Uwaga na choroby zakaźne

Zwykle ofiarą choroby zakaźnej padają dzieci, za to przechodzą ją dużo łagodniej, niż dorośli, rzadziej też mają powikłania. Szczepienie lub przebycie infekcji nie zapewniają całkowitej odporności, ale ryzyko zachorowania wzrasta u osób nieszczepionych, które dotąd nie chorowały. Ze względu na możliwe powikłania (np. w układzie oddechowym) ważne jest wczesne rozpoznanie choroby i kontrolowanie jej przebiegu przez lekarza.

Odra - zdradliwe mikrokropelki

Chorobotwórczy wirus zasiedla drogi oddechowe. Gdy zakażona osoba kicha lub kaszle, drobnoustrój wydostaje się na zewnątrz. Groźne mikrokropelki mogą być zawieszone w powietrzu, którym oddychamy, lub znajdować się na przedmiotach (np. na klamkach).

Jakie są objawy odry:

• gorączka, katar i kaszel, ból gardła, zapalenie spojówek;

•białe przebarwienia z czerwoną obwódką od środka policzków;

•nieswędząca wysypka (różowe plamy) za uszami - pokazuje się też na czole, policzkach, tułowiu i kończynach.

Objawy powikłań to m.in.:

•ból ucha - może być oznaką zapalenia ucha środkowego, spowodowanego działaniem wirusa odry;

•kaszel i ból w klatce piersiowej oraz trudności z oddychaniem - mogą świadczyć o bakteryjnym nadkażeniu płuc i ich stanie zapalnym lub odwirusowym zapaleniu mięśnia sercowego. Jak pomóc choremu:

•nawilżaj powietrze (za pomocą nawilżacza z chłodną wodą lub spryskiwacza rozpylającego wilgoć) - pomoże to zmniejszyć katar i kaszel, ponadto w wilgotnym powietrzu krócej żyją wirusy;

•zadbaj, by w pokoju chorego panował półmrok - występuje u niego nadwrażliwość na światło;

•rób ciepłe okłady na oczy (np. z rumianku lub herbaty).

Na czym polega leczenie:

•podaje się leki łagodzące nieprzyjemne objawy ze strony dróg oddechowych (np. syrop na kaszel);

•przy wysokiej temperaturze stosuje się środki przeciwgorączkowe;

•można podać gotowe przeciwciała (tzw. gamma-globuliny) - jeśli wiadomo, że pacjent miał styczność z chorymi.

Uwaga! Szczepienie przeciwko odrze jest obowiązkowe u dzieci w 13.-14. miesiącu i w 10. r. ż.

Ospa wietrzna - krąży w powietrzu

Chorobotwórczy wirus ukrywa się w swędzących pęcherzykach, które pojawiają się na skórze całego ciała. Gdy chory zaczyna się drapać, drobnoustrój wydostaje się na zewnątrz i wędruje do następnej ofiary (może przenosić się w powietrzu na odległość kilkunastu metrów).

Jakie są objawy ospy:

•gorączka i ból głowy;

•swędząca wysypka (czerwone plamki przechodzące w pęcherzyki i strupki) na tułowiu - pokazuje się też na twarzy, małżowinach usznych, w buzi oraz na narządach płciowych.

Objawy powikłań to m.in.:

•ropna wydzielina z pęcherzyków - wskazuje na bakteryjne nadkażenie skóry (skutek drapania się);

•ból głowy, zaburzenia równowagi, senność - ostrzegają, że wirusy ospy zaatakowały mózg;

•kaszel i ból w piersiach, trudności z oddychaniem - mogą być oznaką zapalenia płuc lub serca.

