Szary kostium
W pierwszym dniu emerytury wysoki urzędnik banku przebiega myślą całe swoje dotychczasowe życie.
W dokonaniu tej retrospekcji pomagają mu trzy anonimowe listy sprzed lat, które wyjmuje z szuflady. Dwa pierwsze dotyczą jego kariery zawodowej - i już wiadomo, że jako dyrektor sycylijskiego banku świetnie sobie radził z mafią i niezbyt uczciwymi przedsiębiorcami. Trzeci list odnosi się do jego małżeństwa i mówi o niewierności Adele, którą poślubił po śmierci pierwszej żony.
Piękna Adele, młodsza o dwadzieścia pięć lat wdowa, to modliszka nienasycona w swoich erotycznych apetytach, a zarazem kobieta ambitna, złakniona luksusu i prestiżu, dbająca o pozory i nienaganne stroje. On te potrzeby potrafi w pewnej mierze zaspokoić, gdyż posiada majątek i pozycję społeczną, ale jest człowiekiem bez właściwości. Tak bardzo, że pozostaje bezimienny, narrator nawet nie wymienia jego nazwiska, wystarcza mu sam zaimek.
Tytułowy szary kostium jest kluczowym rekwizytem powieści, który pojawi się także w finale. Piękna Adele wkłada go w szczególnych okolicznościach, jako zwiastun końca żałoby bądź jej zapowiedź. Postać Adele, wzorowana na znanym w literaturze wizerunku femme fatale, przywodzi na myśl bohaterki Maupassanta, Balzaca czy Pierre'a Louysa.
Andrea Camilleri (ur. 6 września 1925 roku w Porto Empedocle na Sycylii) mieszka w Rzymie; jest nie tylko pisarzem, lecz także reżyserem teatralnym, telewizyjnym i radiowym. Na początku lat 40. debiutował jako poeta.
Pierwszą powieść, Il corso delle cose (1978), opublikował w wieku 53 lat. Sławę przyniósł mu jednak dopiero Kształt wody (1994), który zapoczątkował cykl kryminalny o śledztwach komisarza Montalbano z wyimaginowanego, lecz jakże prawdziwego miasteczka o nazwie Vigata. Wraz z pojawianiem się kolejnych tytułów: Pies z terakoty (1996), Złodziej kanapek (1996), Głos skrzypiec (1998), Wycieczka do Tindari (2000) popularność Camilleriego w całych Włoszech rosła, osiągając rangę fenomenu czytelniczego.
Wszystkie dotychczas tłumaczone na polski pozycje cyklu "montalbanowskiego", jak również powieść Zniknięcie Pató (2000) i Piwowar z Preston (2008), ukazały się nakładem Noir sur Blanc.
