Jak pobrać próbkę kału do badania?
Na pytania rodziców dotyczące zdrowia dziecka odpowiada dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra, neonatolog z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Bardzo się martwię, ponieważ u mojego synka w przedszkolu panuje owsica. Chciałabym upewnić się, że moje dziecko nie cierpi na tę dolegliwość. Słyszałam, że aby wykluczyć chorobę, wystarczy zbadać kał. Jak to zrobić?
Owsiki to najbardziej rozpowszechnione pasożyty wśród dzieci. Bytują w jelitcie grubym, przyczepiają się do jego ściany i żywią się jego zawartością. Najczęściej na owsicę chorują dzieci przebywające w większych skupiskach: w przedszkolach, żłobkach, domach dziecka. Do zakażenia może dojść drogą pokarmową lub poprzez inhalację wyschniętych jaj unoszących się w powietrzu, np. z resztkami wysuszonego kału. Jajo owsika zachowuje bowiem zdolność zakażania przez około 3 tygodnie po wydaleniu. Bielizna osobista i pościelowa, ręczniki, myjki, kurz domowy czy zabawki mogą stać się rezerwuarem jaj pasożyta, a w rezultacie źródłem zakażenia. Zachorowaniu sprzyja brak właściwych nawyków higienicznych, w tym mycia rąk. Uciążliwe swędzenie odbytu, towarzyszące owsicy, jest spowodowane podrażnieniem przez wydzielinę otaczającą jaja owsików. Trudne do opanowania drapanie powoduje przenoszenie jaj pasożyta na ręce i dalej. Najbardziej charakterystyczne objawy owsicy u dzieci to: utrata apetytu, bóle brzucha, blada skóra i podkrążone oczy, spadek masy ciała, osłabienie, zaburzenia snu, zgrzytanie zębami nocą, nadpobudliwość i trudności w koncentracji. Aby potwierdzić rozpoznanie, należy wykonać wymaz okołoodbytniczy lub badanie kału. Próbki trzeba pobrać przed kąpielą i skorzystaniem z toalety. Kał pobiera się do specjalnego, jałowego pojemniczka (dostępny w aptece lub w laboratorium). W przypadku niemowląt i małych dzieci, można pobrać go bezpośrednio z pieluszki. Łyżeczką lub szpatułką należy nabrać grudkę wielkości orzecha i umieścić ją w pojemniku, który trzeba starannie opisać (przykleić kartkę zawierającą imię i nazwisko, datę urodzenia oraz datę pobrania próbki) i zanieść do laboratorium. Leczenie owsicy odbywa się środkami doustnymi (np. Pyrantelum) pod kontrolą lekarza. W czasie trwania kuracji najlepiej stosować dietę ubogą w węglowodany i bogatą w błonnik. Należy również rygorystycznie przestrzegać higieny, tzn. po każdej wizycie w toalecie starannie umyć dziecku ręce i wyczyścić paznokcie szczoteczką, wygotowywać bieliznę osobistą i pościelową oraz starannie ją prasować (wysoka temperatura niszczy jaja owsików). Na noc najlepiej zakładać maluchowi obcisłe majteczki, aby zapobiec drapaniu się i rozprzestrzenianiu zakażenia.