Prawda i mity o bólu ucha
Czy jego powodem zawsze jest infekcja? Czy można go łagodzić domowymi sposobami? Nasz redakcyjny ekspert rozstrzyga najczęstsze wątpliwości rodziców.
Twój malec rozpaczliwie płacze, ciągnąc się za uszko, a ty... zupełnie nie wiesz, co robić? Przychodzą ci do głowy różne dobre rady, zasłyszane niegdyś od sąsiadek i znajomych. Wahasz się, czy z nich skorzystać, bo nie jesteś pewna, co rzeczywiście pomoże maluszkowi? Nasz ekspert, dr Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra, neonatolog z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie wyjaśnia, które z obiegowych opinii dotyczących bólu ucha u dzieci są prawdziwe, a które nie, i co przyniesie ulgę cierpiącemu brzdącowi.
Każdy ból w okolicy małżowiny usznej zwiastuje zapalenie ucha - MITNiekoniecznie. Czasami zdarza się, że u dziecka, które skarży się na ból w okolicy ucha, lekarz wcale nie stwierdza infekcji, lecz zupełnie inną dolegliwość. - Promieniujący w kierunku ucha ból może być również objawem np. ząbkowania, anginy, zapalenia węzłów chłonnych lub ślinianek przyusznych (świnki), bólu zęba, obecności ciała obcego w uchu, zmian w okolicy kręgosłupa szyjnego lub też stawu skroniowo-żuchwowego - wyjaśnia pediatra.
Maluchy częściej cierpią z powodu uszu niż dorośli - PRAWDA
Rzeczywiście tak jest. Statystyki pokazują, że na ostre zapalenie uszu cierpi ponad połowa dzieci poniżej 3. roku życia - mówi dr Gierowska-Bogusz. - U niemowląt i małych dzieci trąbka słuchowa (inaczej zwana trąbką Eustachiusza), łącząca ucho z gardłem (do którego spływa wydzielina z nosa), jest szersza, krótsza oraz bardziej pozioma niż u dorosłych. Sprzyja to łatwiejszemu i szybszemu przemieszczaniu się z nosa oraz gardła do ucha wirusów lub bakterii, które wywołują stan zapalny w wyściółce ucha środkowego - dodaje specjalista.
Na bolące ucho najskuteczniejsze są domowe sposoby - MIT
Lekarze przestrzegają przed samodzielnym kurowaniem dziecka w domu. To może przynieść więcej szkody niż pożytku. - Zaaplikowanie malcowi do ucha np. olejku kamforowego w sytuacji, gdy doszło do pęknięcia błony bębenkowej, może prowadzić do groźnych powikłań - ostrzega pediatra. - Rodzicom swoich pacjentów zdecydowanie odradzam również przykładanie dzieciom ciepłych kompresów, które co prawda chwilowo zmniejszają ból, ale równocześnie powodują nasilenie ostrego stanu zapalnego - dodaje nasz ekspert.
Kłopoty z uszami częściej miewają dzieci alergiczne - PRAWDA
Alergicy rzeczywiście mają większą skłonność do zapaleń ucha środkowego. - U tych dzieci błona śluzowa górnych dróg oddechowych jest bowiem rozpulchniona i bardziej podatna na ataki drobnoustrojów - mówi dr Barbara Gierowska-Bogusz. Zapalenie ucha u dzieci alergicznych przebiega podobnie jak u innych maluchów, jednak choroba może trwać dłużej i często nawracać. U małych alergików częściej także ostre zapalenie ucha przechodzi w przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego.
Dolegliwości zawsze trzeba leczyć antybiotykiem - MIT
Czasami udaje się wygrać z chorobą bez pomocy tak silnych leków. - Podanie antybiotyku zależy od przyczyny oraz stopnia nasilenia objawów - mówi dr Gierowska-Bogusz. - Lekarz badający chorego malca początkowo może zalecić jedynie leki przeciwbólowe (paracetamol lub ibuprofen) oraz mukolityczne (czyli rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające jej odpływanie) oraz 48-godzinną obserwację dziecka. Dopiero po dwóch dniach specjalista, jeśli uzna to za absolutnie konieczne, może przepisać brzdącowi antybiotyk - wyjaśnia ekspert.
Silny ból jest jedynym objawem infekcji ucha - MIT
Zwykle na początku infekcji maluch traci apetyt, może być rozdrażniony i płaczliwy. - Dopiero nieco później dołączają się do tego wysoka gorączka (nawet do 40oC), wymioty lub biegunka oraz symptomy świadczące o problemach z uszami - wyjaśnia pediatra. - Maluch może też gorzej słyszeć, pocierać lub łapać się za ucho oraz skarżyć się na silny ból podczas jedzenia (niemowlę po kilku łykach może np. przestać ssać pierś) - mówi specjalista.
Podczas infekcji ucha smyk znacznie gorzej słyszy - PRAWDA
Niestety tak. - Zaburzenia słuchu powstają z powodu przytkania trąbki słuchowej dziecka - zbierająca się w uchu wydzielina upośledza pracę całego aparatu słuchowego - mówi dr Gierowska-Bogusz. - O problemach ze słuchem może świadczyć to, że szkrab przekręca znane już sobie wyrazy, nastawia głośniej telewizor lub siada bliżej niego. Niektóre maluchy podczas rozmowy ustawiają się bokiem, nadstawiając w kierunku osoby mówiącej zdrowe ucho - dodaje nasz redakcyjny ekspert.
Kłopoty z uszami pojawiają się u dzieci wyłącznie jesienią oraz zimą - MIT
W okresie jesienno-zimowym maluchy rzeczywiście często zapadają na zapalenia ucha środkowego, które są zazwyczaj poprzedzone wirusową infekcją przeziębieniową. - Jednak problemy z uszami występują u dzieci też latem. O tej porze roku maluchy zwykle cierpią na infekcje przewodu słuchowego, czyli kanału wiodącego od ucha zewnętrznego do błony bębenkowej - mówi dr Gierowska-Bogusz.
Najczęściej są one spowodowane kąpielami w niezbyt czystych zbiornikach wodnych. - Choroby powodują wirusy, bakterie i grzyby, które wnikają w skórę, która została uszkodzona lub przez dłuższy czas jest wilgotna (np. właśnie po pływaniu, dlatego infekcja jest też często nazywana "Uchem pływaka") - dodaje ekspert.
