Gdy dziecko straci bliską osobę
Większość rodziców pragnie, aby ich dzieci były szczęśliwe i uśmiechnięte. Robią co mogą, aby chronić je przed różnymi przykrościami, ale czasami jest to niemożliwe.
Tak dzieje się w przypadku ciężkiej choroby lub śmierci członka rodziny. Tragiczne wydarzenia wpływają na dzieci tak samo, jak na dorosłych. Tak samo jak my, dzieci przeżywają wtedy silne emocje i mają potrzebę aby je uzewnętrznić. Nie zawsze wiemy, jak pomóc dziecku w tej trudnej sytuacji. Nie łatwo jest bowiem poradzić sobie z własnymi uczuciami, a co dopiero znieść smutek dziecka.
Czasem, kierując się dobrem dziecka i chęcią zmniejszenia jego cierpienia nieświadomie utrudniamy mu pogodzenie się ze śmiercią bliskiego. O czym warto pamiętać? Jak możemy wspierać dzieci w przeżywaniu straty?
1. Żałoba to naturalna reakcja na stratę kogoś bliskiego. Wiąże się z przeżywaniem różnych uczuć takich jak: cierpienie, żal, smutek, tęsknota, poczucie winy czy złość. Mają do niej prawo także dzieci blisko związane ze zmarłą osobą. Nie da się przejść żałoby bez doświadczania smutku.
2. Dzieci wyrażają cierpienie w różny sposób, co zależy od ich wieku, ekspresji i więzi ze zmarłą osobą. Przeżywają silne emocje nawet jeśli tego po nich nie widać. Tak jak dorośli potrzebują czasu, aby wrócić do normalnego funkcjonowania.
3. Dzieci wyczuwają niepokój i napięcie związane z trudną sytuacją w rodzinie nawet jeśli rodzice zatajają przed nimi prawdę. Jeśli nie informujemy ich o tym, co się dzieje, rośnie ich lęk, nieufność i poczucie izolacji.
4. Rozmowa o ciężkiej chorobie i śmierci jest dla obu stron trudna, ale potrzebna. Dziecko, które ma możliwość zadania pytań, czuje się bezpieczniej. Odkładanie trudnych rozmów może pozbawić dziecka możliwości spędzania czasu i pożegnania się z umierającą osobą. Rozmowa z dzieckiem powinna być dostosowana do jego wieku.
5. Nie możemy uchronić dziecka przed smutkiem, ale możemy je wspierać dzieląc się swoimi uczuciami i udzielając informacji. W okresie żałoby dzieci potrzebują akceptacji odczuwanych przez nie emocji i możliwości ich wyrażania.
6. Dzieciom może być trudniej zaadoptować się do zmiany jeśli utracą prawo do zachowania pamięci o zmarłym, wyrażania uczuć a także do codzienności i zabawy.
7. Żałoba nie jest chorobą, ale w pewnych przypadkach np. gdy śmierć jest nagła, lub dziecko było jej świadkiem, może być potrzebna pomoc specjalisty (terapeuty, psychologa).
Małgorzata Kamińska
