Wszystko, co musisz wiedzieć o mokrym kaszlu

Kaszel to odruch, podczas którego w początkowej fazie następuje nasilony wdech i wydech przy krótkim zamknięciu głośni. Następnie wytworzone wysokie ciśnienie w klatce piersiowej i w płucach powoduje otwarcie głośni i gwałtowny wyrzut powietrza z napotkanymi na swej drodze cząstkami np. ciałami obcymi [1].

Ze względu na czas trwania kaszel może być [2]:

• ostry, gdy trwa krócej niż 3 tygodnie;
• podostry, gdy trwa 3-8 tygodni;
• przewlekły, gdy utrzymuje się powyżej 8 tygodni.

Pod względem charakteru kasłania wyróżnia się kaszel suchy i produktywny, czyli mokry. By można było stwierdzić kaszel produktywny, konieczne jest zaobserwowanie odkrztuszania wydzieliny. Tym właśnie różni się on od kaszlu suchego [2].

Plwocina odkrztuszana podczas produktywnego kaszlu może mieć różną konsystencję, kolor i ilość. Ocena jej charakteru często jest podstawą ustalenia przyczyny kaszlu [1]:

• ropna, czyli gęsta, ciągnąca się, zielona lub żółta może oznaczać zakażeniem zatok przynosowych, zapalenie oskrzeli lub płuc;
• ropna w bardzo dużej ilości może wskazywać na rozstrzeni oskrzeli;
• wydzielina, która jest ropna i pojawia się nagle, może świadczyć o pęknięciu ropnia płuca;
• cuchnąca wskazuje na zakażenie bakteriami beztlenowymi (np. w zapaleniu płuc);
• śluzowa, lepka, gęsta, odkrztuszana zwykle rano bywa objawem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) lub przewlekłego zapalenia oskrzeli;
• przezroczysta i lepka pojawia się przy astmie lub rzadziej przy gruczolakoraku;
• z grudkami i czopami wskazuje na mukowiscydozę lub zakażenie grzybicze;
• z kawałkami pokarmu może oznaczać zaburzenia połykania lub przetoki tchawiczo-przełykowe;
• krwista może wynikać z zapalenia oskrzeli lub płuc, rozstrzenia oskrzeli, raka płuca lub gruźlicy.

Zarówno u dorosłych, jak i u dzieci ostry kaszel produktywny jest najczęściej objawem infekcji wirusowej, rzadziej bakteryjnej. Może to być [1, 2]:

• przeziębienie;
• grypa;
• zapalenie zatok przynosowych;
• krztusiec;
• zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc;
• gruźlica.

W przypadku przewlekłego kaszlu mokrego jego przyczyn należy szukać w takich chorobach jak [1, 2, 3]:

• przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
• rozstrzeni oskrzeli;
• mukowiscydoza, czyli choroba uwarunkowana genetycznie, w której dochodzi do nadmiernej produkcji i zalegania gęstego śluzu w układzie oddechowym;
• odlewowe zapalenie oskrzeli;
• zespół nieruchomych rzęsek;
• astma oskrzelowa;
• przewlekły nieżyt nosa ze spływającą po tylnej ścianie gardła wydzieliną;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• palenie papierosów lub narażenie na kontakt z dymem tytoniowym.

Zazwyczaj produktywny kaszel bez niepokojących objawów takich jak wysoka gorączka lub duszności, wskazuje na infekcję wirusową i nie wymaga szerszej diagnostyki. W przypadku wątpliwości diagnostycznych lub uciążliwego kaszlu trwającego długo lekarz może zalecić wykonanie RTG klatki piersiowej, pulsoksymetrię i gazometrię lub bronchoskopię. Przy ocenie przyczyny kaszlu mokrego pomaga mikrobiologiczne badanie plwociny [3].

Leczenie mokrego kaszlu skupia się na jego objawach. Samego odruchu kaszlowego nie wolno hamować, ponieważ to właśnie on pomaga usunąć zalegającą wydzielinę z dróg oddechowych. Dlatego zalecane jest postępowanie poprawiające efektywność kaszlu [1]. Mogą to być leki z substancją czynną taką jak chlorowodorek ambroksolu, które rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Na przykład dla dzieci powyżej 1. roku życia krople Deflegmin Baby lub syrop dla dzieci Deflegmin Junior, lub tabletki Deflegmin dla dorosłych i dzieci powyżej 6. roku życia [4]. Do innych działań pomocniczych należą fizjoterapia oddechowa, inhalacje z 0,9% roztworu soli fizjologicznej oraz nawilżanie wdychanego powietrza w pomieszczeniach [1].

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak niewydolność oddechowa lub krwioplucie należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Na zlecenie marki Deflegmin.

Bibliografia:

1. Wiercińska M., Mokry kaszel - przyczyny i leczenie, 2024 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/345335,mokry-kaszel-przyczyny-i-leczenie (dostęp: 11.07.2024)).
2. Stelmach M., Kaszel produktywny u dzieci -przyczyna może tkwić nie tylko w infekcji, 2021 (witryna internetowa: https://www.termedia.pl/pulmonologia/Kaszel-produktywny-u-dzieci-przyczyna-moze-tkwic-nie-tylko-w-infekcji,41841.html (dostęp: 11.07.2024)).
3. Szczeklik W. i in., Kaszel, 2023 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16. (dostęp: 11.07.2024)).
4. Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/rodzina-deflegmin/

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.