Sercątko

Urodzona w rumuńskim Banacie Niemka, spędziła dzieciństwo i młodość w kraju komunistycznej dyktatury. Tam rozpoczęła się jej kariera literacka, szybko przerwana zakazem publikacji. Prześladowana przez władzę, wyemigrowała do Niemiec, gdzie do dziś mieszka i tworzy. Zdobyła uznanie na arenie międzynarodowej, o czym świadczą liczne przekłady oraz nagrody, w tym Impac Dublin Literary Award za powieść "Sercątko".Opublikowana w 1994 roku powieść "Sercątko" ("Herztier") to obraz z życia Rumunii w czasach reżimu Ceausescu. Jej główny wątek stanowią losy czwórki studentów - narratorki, Georga, Edgara i Kurta - których zbliża do siebie samobójcza śmierć Loli, koleżanki z akademika. Ich przyjaźń przyjmuje z konieczności tajny charakter - są bowiem śledzeni, ich rzeczy przeszukiwane, listy - konspiracyjnie obwiązywane włosem - kontrolowane. Wiersze, notatki pamiętniki trzymają z dala od miejsca zamieszkania, w sekretnych kryjówkach. Niebawem rozpoczynają się przesłuchania. Kapitan służby bezpieczeństwa Pjele psychicznie i fizycznie pastwi się nad rzekomymi wywrotowcami. Prześladowania jeszcze bardziej wzmacniają emocjonalną więź czwórki. Ich przyjaźń jest pancerzem ochronnym, oazą normalności w świecie, w którym dyktatura wypacza relacje międzyludzkie. Studenci wyrywający się z wsi i prowincjonalnych miasteczek w poszukiwaniu lepszego życia, robotnicy wytwarzający "drewniane melony" i "blaszane owce" - nędzne namiastki produktów, chłopi żyjący z przemytu, kradzieży i wyjazdowego handlu - wszyscy trwają w oczekiwaniu na śmierć dyktatora. Wielu podejmuje próby ucieczki za granicę, znaczna z nich część przy tym ginie.Nędza i strach o własne życie wypacza relacje międzyludzkie, nawet najbliżsi współpracują z policją i tajnymi służbami, nikomu nie sposób zaufać."Sercątko" to opowieść o przyjaźni wystawionej na najcięższą próbę, o strachu, od którego nie ma uwolnienia. Narratorka, której podobnie jak Edgarowi, udaje się na koniec wyjechać do wolnych Niemiec, wciąż czuje bliskość swojego prześladowcy Pjele - nie tylko za sprawą przychodzących listów z pogróżkami. Jest ciągle obecny "pod czaszką", złowrogo czai się w zakamarkach duszy.Müller podejmuje pytania najważniejsze: o prawdę i kłamstwo, szczerość i zdradę, o moralność zniewolonych jednostek, o wartość życia i "powszedniość" śmierci.

"Sercątko" można odczytać jako apel o upamiętnienie zbrodni Securitate - to wymiar historyczny książki. Ale jest też inna, intymna strona powieści, którą budują reminiscencje z dzieciństwa - bolesne poznawanie świata i jego reguł.Książka napisana jest fascynującym językiem. Bezpośredni i surowy niczym w raporcie, jest zarazem poetycki: z pełną dyscypliny metaforyką, rytmem , specyficzną symboliką. Müller nie bawi się materią słowa , nazywa (rzeczy) po imieniu, bez tkliwości, z bystrością znakomitego obserwatora, z wiarygodnością uczestnika i tragizmem ofiary. - Opracowała Verena Majchrowska"Müller opowiada o codzienności totalitaryzmu, stwarzając niezwykle sugestywny język zbliżony do magicznego realizmu, stanowiący jego specjalną odmianę, pozbawioną niewinności i wszelkich złudzeń łagodzących ból. Ta książka rani, pokazuje otchłanie ukryte w zwykłych słowach, gestach i otaczających nas rzeczach. I wzywa do patrzenia, myślenia, dawania świadectwa". - Katarzyna Leszczyńska, "Tygodnik Powszechny""Pierwsza na polskim rynku powieść Herty Müller to prawdziwe arcydzieło". - Michał Witkowski, "Gazeta Wyborcza"

"Sercątko to podróż po komunistycznej Rumunii - duszna, opowiedziana mocnymi słowami wyprawa do piekieł". - "Frankfurter Allgemeine Zeitung""Piękna w swej szorstkości i niemal bezwzględna, nieugięta i czysta w swej kompozycji - taka jest poetyka Herty Müller". - "Frankfurter Rundschau"SercątkoHerta MüllerWydawnictwo Czarne