnie poruszany w serialu "M jak Miłość", emitowanym na kanale  TVP 2. Aktor Mikołaj Rezonerski, który w serialu gra rolę faktycznego dawcy Marcina Chodakowskiego osobiście pochwalił się na konferencji, że dzień wcześniej zarejestrował się do bazy Fundacji DKMS Polska, zainspirowany odgrywaną przez siebie rolą Marcina.

Dzięki dużej akceptacji społecznej idei dawstwa szpiku Poltransplant, prowadzący polski krajowy rejestr niespokrewnionych dawców komórek macierzystych (krwi lub szpiku), zanotował rejestrację milionowego dawcy, tym samym stając się 6 na świecie i 3 w Europie rejestrem. Prawie 900 000 potencjalnych Dawców zarejestrowało się do bazy Fundacji DKMS Polska.

W dniu 28 maja w szczególny sposób chcemy zwrócić uwagę jak największej liczby osób na problem zachorowalności na nowotwory krwi, oraz wyrazić swoją solidarność z chorymi na całym świecie. Motto tego dnia to: "Zostaw swój znak w walce z nowotworami krwi."

W ramach obchodów Światowego Dnia Walki z Nowotworami Krwi (World Blood Cancer Day) została stworzona specjalna strona internetowa www.worldbloodcancerday.org. Zapraszamy do jej odwiedzenia i do włączenia się do akcji Fundacji DKMS Polska, która polega na przygotowaniu specjalnego zdjęcia ze znakiem "&", który symbolizuje Dzień Walki z Nowotworami Krwi.