Imiona na literę "J"

Jawoj
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: ja, wojak sławny. INNE FORMY: Jaw.
Jawomir
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: zwiastun pokoju. ZDROBNIENIA: Mirek.
Jeremiasz
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa Jirme-jahu (Jahwe, podnieś mnie z nędzy i upadku). Oznacza: wywyższony przez Boga. ZDROBNIENIA: Jarom, Jerko. INNE FORMY: Jarema, Jerema, Jeremi, Jeremiusz, Jeremy. OBCE FORMY: Jeremias (ogólnie przyj. forma), Jeremiah, Jeremy, Jerry (ang.), Jérémie (fr.), Jeremias (hiszp.), Geremia (wł.), Eremija (ros.), Jeremiáš (czes., słowac.), Jeremija, Eremija (połud.-słow.), Jeremijas (litew.), Ieremias (gr.), Jeremiás (węg.), Jarmo, Jorma, Jarkko (fiń.).
NAZWISKA:
Jarema, Jarembski, Jaremczak, Jaremczuk, Jaremczyk, Jaremicki, Jaremicz, Jaremkiewicz, Jaremko, Jaremkowicz, Jaremowicz, Jarenczyk, Jareński, Jarębski, Jaroma, Jaromin, Jarominek, Jarominiak, Jaromiński, Jarymkiewicz, Jarymowski, Jeremiarz, Jeremicz, Jeremija, Jeremijej, Jeremijewicz, Jeremiejski, Jeremin, Jeremowicz, Jeremowski, Jerminowicz, Jeroma, Jeromiński, Jernaś, Remisz, Remiszewski, Weremecki, Weremjewicz, Weremowicz, Weremski, Wermiński, Weromiński, Wieremek, Wieremijewicz, Wieremski, Wiereński, Wieromiej, Wieromowicz.
ZNANE POSTACIE:
Jeremiasz, jeden z biblijnych proroków. Jeremiasz Falck, miedziorytnik gdański (ok. 1610–przed 3 II 1677). Jeremi Michał Wiśniowiecki, książę, ojciec króla Michała Korbuta (1612–20 VIII 1651). Jeremy Bentham, bryt. filozof i prawnik (15 II 1748–6 VI 1832). Jeremias B. Richter, chemik niem. (10 III 1762–4 V 1807). Jeremi Przybora, pisarz pol., satyryk (ur. 12 XII 1915). Jarema Stępowski, aktor pol. (ur. 1925). Jarema Maciszewski, historyk pol. (ur. 1930). Jeremy Irons, aktor ang. (ur. 19 IX 1948).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Książę Jeremi z Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza. Jonatan Jeremiasz Peachum z dramatu B. Brechta Opera za trzy grosze (1929).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza w reż. J. Hoffmana (1998), Jeremiego Wiśniowieckiego odtwarzał rolę Andrzej Seweryn. Ekranizacje dramatu Opera za trzy grosze B. Brechta: rolę Jonatana Jeremiasza w reż. G.W. Pabsta (1931) grał Fritz Rasp, a w reż. W. Staudte’a (1962) — Gert Fröbe.
Jerzy
Pochodzenia łacińskiego, od słowa georgius (rolnik) lub późnogreckiego geórgós o tym samym znaczeniu. Imię to, w innych formach bardzo popularne w basenie Morza Śródziemnego, w Polsce jest 0znane dopiero od XIII wieku jako: Georgius, Georius, Gerzy, Gierzyk, Hirzyk, Irzyk, Jeorgius, Jeorius, Jerzy, Jerzyk, Jirko, Jirzyk, Jorg, Jura, Jurak, Jurek, Jurg, Jurga, Jurko, Juryj, Juryjasz, Jurzyk. Forma Jerzy utrwaliła się prawdopodobnie w XV w. Imię to było popularne w całej Polsce, szczególnie na ziemiach wschodnich, gdzie pod wpływem prawosławia kult św. Jerzego był bardzo silny. Szczyt popularności osiągnęło w pierwszej połowie XX w., kiedy to było najczęściej nadawanym imieniem po imieniu Andrzej. ZDROBNIENIA: Jerzyk, Jurek, Jureczek, Jurko, Juruś, Orcio. OBCE FORMY: Georgius (łac.), George (ang.), Georg, Jorg, Jörg, Jörgen, Jörgel (niem.), Georges (fr.), Jorge (hiszp.), Giorgio (wł.), Georgij, Jurij (ros.), Jiři (czes.), Juraj (słowac.), orðe, urað, ura, Juraj, Georgije, Žorž (połud.-słow.), Jeorjos, Gergios (gr.), Jurgis, Juris, Juras (litew.), György, Györe (węg.), Yrjö (fiń.). Forma żeńska: Georgia, Georgiana, Georgina, Georginia.
