Bezbłędna pielęgnacja niemowlęcia

Jako świeżo upieczona mama prawdopodobnie ciągle od kogoś słyszysz tzw. dobre rady. Również kiedy zaglądasz do internetu, żeby znaleźć rozwiązanie jakiegoś naglącego problemu, także trafiasz na mnóstwo rozmaitych wskazówek. Zapewne zauważyłaś, że wiele z nich wzajemnie się wyklucza.

Jedni radzą na przykład, żeby kąpać niemowlęta codziennie. Inni zaś twierdzą, że wcale nie jest to konieczne. Niektórzy namawiają do stosowania zwykłego mydła w kostce, pozostali zaś je odradzają. W efekcie masz coraz większy mętlik w głowie i nie wiesz już, co będzie dobre, a co nie dla twojego maleństwa.

Przede wszystkim boisz się mu zaszkodzić. Weź jednak głęboki oddech i nie martw się na zapas. Pamiętaj, że w kosmetologii oraz w pielęgnacji, tak jak w modzie, pojawiają się różne trendy. Co kilka lat zmieniają się również zalecenia ekspertów dotyczące dbania o skórę niemowlęcia.

Obecnie np. odchodzi się od stosowania zasypki oraz od codziennych kąpieli. Abyś była na czasie, poprosiliśmy dr Lidię Ruszkowską, dermatologa dziecięcego, żeby udzieliła fachowych odpowiedzi na najczęściej zadawane przez młodych rodziców pytania.

Tak. Maleństwo można kąpać już od pierwszego dnia życia. W trakcie kąpieli okolice pępka należy po prostu umyć mydełkiem w kostce (przeznaczonym dla niemowląt) i spłukać czystą wodą. Ranki lepiej jednak nadmiernie nie rozmaczać, bo wydłuża to proces jej gojenia. Do czasu odpadnięcia kikuta pępowiny należy wypełniać wanienkę do wysokości bioder dziecka, aby brzuszek nie był przez cały ten czas zamoczony. Z tego samego powodu lepiej też nie dodawać do kąpieli pieniących się żeli i płynów, które mogą się dostać do ranki.

Resztę ciała, tak jak pępek, można umyć mydełkiem. Po kąpieli ciało maleństwa należy delikatnie otulić miękkim ręcznikiem. Okolice pępka warto dodatkowo osuszyć jałowym gazikiem. Dobrze jest go też odkazić preparatem Octenisept w sprayu (jest dostępny w aptece bez recepty). Dopiero wtedy można założyć malcowi czystą pieluszkę oraz ubranko. Pępek warto lekko odsłonić, ponieważ dostęp powietrza przyspiesza jego gojenie.

Nie. Najnowsze zalecenia mówią, że maluszka wystarczy kąpać w wanience 2-3 razy w tygodniu. Na co dzień można mu zrobić tzw. kąpiel na sucho. Polega ona na dokładnym umyciu tych części ciała, które są najbardziej narażone na kontakt z bakteriami - zwłaszcza okolic pupy, także rączek, buzi i fałdek skóry np. na szyi.

Ciało maluszka trzeba przemyć gazikiem namoczonym w ciepłej wodzie z dodatkiem mydła dla niemowląt (buzię myjemy czystą wodą). Taka pielęgnacja jest szczególnie zalecana alergikom, którzy mają osłabioną, przesuszoną skórę.

Mycie wybranych części ciała pomaga chronić naturalną warstewkę hydrolipidową naskórka. Dzięki temu skóra w naturalny sposób się wzmacnia.

Tak, ale... W pierwszych tygodniach życia skóra dziecka jest bardzo sucha i się łuszczy, dlatego trzeba ją regularnie nawilżać - najlepiej po kąpieli. Oliwka dla niemowląt skutecznie natłuszcza i zmiękcza wrażliwy naskórek noworodka. Jednak kiedy dziecko skończy miesiąc, jego skóra dojrzewa na tyle, że już nie potrzebuje tak intensywnej pielęgnacji. Wtedy można zrezygnować ze stosowania oliwki. Nadużywanie jej nie jest korzystne, ponieważ może powodować zatykanie porów skóry i powstawanie krostek.

Nie. Taka profilaktyka nie jest konieczna, a czasami może nawet okazać się szkodliwa. Nowoczesne pieluszki jednorazowe mają bowiem wewnątrz powłoczki z otworkami, które gęsty krem może zatykać. To zmniejsza chłonność pieluchy, przez co mocz, zamiast wsiąkać głębiej, utrzymuje się przy skórze (co ją niepotrzebnie drażni). Kremu lub maści przeciw odparzeniom należy używać tylko w sytuacji, gdy pupa dziecka jest zaczerwieniona. Specyfik nakłada się cienką warstwą na dobrze umytą (wodą z mydłem) i osuszoną papierowym ręcznikiem skórę.