Jak pomóc choremu:

•pilnuj, by nie drapał krostek;

•dziecku należy obciąć krótko paznokcie i pilnować, by często myło ręce, maluchowi można założyć bawełniane rękawiczki - by zapobiec bakteryjnemu nadkażeniu skóry wskutek drapania;

•aby zmniejszyć świąd skóry, przygotuj kąpiel w ciepłej (ale nie gorącej) wodzie z dodatkiem mąki ziemniaczanej lub płatków owsianych (pół szklanki na wannę), potem chory powinien osuszyć skórę ręcznikiem (nie wycierać się) i posmarować swędzące miejsca maścią przeciwświądową;

•zadbaj, by chory nosił luźne, bawełniane ubrania.

Na czym polega leczenie:

•lekarz może zalecić środki przeciwgorączkowe i delikatnie uspokajające (by wyciszyć dziecko i zmniejszyć jego potrzebę drapania się);

•osobom z ograniczoną odpornością (np. przyjmującym leki na astmę) podaje się niekiedy doustne leki przeciwwirusowe.

Uwaga! Szczepienie przeciwko ospie jest obowiązkowe u dzieci z upośledzoną odpornością (poniżej 12. r.ż.).

Różyczka - groźna w ciąży

Infekcją można zarazić się m.in. przez kontakt z wydzielinami chorego (np. dotykając brudnych chusteczek). Jest bardzo groźna dla kobiet w ciąży (wirus może zaatakować dziecko i stać się przyczyną poważnych wad wrodzonych). Dlatego ciężarne powinny unikać skupisk ludzkich, zachować higienę (np. nie dotykać nieumytymi rękoma do twarzy, często myć dłonie), a w razie wystąpienia niepokojących objawów szybko udać się do lekarza.

Jakie są objawy różyczki:

•powiększone węzły chłonne (za uszami, na szyi);

•niekiedy podwyższona temperatura, katar i kaszel;

•nieswędząca wysypka (różowe kropki) na twarzy - potem obejmuje całe ciało. Objawy powikłań (raczej rzadkich) to m.in.:

•zaczerwienienie i ból oczu - przy zapaleniu spojówek;

•bóle stawowe i mięśniowe - częstsze u młodzieży i kobiet;

•łatwo powstające siniaki - oznaka małopłytkowości. Zazwyczaj choroba przebieg łagodnie i nie wymaga szczególnego postępowania (wyjątek stanowią kobiety w ciąży).

Uwaga! Szczepienie przeciwko różyczce jest obowiązkowe u dzieci w 13.-14. m.ż. i 10. r.ż. Panowie, uwaga na świnkę

Chorobę tę (inaczej nagminne zapalenie przyusznic) wywołują wirusy, którymi można zarazić się przez kontakt z chorym (np. przebywając w jego pobliżu). Jest to schorzenie niebezpieczne dla chłopców i mężczyzn, ponieważ drobnoustroje mogą zaatakować układ płciowy i spowodować bezpłodność.

Jakie są objawy świnki:

•miękki i bolesny obrzęk twarzy (pod brodą) i szyi, ból podczas jedzenia (zwłaszcza kwaśnych pokarmów);

•gorączka, ból uszu.

Objawy powikłań to m.in.:

•ból i obrzęk krocza występujący u chłopców - jest to objaw zapalenia jąder;

•bóle głowy, sztywność karku, drgawki, wymioty - świadczą o zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych;

•bóle brzucha - mogą być oznaką zapalenia trzustki;

•ból ucha, wyciek wydzieliny - ostrzegają o zapaleniu.

Jak pomóc choremu:

•stosuj ciepłe okłady (np. z waty i szalika) - złagodzą ból towarzyszący obrzękowi;

•podawaj miękkie, rozdrobnione oraz delikatne w smaku pokarmy, chory powinien pić przez słomkę.

•

•przy silnych dolegliwościach podaje się środki przeciwbólowe;

•przy zapaleniu jąder stosuje się leki o działaniu przeciwzapalnym (np. kortykosterydy).

Uwaga! Szczepienie przeciwko śwince jest obowiązkowe dla dzieci, które ukończyły 13.-14. m.ż. i 10. r.ż.