NAZWISKA:
Georgula, Georgijew, Georgiewski, Georgijew, Gieorgi, Gieorgiew, Irga, Irgusz, Irzyk, Irzykowicz, Irzykowski, Jerzak, Jerzec, Jerzyc, Jerzycki, Jerzyk, Jerzykiewicz, Jerzykowicz, Jerzykowski, Jerzyński, Jirek, Joraszek, Jorek, Jorewicz, Jorg, Jorgowski, Jorowicz, Jórczak, Jórzykowskim, Jórczyński, Jur, Jura, Jurach, Juracki, Juraczyk, Jurak, Jurakowski, Jurał, Juranek, Juranowicz, Juras, Jurasek, Jurasik, Jurasiński, Jurasz, Juraszek, Juraszewicz, Juraszka, Juraszkiewicz, Juraszowski, Juraszyński, Jurc, Jurcewicz, Jurczak, Jurczakowski, Jurczuk, Jurczycki, Jurczyk, Jurczykowski, Jurczyn, Jurczyński, Jurdel, Jurecki, Jureczek, Jureczko, Jurek, Jurewicz, Jurga, Jurgacz, Jurgalski, Jurgi, Jurgiel, Jurgielewicz, Jurgiewicz, Jurgo, Jurgosz, Jurka, Jurkiewicz, Jurko, Jurkowiak, Jurkowicz, Jurkowski, Jurlewicz, Jurok, Jurosz, Juroszczyk, Juroszek, Juroszyński, Jurowicz, Jurów, Jursza, Jurszyc, Juruś, Jurycki, Juryjasz, Juryjewicz, Juryjowicz, Juryjowicz, Juryjowski, Jurysz, JuryÅ›, Jurzak, Jurzewicz, Jurzczyk, Jurzec, Jurzecki, Jurzek, Jurziga, Jurzkiewicz, Jurzyca, Jurzyczek, Jurzyk, Jurzykiewicz, Jurzykowski, Jurzyn, Jurzyński.
PATRON:
Św. Jerzy, torturowany za panowania Dioklecjana w III wieku. Okrucieństwo okazane świętemu musiało być nawet jak na owe czasy niespotykane, skoro Jerzy zyskał przydomek Wielkiego Męczennika. Przedstawia się go zwykle jako rycerza walczącego ze smokiem. Jest patronem Anglii, Rosji oraz żołnierzy, harcerzy i kawalerii. Chroni przed chorobami skóry. (Wspomnienie 24 kwietnia).Św. Jerzy, mnich grecki, męczennik (VIII w.). Odważnie bronił kultu świętych Kościoła w sporze z obrazoburcami. (Wspomnienie 24 sierpnia).Św. Jerzy Betlejemita, diakon hiszpański (ok. 810–852). W Hiszpanii, uciskanej przez Arabów, świadomie sprowokował swoje aresztowanie i śmierć. (Wspomnienie 27 lipca).
ZNANE POSTACIE:
Georgius Agricola (Georg Bauer), mineralog niem. (24 III 1494–15 lub 21 XI 1555). Jerzy Ossoliński, kanclerz wielki koronny (15 XII 1595–9 VIII 1650). Jerzy Daniel Schultz, malarz pol. (1615–1683). Georg Philipp Telemann, kompozytor niem. (14 III 1681–25 VI 1767). Georg Friedrich Händel, kompozytor niem. (23 II 1685–14 IV 1759). George Berkeley, bryt. filozof, teolog (12 III 1685–14 I 1753). George Washington, pierwszy prezydent USA (22 II 1732–14 XII 1799). Georg Wilhelm Friedrich Hegel, filozof niem. (27 VIII 1770–14 XI 1831). George Stephenson, ang. konstruktor lokomotywy (9 VI 1781–12 VIII 1848). George Hamilton Gordon Aberdeen, hrabia, polityk bryt. (28 I 1784–14 XII 1860). George Byron, ang. poeta (22 I 1788–19 IV 1824). Josip Juraj Strossmayer, biskup, twórca Jugosławiańskiej Akademii Nauk w Zagrzebiu (4 II 1815–8 IV 1905). Jerzy Aleksandrowicz, pol. botanik (3 I 1819–13 I 1894). Georges Bizet, właśc. Alexandre Cesar Leopold, kompozytor fr. (25 X 1838–3 VI 1875). George Bernard Shaw, pisarz bryt. (26 VII 1856–2 XI 1950). Georges Seurat, malarz fr. pointylista (2 XII 1859–29 III 1891). George Santayana, właśc. Jorge Augustin Nicolas Ruiz de Santayana, filozof amer. (16 XII 1863–26 IX 1952). Bł. Jerzy Bolesław Matulewicz (13 IV 1871–27 I 1927), założyciel dwóch zgromadzeń żeńskich. Georges Rouault, malarz