Atopowe zapalenie skóry

Wyprysk atopowy, czyli atopowe zapalenie skóry (AZS), jest chorobą alergiczną, uwarunkowaną genetycznie. Cierpi na nią 10-20 proc. dzieci. Jeśli wśród nich jest twój smyk, po lekturze tego tekstu będziesz wiedziała, jak pomóc maluchowi i złagodzić wyjątkowo dokuczliwe objawy choroby.

Świąd i wysypka

Pierwsze objawy AZS pojawiają się zwykle między 3. a 6. miesiącem życia (tzw. wyprysk atopowy wczesnego dzieciństwa). Najczęściej są to zmiany zlokalizowane na twarzy, a zwłaszcza na policzkach. Swoim wyglądem przypominają wykwity rumieniowe, łuszczą się i swędzą. W cięższych przypadkach wysypka ma postać pęcherzyków, z których sączy się zasychająca w strupy wydzielina. U wielu dzieci pojawia się również ciemieniucha (źółtoszare łuski na owłosionej skórze głowy). Niektóre niemowlęta mają też zmienione płatki uszne - w zgięciach małżowiny widać małe, czerwone pęknięcia (uszy wyglądają tak, jakby były naderwane). U maluchów powyżej 3. roku życia zmiany (tzw. wyprysk atopowy późnego dzieciństwa) mają nieco inny charakter - występują głównie w zgięciach kończyn, na nadgarstkach, wokół szyi, na twarzy i tułowiu. Bardzo silnie swędzą i swoim wyglądem przypominają liszaje. Poprzez ciągłe drapanie malec doprowadza do powstania nadkażonych ran i stanu zapalnego skóry. Ponieważ świąd nasila się w nocy, dziecko nie może spać,jest niespokojne i drażliwe. Zaostrzeniom objawów może towarzyszyć znaczne powiększenie węzłów chłonnych. Zaostrzeniom objawów może towarzyszyć znaczne powiększenie węzłów chłonnych.

Przyczyny

Nie można wskazać pojedynczej przyczyny, która odpowiada za występowanie wyprysku i świądu. Zmiany na skórze zwykle pojawiają się bowiem w sytuacji kontaktu dziecka z uczulającymi go alergenami. Mogą być to pokarmy, pyłki roślin, pleśnie, roztocza, metale, materiały (np. wełna), sierść zwierząt, związki chemiczne zawarte w proszkach do prania czy farbach. Ich lista jest nieograniczona i zwykle nie kończy się na jednym czy dwóch. Atopicy-rekordziści są uczuleni nawet na kilkadziesiąt różnych substancji! Poza tym reakcję uczuleniową mogą zaostrzyć również: stres, przebyte infekcje, a nawet... zwykłe przegrzanie organizmu, spowodowane wysiłkiem fizycznym.

Terapia

Leczenie AZS jest wyłącznie objawowe. Zależy od wielu czynników, m.in. od wieku dziecka, stopnia nasilenia zmian, od tego, czy dolegliwościom towarzyszą alergia układu oddechowego, nietolerancja pokarmowa czy też alergia kontaktowa. Lekarz, oprócz zalecenia specjalnej pielęgnacji, może także zapisać maluchowi doustne leki antyhistaminowe (np. Fenistil, Zyrtec, Clemastin, Claritine, Diphergan), które łagodzą objawy alergii, niwelujące wysypkę i świąd maści lub kremy ze sterydami oraz doraźnie hydroksyzynę, dzięki której maluch będzie się znacznie mniej drapał.

Pielęgnacja

Wyprysku atopowego nie da się całkowicie wyleczyć. Można jedynie zaleczać zaognione zmiany, a potem starać się utrzymać skórę malca w jak najlepszej formie. Podstawowym zadaniem jest wówczas staranna i regularna pielęgnacja. Oto, jakie są jej podstawowe zasady:

• Myj maluszka raczej pod prysznicem aniżeli kąp w wannie. Jeśli zdecydujesz się na to drugie, kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 5 minut. Woda musi być letnia (wcześniej przegotowana i ostudzona) - temperatura kąpieli powinna wahać się pomiędzy 30st.C a 35st.C.

