Łatwiejszy poród
Boisz się, że nie wytrzymasz bólu? Spokojnie - dasz sobie radę. Są różne sposoby, które pomogą ci dotrwać do szczęśliwego finału.
Ból, jaki towarzyszy narodzinom dziecka, odczuwa każda przyszła mama. Jeżeli jest on bardzo silny, może nawet zakłócić akcję porodową. Sprawia bowiem, że w organizmie kobiety wzrasta poziom tzw. katecholamin, czyli hormonów stresu, które zwężają naczynia krwionośne, a przez to spowalniają przepływ krwi przez macicę i łożysko. Poznaj więc wcześniej techniki łagodzenia bólu i wybierz metodę, która najbardziej ci odpowiada. Dzięki temu ty łatwiej zniesiesz poród, a twoje dziecko przyjdzie na świat w lepszej kondycji. Pamiętaj, że każda kobieta inaczej reaguje na ból porodowy. Twej przyjaciółce ulgę mogła przynieść ciepła kąpiel, ty możesz potrzebować znieczulenia. Nieważne - i tak obie jesteście bardzo dzielne!
Ciepła kąpiel
Rodząca zanurza się w wannie z ciepłą wodą (o temperaturze 36-37st. C. Jeśli kobieta spędza w wannie jedynie pierwszą fazę porodu, a na moment narodzin dziecka przenosi się na łóżko porodowe, mówimy o porodzie w wodzie. Jeżeli natomiast kobieta urodzi w wannie, wtedy mamy do czynienia z porodem do wody.
Kąpiel w wannie dopiero wtedy, gdy rozwarcie szyjki macicy ma już 5-6 cm - przy mniejszym poród może się zahamować. Urodzić w wodzie mogą tylko kobiety, których ciąża przebiegała bez powikłań. Natomiast nawet przy zwykłym porodzie, w pierwszej jego fazie, przyszła mama może wziąć ciepły prysznic - to przyniesie jej ulgę.
• Zalety
Przebywanie w wodzie zmniejsza ból, przyspiesza rozwieranie się szyjki macicy, dzięki temu podaje się mniej środków przeciwbólowych. Przy takim porodzie rzadziej też nacina się krocze.
• Wady
Niestety, w Polsce jest niewiele szpitali, w których możliwy jest poród w wodzie lub do wody. Szpitale takie znajdują się m.in. w Łodzi, Warszawie, Tychach, więcej na: www. rodzicpoludzku.pl
Masaż pleców
Położna lub osoba towarzysząca przy porodzie (wcześniej odpowiednio przeszkolona) masuje rodzącej okolice lędźwiowo-krzyżowe (tutaj znajdują się nerwy dochodzące do narządów i mięśni miednicy). Masaż zmniejsza napięcie mięśni i pobudza wydzielanie endorfin, dzięki czemu kobieta mniej dotkliwie odczuwa skurcze porodowe. Nasadą dłoni masuje się plecy przyszłej mamy, wykonując okrężne ruchy po ich obu stronach. Można również masować ramiona, kark, skronie i czoło rodzącej.
Masaż można zastosować właściwie przez cały czas porodu. We wczesnej jego fazie zmniejszy stres kobiety, w późniejszych będzie łagodził ból i pomagał jej pokonać zmęczenie.
• Zalety
Masowanie pleców w naturalny sposób łagodzi ból, a dotyk bliskiej osoby daje rodzącej poczucie bezpieczeństwa. Technika masażu nie jest trudna: mąż może się jej nauczyć od położnej.
• Wady
Masaż co prawda odpręża, ale nie daje znaczącej ulgi w bólu. Może też zdarzyć się tak, że masowanie pleców będzie drażniło rodzącą lub utrudniało jej skupienie się nad przebiegiem porodu.
Znieczulenie petydyną
Petydyna to pochodna morfiny o działaniu przeciwbólowym oraz rozkurczowym. W pierwszym okresie porodu zmniejsza również u kobiety uczucie niepokoju. Rodzącej podaje się zastrzyk domięśniowy lub dożylną kroplówkę z tą substancją. Zaczyna działać po około 20 minutach.