Dziecko przez kilkanaście minut powinno pozostać bez pieluchy. Dzięki temu kosmetyk lepiej się wchłonie i utworzy na naskórku ochronną warstewkę. Wówczas można ubrać maluszka.

Tak, ale... Zdarza się, że noworodek ma długie paznokcie i drapie sobie buzię. Jednak u takiego malucha płytka paznokcia może być jeszcze przyrośnięta do opuszki palca. Dlatego przed przystąpieniem do pierwszego obcinania paznokci, trzeba delikatnie sprawdzić, czy paznokietek lekko odstaje od skóry. Wówczas można go delikatnie skrócić, zachowując ok. 1 mm odstępu (by nie skaleczyć maleństwa). Jeśli płytki są jeszcze przyrośnięte, lepiej poczekać kilka dni i nałożyć dziecku specjalne bawełniane rękawiczki.

Niemowlęta mają bardzo miękkie, delikatne paznokietki. U rączek należy je obcinać lekko na półokrągło, mniej więcej raz w tygodniu. U stóp wystarczy to robić raz na 2 tygodnie (tutaj paznokcie skracamy na prosto, nie wycinając kącików).

Nie. Sklepy kuszą mnóstwem pięknie pachnących kremów, mleczek i balsamów do ciała dla niemowląt. Jednak w ich stosowaniu trzeba zachować umiar, ponieważ skóra dziecka powinna sama dojrzewać i się wzmacniać. A jest to możliwe tylko w sytuacji, kiedy nie nadużywamy kosmetyków. Po preparaty o działaniu pielęgnacyjnym i nawilżającym należy sięgać tylko w przypadku, gdy ciało rzeczywiście tego potrzebuje, bo np. jest szorstkie lub miejscami pojawiają się na nim podrażnienia. Wówczas trzeba je posmarować odpowiednim kosmetykiem, ale tylko do czasu, aż stan skóry się poprawi.

Regularnej pielęgnacji wymagają jedynie alergicy. Najczęściej są to dzieci dotknięte atopowym zapaleniem skóry, u których stosuje się specjalne kosmetyki, tzw. emolienty, o intensywnym działaniu nawilżającym i natłuszczającym.

Tak, ale... Jeśli w mieszkaniu jest chłodno, to po kąpieli można założyć maleństwu cienką bawełnianą czapeczkę. Jednak po godzinie trzeba ją zdjąć. Skóry dziecka nie należy przegrzewać, bo ma ona jeszcze niedojrzałe gruczoły potowe i łojowe. Łatwo więc pojawiają się na niej różne zmiany, jak np. swędzące niekiedy potówki czy ciemieniucha. Skóra niemowlęcia zachowa lepszą kondycję, jeśli dziecko będzie nosiło bawełniane ciuszki, a w domu, w którym przebywa, nie będzie cieplej niż ok. 19-21ºC.

Nie. Produkt ten odszedł do lamusa z dwóch powodów. Po pierwsze: rozpylony w powietrzu może podrażniać wrażliwe drogi oddechowe malca. Po drugie: zasypka stosowana w okolicy pieluszkowej u dziewczynek może wchodzić w reakcje z delikatną śluzówką. Lepiej więc tego kosmetyku nie stosować u niemowląt (niekiedy sięgają po niego dorośli).

Chociaż chusteczki nawilżane są wygodne w użyciu, lepiej stosować je od czasu do czasu, np. na spacerze lub w podróży. W domu podczas przewijania warto myć dziecku skórę wodą z mydłem. To ważne z kilku powodów.

1. Mydło w kostce skutecznie usuwa bakterie i nie pozostawia na ciele lepkiej warstwy. To przyspiesza gojenie podrażnień, co jest ważne, kiedy trzeba wyleczyć odparzenia.

2. Substancje zawarte w mydełku w kostce są wyjątkowo łagodne dla skóry maleństwa. Kosmetyk ten ma bowiem bardzo prosty skład, nie zawiera konserwantów i innych dodatków, które mogą podrażniać wrażliwą skórę malca.

3. Wbrew obiegowym opiniom mydło jest łagodniejsze dla skóry niż chusteczki. Ma to szczególne znaczenie dla małych dziewczynek, u których zbyt intensywne pocieranie krocza chusteczkami może doprowadzić do synechii - czyli zlepienia, a nawet zrośnięcia warg sromowych.

Jeśli masz wątpliwości, dotyczące pielęgnacji dziecka, skontaktuj się z położną rodzinną. W ramach NFZ przysługuje ci aż sześć takich konsultacji (u ciebie w domu). Aby umówić spotkanie, musisz zapisać malca do przychodni zdrowia. Położna odwiedza niemowlęta do 6. tygodnia życia.

Konsultacja: dr Lidia Ruszkowska, dermatolog dziecięcy, ordynator Dermatologii Dziecięcej Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie. Tekst: Ewa Kania