• Do mycia dziecka nie używaj tradycyjnych mydeł, gdyż zmywa ze skóry naturalną warstwę ochronną. Stosuj emolienty, czyli preparaty o właściwościach silnie nawilżających i natłuszczających, które zapobiegają utracie wody i zmniejszają świąd, np. Oliatum, Topialyse Sensitive, Balneum, Emolium, Oillan, Mustela Stelatopia, Exomega, Lipikar. Kupisz je w każdej aptece.

• Do mycia ciała i twarzy brzdąca używaj jednego preparatu. Do mycia włosków stosuj wyjątkowo łagodny szampon, w połowie rozcieńczony wodą (uwaga: unikaj spływania szamponu na twarz dziecka).

• Podczas kąpieli nie trzyj ciała malca, tylko osuszaj skórę, delikatnie dociskając ręcznik do ciała.

• Codziennie wcieraj w ciałko malca preparaty natłuszczające lub specjalną maść zrobioną w aptece (np. z witaminą A i E, cholesterolową) na receptę.

• Wyjątkowo suche miejsca na skórze dziecka natłuszczaj kilkakrotnie w ciągu dnia.

• Obcinaj dziecku paznokcie na krótko - utrudni mu to rozdrapywanie zmian na skórze.

Nasza rada: Nowe kosmetyki stosuj u maluszka wyjątkowo ostrożnie. Może się bowiem okazać, że krem, który zbawiennie działa na inne dzieci, u twojego szkraba powoduje zaostrzenie objawów choroby. Zanim kupisz nowy specyfik, poproś w aptece o próbkę i przetestuj na niewielkim fragmencie skóry malucha. W przypadku pojawienia się uczulenia, sobie oszczędzisz wydatków, zaś maluchowi- nieprzyjemnych dolegliwości.

Dieta

Atopowemu zapaleniu skóry bardzo często, zwłaszcza w przypadku niemowląt, towarzyszy alergia pokarmowa. W takiej sytuacji: winnaś koniecznie wyeliminować z jadłospisu dziecka bądź swojego (jeśli jeszcze karmisz maluszka piersią) najczęściej uczulające produkty, m.in. mleko, jaja, orzechy, czekoladę, gluten, cytrusy, ryby, pomidory. we pokarmy do diety malucha wprowadzaj pojedynczo oraz w niewielkiej ilości. pytaj lekarza, czy rozszerzania diety malca nie warto nieco opóźnić. Nasza rada: Nie podawaj dziecku produktów sztucznie barwionych oraz konserwowanych.

Otoczenie

Dom atopika nie musi być sterylny. Najważniejsze jednak, by nie było w nim roztoczy oraz pleśni, które należą do wyjątkowo silnych alergenów. Aby zapewnić dziecku komfortowe warunki w mieszkaniu:

• Unikaj siedlisk kurzu. Pozbądź się więc dywanów i wykładzin, mebli tapicerowanych, ciężkich narzut i kotar, starego nielakierowanego parkietu. Książki i bibeloty trzymaj za szkłem. Wyrzuć stare materace. Jeśli to możliwe, kup takie meble, pod którymi bez problemu będziesz mogła przetrzeć z kurzu podłogę.

• Odkurzaj całe mieszkanie przynajmniej trzy razy w tygodniu, w czasie, kiedy malca nie ma w domu.

• Nie używaj pościeli z wełny oraz pierza, gdyż również są to silne alergeny. Na materac i pościel kup specjalne, antyalergiczne pokrowce.

• Nie pal w domu papierosów i nie pozwalaj na to innym.

• Z pokoju dziecka usuń wszystkie kwiaty doniczkowe (w ziemi znajdują się zarodniki pleśni).

• Raz na kilka tygodni zamrażaj na 12 godzin pluszowe zabawki malca, a następnie pierz je z dodatkiem środka przeciwko roztoczom.

• Regularnie, przynajmniej raz dziennie, wietrz mieszkanie i utrzymuj w nim dość niską temperaturę - ok. 18st.C.

• Nie trzymaj w domu zwierząt. Nawet rybki mogą być w waszej sytuacji zakazane, gdyż silnie uczula pokarm, którym są karmione.

• Wszystkie ubrania i pościel pierz w proszkach do prania, które są przeznaczone dla uczuleniowców, np. Jelpie, Loveli lub w płatkach mydlanych, np. Bebi.

Nasza rada: Do oczyszczania powietrza w domu używaj urządzeń z antyalergicznymi filtrami HEPA.