​Przesądy na temat pogody - które z nich są prawdziwe?

Czerwony zachód słońca

"Gdy czerwone słońce wschodzi w marynarzu bojaźń się rodzi. Lecz gdy czerwień o zachodzie, wie marynarz o pogodzie" - mówi popularne przysłowie. Czy czerwony zachód słońca rzeczywiście zwiastuje piękną pogodę w ciągu następnego dnia? Jak najbardziej. Czerwień, którą widzimy to efekt rozszczepiania się światła w cząsteczkach powietrza. Podczas zachodu słońca widok ten oznacza, że powietrze jest suche, a ciśnienie wysokie. To z kolei zwiastuje dobre warunki pogodowe (i żeglarskie) kolejnego dnia.

Czerwień o wschodzie - przeciwnie - oznacza zmianę frontów atmosferycznych i możliwe pogorszenie pogody, na przykład nadejście deszczu lub spadek temperatury. Dla żeglarzy czerwony poranek to jasny sygnał; zbliża się sztorm.

Efekt ten został oficjalnie potwierdzony przez opracowanie wydane przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych.

Ból kości - na zmianę pogody

Prawdopodobnie wielu naszych czytelników potwierdzi tę zależność: ból w kościach i stawach zwiastuje zmianę pogody. Chodzi tu o zmieniające się ciśnienie atmosferyczne, które sprawia, że odczuwamy dolegliwości podczas ruchu, znaczenie ma także poziom wilgotności powietrza. Zjawisko to szczególnie mocno dokucza osobom cierpiącym na artretyzm i wszystkim, którzy doznali w przeszłości urazów kości.

Co ciekawe, ból zwiastujący zmianę pogody nigdy nie został potwierdzony naukowo, choć badacze różnych dziedzin wielokrotnie próbowali udowodnić tę zależność.

W 2017 roku na łamach British Medical Journal opublikowano wyniki dużego raportu na ten temat. W badaniu zestawiono dane amerykańskich lekarzy diagnozujących u pacjentów wspomniane bóle z informacjami o pogodzie i ilości deszczu w danym okresie. Choć analiza obejmowała okres czterech lat (2008-2012), zależności nie udało się udowodnić.

Widziałeś błyskawicę - licz sekundy!

Popularne przekonanie głosi, że liczba sekund, która dzieli błyskawicę od grzmotu niesie w sobie informację o tym, jak daleko od nas znajduje się centrum burzy. I jest to prawda! Wystarczy, że liczbę tę podzielimy przez 3, ponieważ przy średniej temperaturze (ok. 20 stopni Celsjusza) dźwięk porusza się z prędkością około 300 metrów na sekundę.

Jeśli więc widzimy błyśnięcie, a 10 sekundach słyszymy uderzenie pioruna, burza znajduje się w odległości mniej więcej 3 kilometrów.

Świerszcze grają na pogodę

Miły letni wieczór wśród dźwięków cykających świerszczy brzmi niezwykle romantycznie i poetycko. W rzeczywistości jednak jest to też ważna informacja na temat pogody kolejnego dnia. Gdy jest ciepło, owady grają bardziej intensywnie.

Już w XIX wieku Amos Dolbear opisał tę zależność: w wysokich temperaturach świerszcze poruszają się szybciej, efekt muzyki, który słyszy ludzkie ucho jest więc wyraźniejszy.

Koncert tych owadów oznacza więc nie tylko ładną pogodę w danej chwili, ale także to, że wysoka temperatura utrzyma się kolejnego dnia. Obserwacja ta to tzw. prawo Dolbeara.

Wyraźny księżyc? Idzie mróz

Jasny, dobrze widoczny księżyc w miesiącach zimowych faktycznie oznacza, że o poranku powita nas przymrozek. Dlaczego? W ciągu dnia promienie słoneczne ogrzewają ziemię. Nocą nasza planeta oddaje ciepło, które unosi się w górę.

Jeśli na niebie nie ma chmur, które mogłyby zatrzymać to ciepło (oraz przesłonić księżyc), temperatura kolejnego dnia znacznie się obniży.

Poświata wokół księżyca? Będzie deszcz

To zjawisko bywa nazywane księżycową aureolą lub "efektem halo". Wygląda bardzo malowniczo i od dziesiątek lat jest uznawane za zwiastun pogorszenia się pogody i nadejścia deszczowych dni. Czy słusznie?

Tak, ponieważ nadchodzący zimny front powietrza sprawia, że ciepłe masy wypychane są w wyższe partie atmosfery. Tam powietrze mocno się ochładza, a zawarta w nim para, zamienia się w kryształki lodu. Te z kolei odbijają światło księżyca, tworząc efektowny pierścień.

Krowy kładą się na deszcz

Kładące się na pastwisku krowy to dla rolnika jasny sygnał - trzeba przygotować się na deszcz. Próbując tłumaczyć to zjawisko zwykle sięga się do temperatury - krowy, którym jest gorąco wolą stać, gdy robi się chłodniej kładą się, próbując zachować ciepłotę ciała.

W rzeczywistości jednak jest to wyłącznie przesąd, którego nigdy nie udało się zweryfikować w oparciu o naukowe dowody. W końcu krowy mogą kłaść się na ziemi z wielu różnych powodów.

Dym zwiastuje pogodę

Jeśli nie mamy dostępu do aktualnej prognozy pogody, warto obserwować dym wydobywający się z komina (ognisko lub grill też dobrze spełni tę funkcję). Jeśli dym unosi się pionow do góry, pogoda będzie ładna. Dlaczego?

Suche powietrze sprawia, że ciepły dym unosi się swobodnie w górę. Jeśli powietrze jest wilgotne, "przygniata" dym i sprawia, że kładzie się on płasko i nisko.