Seniorzy muszą być czujni wobec nowych przepisów. Można stracić ważną ulgę
Oprac.: Łukasz Piątek
Rząd pracuje nad reformą w sprawie finansowania mediów publicznych. Zanim jednak ustawa wejdzie w życie, warto przyjrzeć się pewnej luce w obowiązujących przepisach, która jest szczególnie niekorzystna dla seniorów pobierających rentę rodzinną.
Renta rodzinna nie uprawnia do zwolnienia z abonamentu RTV
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi prace związane z projektem nowej ustawy medialnej, ale na razie trudno wskazać, jak ostatecznie będzie wyglądał system finansowania mediów publicznych w Polsce. Jedna z propozycji zakłada nawet likwidację abonamentu RTV i przekazywanie na ten cel pieniędzy z budżetu państwa.
"Prace nad projektem ustawy planujemy zakończyć pod koniec listopada br. Następnie projekt zostanie skierowany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o wpis do Wykazu Prac Legislacyjnych Rady Ministrów. Po uzyskaniu wpisu, który może nastąpić na przełomie 2024 i 2025 roku, projekt zostanie poddany formalnym miesięcznym konsultacjom społecznym" - informowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zanim jednak ustawa wejdzie w życie, obecnie obowiązujące przepisy dotyczące abonamentu RTV, mogą być bardzo niekorzystne dla niektórych seniorów. Rzecz jasna, osoby powyżej 60. roku życia, posiadające prawo do emerytury i których świadczenie nie przekracza 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, są ustawowo zwolnione z opłaty abonamentowej.
Aby otrzymać zwolnienie z płacenia abonamentu, należy wypełnić na poczcie odpowiedni formularz i przedstawić aktualną decyzję dotyczącą wysokości emerytury.
Jednak spraw komplikuje się w przypadku wdów i wdowców, a mowa o sytuacji, gdy owdowiały senior rezygnuje ze swojej emerytury na rzecz pobierania renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Problem polega na tym, że wedle obowiązujących przepisów renta rodzinna nie uprawnia do zwolnienia z opłat za abonament RTV.
Oznacza to, że wdowa lub wdowiec, pobierający rentę rodzinną i niepłacący abonamentu, może zostać obciążony zaległościami za nieuiszczony abonament, jeśli go nie płacił. Uwagi w tej sprawie miał w 2018 r. ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który uważał, że osoby pobierające rentę rodzinną, zamiast emerytury, powinny być zwolnione od opłat abonamentowych za radio i telewizję.
"Skoro z opłat zwolniono osoby starsze i o najniższych dochodach, to nieuwzględnienie rencistów, znajdujących się w takiej samej sytuacji, może być sprzeczne z zasadą równego traktowania. Przeszkodą jest m.in. zapis rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o tym, że podstawą zwolnienia z opłat jest decyzja o emeryturze - a nie o rencie" - informował wówczas Rzecznik Praw Obywatelskich, odnosząc się do wątpliwości interpretacyjnych obowiązujących przepisów.
Co ciekawe, w 2013 r. w odpowiedzi ministra kultury i dziedzictwa narodowego na zapytanie poseł Danuty Pietraszewskiej w sprawie jednoznacznej interpretacji przepisów dotyczących zwolnienia z opłaty za abonament RTV osób z prawem do emerytury, pobierających rentę rodzinną, resort przekazał, że: "Zdaniem MPiPS nie ma przeszkód prawnych do stosowania zwolnienia z opłaty abonamentowej osoby, która ma ustalone prawo do emerytury, ale pobiera rentę rodzinną lub inne świadczenie o charakterze rentowym przysługujące na podstawie przepisów odrębnych".
Jak nowa renta wdowia może wpłynąć na zwolnienie z płacenia abonamentu RTV?
Od 1 stycznia 2025 r. wejdą w życie nowe przepisy dotyczące tzw. renty wdowiej. Owdowiała osoba będzie mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać świadczenie emerytalno-rentowe.
"Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku, a prawo do korzystania ze świadczeń według reguły zbiegu i wypłata świadczeń na jej podstawie następowałyby od 1 lipca 2025 roku. Rozwiązanie to jest konieczne, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz inne organy emerytalno-rentowe mogły odpowiednio przygotować się do wykonywania tego zadania" - poinformowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Ustawa zakłada wypłatę świadczenia: od 1 lipca 2025 do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15 proc., oraz od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25 proc. Renta wdowia będzie wypłacana bez konsekwencji zmniejszania sumy świadczeń do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury. Nie będzie miało znaczenia, czy emerytura pochodziła z KRUS-u, ZUS-u czy z innego systemu.
W kontekście obowiązujących przepisów o abonamencie RTV należy jednak pamiętać, że po połączeniu swojego świadczenia z wdowim dodatkiem, można przekroczyć założony limit, przez co straci się prawo do zwolnienia z płacenia abonamentu RTV.
Warto wiedzieć: Chcą zlikwidować abonament RTV
Poseł KO przekonany o likwidacji abonamentu RTV
Poseł Koalicji Obywatelskiej Maciej Wróbel, przewodniczący sejmowej podkomisji ds. mediów i polityki audiowizualnej w rozmowie z Interią powiedział, że: "Polacy się nie będą składać indywidualnie na media publiczne. Rząd będzie przekazywał centralnie środki. Nie będzie żadnej daniny od szeregu Kowalskich na rzecz mediów publicznych. Budżet centralny państwa przeznaczy 0,09 proc. PKB co roku na media publiczne. Kwota się będzie prawdopodobnie zwiększała, procent będzie stały".
Maciej Wróbel dodał także, że media publiczne nadal będą mogły korzystać z komercyjnej części, czyli z rynku reklamowego, ale na pewno nie w takim stopniu jak wszystkie inne pozostałe media komercyjne, czyli czas antenowy na reklamę będzie mniejszy.
Poseł wskazał również, że likwidacja abonamentu RTV to "trochę wymóg współczesnych czasów" - o czym czytamy w serwisie Biznes.Interia.pl.
