Szaleństwo Black Friday trwa. RCB i CERT apelują do Polaków
24 listopada to ostatni piątek w tym miesiącu, a to oznacza, że dziś sklepy, domy handlowe i usługodawcy angażują się w akcję “Black Friday”. Wielu z nas ruszy dziś na łowy szukając atrakcyjnych promocji i znacznych oszczędności. Święto promocji jest też gratką dla oszustów i złodziei. RCB i CERT skierowały dziś szczególne apele do konsumentów.
Ostrzeżenie RCB: “Uważaj na internetowych oszustów!"
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa na platformie X (dawniej Twitter) postanowiło już wczoraj zaapelować do Polaków i przestrzec przed internetowymi oszustami. Na profilu RCB czytamy:
Uważaj na internetowych oszustów! Zwłaszcza podczas zakupów w sieci. Czas promocji i obniżek cen, to czas wzmożonej aktywności cyberprzestępców. Zachowaj zdrowy rozsądek i dbaj o swoje dane. Płacąc online, nie korzystaj z linków z niepewnych i nieznanych źródeł.
Pod wpisem widnieje także grafika przypominająca klientom, by kupowali jednie w wiarygodnych sklepach internetowych.
CERT Polska radzi, jak nie dać się oszukać
RCB ostrzega przed zakupami w fałszywych sklepach, a CERT Polska podpowiada, w jaki sposób można je rozpoznać. Zespół monitorujący bezpieczeństwo Polaków w sieci radzi, by przeanalizować stronę internetową i:
- poszukać danych teleadresowych - brak numeru telefonu i adresu powinny wzbudzić naszą czujność;
- sprawdzić firmę w rejestrach - wystarczy wpisać regon lub nip firmy w wyszukiwarkę KRS lub wyszukiwarkę CIDG (w zależności od formy prawnej, firma bądź właściciel powinni znaleźć się w oficjalnych spisach);
- zwrócić uwagę na metody płatności - jeśli nie są dostępne popularne platformy i metody zapłaty za zakup lub jeśli nie można zapłacić za nie przy odbiorze - powinno to budzić wątpliwości;
- sprawdzić opinie na temat sklepu - warto przy tym weryfikować: czy opinie nie wydają się sztuczne, nie zostały opublikowane w tym samym czasie, czy nie są skrajnie różne;
- zwrócić uwagę na adres strony i jej treść - jeśli zawierają błędy, literówki, a składnia daleka jest od polskiej, sklep internetowy powinien wzbudzić nasze wątpliwości;
- sprawdzić promocje - jeśli wszystkie produkty na stronie są objęte promocją, to również według ekspertów z CERT Polska powinno być sygnałem ostrzegawczym;
- zwrócić uwagę na kłódkę przy adresie www, jeśli jest ona widoczna - to zwiększa bezpieczeństwo zakupów.
Co zrobić, jeśli padniemy ofiarą oszustwa?
Gorące apele RCB i CERT Polska nie są, jak się okazuje, działaniem na wyrost. Zajmujący się monitorowaniem i reagowaniem na zagrożenia w Internecie zespół CERT w 2022 roku odnotował 322 tysiące zgłoszeń dotyczących podejrzanych zjawisk w sieci. Jak podaje Paulina Musielak-Rezmer, PR Leader z OLX od stycznia tego roku, sam tylko OLX zgłosił do zablokowania 7 tysięcy fałszywych stron internetowych!
Nie dziwi więc, że zespoły zajmujące się bezpieczeństwem podczas “Black Friday" apelują o szczególną ostrożność.
Co zrobić, jeśli padniemy ofiarami oszustów i dokonamy zakupów w fałszywym sklepie? W pierwszej kolejności należy poinformować bank, któremu być może uda się taką płatność anulować. Po drugie należy zgłosić taki sklep do CERT poprzez formularz na stornie https://incydent.cert.pl, po trzecie powinniśmy jak najszybciej udać się na najbliższy komisariat i poinformować policję. Im szybciej zareagujemy, tym większe szanse, że uda nam się ocalić nasze pieniądze.
Zobacz również: Uważaj na te strony, oszuści zastawili pułapkę. Kilka kliknięć może pozbawić cię pieniędzy
“Jej ofiarami są coraz młodsze osoby, już nie tylko seniorzy"
Panuje powszechne przekonanie, że grupą najbardziej zagrożoną oszustwami są seniorzy, tymczasem jak zauważa Piotr Chochłow, service content manager w OLX, to młodzi ludzie coraz częściej padają ofiarą cyberprzestępstw. Przekonani o tym, że doskonale poruszają się w sieci, często dokonują zakupów szybko bez analizy stron, na których kupują.
“Rozwój sztucznej inteligencji niestety pomaga też oszustom, a cyberprzestępczość staje się coraz bardziej wyrafinowana. Jej ofiarami są coraz młodsze osoby, już nie tylko seniorzy. Coraz częściej młode pokolenia dają się złapać przez nadmierne poczucie pewności siebie. Skoro część ich życia związana jest z obecnością w sferze online, wydaje im się, że nie tak łatwo ich nabrać. Rzeczywistość okazuje się inna" - zauważa Piotr Chochłow.
Zobacz również: Sprzedawcy są gotowi na najgorsze. Szturm na galerie już trwa
Nie tylko fałszywe strony, na zaufanych platformach też zdarzają się oszuści
Ofiarą oszustwa można paść, nie tylko kupując w fałszywym sklepie internetowym. Oszuści działają również na znanych portalach aukcyjnych i platformach pośredniczących w zakupach. Choć tutaj kontrola jest o wiele większa i właściciele serwisów starają się przeciwdziałać takim procederom, to jednak nadal się one zdarzają. Ekspert przestrzega przed sprzedawcami, którzy chcą przenieść rozmowę dotyczącą kupna przedmiotu wystawionego na platformie poza oficjalne kanały komunikacji.
Jeśli sprzedawca prosi o numer telefonu czy kontakt za pośrednictwem popularnych aplikacji, argumentując to szybszym załatwieniem sprawy, powinniśmy zachować czujność, bo w efekcie możemy otrzymać wiadomość z linkiem do fałszywej strony, czy wirusa, który może ukraść nasze dane i pieniądze.
"Black Friday" to wspaniała okazaj do tańszych zakupów, ale tego dnia powinniśmy być szczególnie wyczuleni na naciągaczy i oszustów.
Zobacz również: To koniec z pseudo-promocjami? Omnibus ochroni konsumentów