Petydynę aplikuje się w pierwszej fazie porodu (nie może ona zostać podana później niż na dwie godziny przed przyjściem dziecka na świat), jeżeli niemożliwe jest wykonanie u rodzącej znieczulenia zewnątrzoponowego. Nie można podawać petydyny, gdy przyszła mama jest na nią uczulona, ma nadciśnienie lub chorą wątrobę.
• Zalety
Petydyna zmniejsza napięcie mięśni oraz przyspiesza rozwieranie się szyjki macicy. Takie znieczulenie można zastosować w każdych warunkach (jest tanie i dostępne w większości szpitali).
• Wady
Znieczulenie to może wywołać u kobiety ospałość i senność (co spowolni poród) oraz wymioty. Jeśli petydyna zostanie podana zbyt późno, dziecko może mieć trudności z oddychaniem i ssaniem.
Znieczulenie zawnątrzoponowe
Lek podany do kręgosłupa znieczula dół ciała w taki sposób, że kobieta nie czuje bólu, ale wie, kiedy nadchodzi skurcz i może aktywnie uczestniczyć w porodzie. Zabieg musi przeprowadzić anestezjolog. Rodząca siada lub kładzie się na boku i wygina plecy w koci grzbiet. Lekarz najpierw dezynfekuje miejsce nakłucia, a następnie znieczula je. W okolice kręgosłupa (poniżej rdzenia kręgowego) wprowadza igłę (nie wolno się wówczas poruszyć). Później zostaje ona usunięta, a w plecach kobiety pozostaje cienki cewnik przymocowany plastrem, przez który lekarz dozuje środki znieczulające. Znieczulenie zaczyna działać już po kilkunastu minutach od wstrzyknięcia.
Znieczulenie można przeprowadzić wtedy, gdy przyszła mama czuje już wyraźne, regularne skurcze, a szyjka macicy jest rozwarta na około 3-4 cm. Znieczulenie bardzo przydaje się u kobiet, dla których groźny jest duży wysiłek i stres (np. chorych na padaczkę, astmę, nadciśnienie) - wtedy jego podanie jest bezpłatne. W innym wypadku traktuje się je jako "procedurę ponadstandardową", co oznacza, że rodząca otrzymuje znieczulenie, ale musi za nie zapłacić - według cennika obowiązującego w szpitalu (średnio ok. 600 zł) .
• Zalety
To najskuteczniejsza i najbardziej bezpieczna zarówno dla matki, jak i dla dziecka metoda łagodzenia bólu porodowego. Z racji tego, że znieczulenie działa kilka godzin, kobiecie łatwiej też znieść zabiegi poporodowe (np. szycie krocza lub łyżeczkowanie jamy macicy).
• Wady
Jeśli zabieg nie zostanie przeprowadzony prawidłowo, u kobiety może dojść do powikłań neurologicznych (zdarza się to jednak bardzo rzadko). Tuż po porodzie kobieta nie może chodzić o własnych siłach. Może również jeszcze przez dłuższy czas odczuwać silne bóle oraz zawroty głowy.
Metoda TENS
TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation), czyli przezskórna stymulacja nerwów, opiera się na łagodzeniu bólu za pomocą bodźców elektrycznych. Na plecach rodzącej kobiety przykleja się cztery płaskie elektrody. Płynący w nich prąd o niskiej częstotliwości zmniejsza ból (może jednak powodować łaskotanie). Gdy ból się nasila, rodząca może zwiększyć natężenie prądu.
Metodę TENS można zastosować w początkowych fazach porodu. Jednak z racji tego, że w Polsce jest ona wciąż mało popularna, należy się wcześniej upewnić, czy do szpitala, w którym będzie odbywał się poród, można wnieść ze sobą stymulator i czy lekarz zezwoli na jego wykorzystanie.
• Zalety
Metoda TENS jest w pełni naturalna, bezpieczna dla mamy i dziecka. To dobre wyjście dla kobiet, które nie mogą skorzystać ze znieczulenia farmakologicznego.
• Wady
Mała dostępność metody: w polskich szpitalach można z niej skorzystać tylko wtedy, gdy samemu wcześniej wypożyczy się stymulator wraz z elektrodami. Jego koszt to około 200 zł.
Marianna Lipska,konsultacja: Leszek Lewandowski, ginekolog z Instytutu Matki i Dziecka.