fr., ekspresjonista (27 V 1871–13 II 1958). Jerzy Żuławski, pisarz pol. (1874–1915). George M. Cohan, kompozytor amer. (3 VII 1878–5 XI 1942). George Enescu, kompozytor rum. (19 VIII 1881–4 V 1955). Georges Braque, malarz fr. (13 V 1882–31 VIII 1963). Jerzy Szaniawski, dramaturg pol. (10 II 1886–16 III 1970). Giorgio de Chirico, malarz wł. pochodz. gr. (10 VII 1888–20 XI 1978). George Raft, amer. aktor filmowy (ur. 1895). Gieorgij Żukow, radz. marszałek (1 XII 1896–18 VI 1974). George Gershwin, kompozytor amer. (26 IX 1898–11 VII 1937). Jorge Luis Borges, pisarz argent. (24 VIII 1899–14 VI 1986). George Dewey Cukor, amer. reżyser film. (7 VII 1899–24 I 1983). Jerzy Zawieyski, pol. dramaturg i scenarz. filmowy (1902–1969). Jerzy Wolff, malarz pol., grafik (1902–1985). Jerzy Jarocki, pol. reżyser teatralny (ur. 11 V 1929). Jerzy Fitelberg, kompozytor pol. (20 V 1903–25 IV 1951). George Simenon, belg. autor powieści krym. (12 lub 13 II 1903–4 IX 1989). George Balanchine, właśc. Georgi Nałancziwadze, ros. choreograf (22 I 1904–30 IV 1983). George Sand, właśc. Aurore Dudevant, fr. pisarka (1 VII 1804–8 VI 1876). George Anthony Gamow (Georgij Antonowicz), amer. kosmolog i fizyk nukl. pochodz. ros. (4 III 1904–19 VIII 1968). George Stevens, amer. reżyser filmowy (1905–8 III 1975). Jerzy Borejsza, pierwotnie Beniamin Goldberg, publicysta pol. (14 VII 1905–19 I 1952). Jerzy Giedroyć, pisarz pol., wydawca paryskiej „Kultury” (27 VII 1906–14 IX 2000). George Sanders, aktor ang. (1906–1972). Jerzy Andrzejewski, pisarz pol. (19 VIII 1909–19 IV 1983). Stanisław Jerzy Lec, pierwotnie Stanisław Jerzy de Tusch-Letz, pol. satyryk i poeta (6 III 1909–7 V 1966). Jerzy Bossak, pol. reżyser filmowy (31 VII 1910–23 V 1989). Jerzy Waldorff, pisarz pol. (1910–1999). Jerzy Putrament, pisarz pol. (14 XI 1910–23 VI 1986) Jerzy Jurandot, pisarz pol. (19 III 1911–16 VIII 1979). Jerzy Zarzycki, pol. reżyser film (1911–1971). Georg Solti, bryt. dyrygent pochodz. węg. (21 X 1912–5 IX 1997). Jerzy Sołtan, architekt pol. (ur. 1913). Georges Marchal, aktor fr. (ur. 1920). Jerzy Pomianowski, pisarz pol. (ur. 13 I 1921). Jerzy Stefan Stawiński, pol. pisarz i reżyser filmowy (ur. 1 VII 1921). Giorgio Strehler, wł. reżyser teatralny (1921–1997). Jerzy Adamski, historyk literatury i teatru pol. (ur. 23 I 1922). Jerzy Broszkiewicz, pisarz pol. (6 VI 1922–4 X 1993). Jerzy Kawalerowicz, pol. film. reżyser (ur. 19 I 1922). Jerzy Litwiniuk, pisarz pol. (ur. 1923). Jerzy Nowosielski, malarz pol. (ur. 7 I 1923). Jerzy Passendorfer, pol. reżyser filmowy (8 IV 1923–20 II 2003). George Herbert Bush, prezydent USA (ur. 12 VI 1924). Jerzy Ficowski, pisarz pol. (ur. 4 IX 1924). Jerzy Lovell, pisarz pol. (1 I 1925–4 XII 1991). Jerzy Wittlin, pisarz pol. (ur. 1925). Wojciech Jerzy Has, pol. reżyser filmowy (1 IV 1925–3 X 2000). Jerzy Korczak, pisarz pol. (ur. 1927). George Scott, amer. aktor filmowy (1927–1999). Jerzy Janicki, pisarz pol. (ur. 10 VIII 1928). Jerzy Matuszkiewicz Duduś, pol. muzyk jazzowy (ur. 10 IV 1928). George Peppard, amer. aktor film. (ur. 1928). Jerzy Antczak, pol. reżyser film (ur. 25 XII 1929). Jerzy Jarocki, pol. reżyser (ur. 11 V 1929). Jerzy Szacki, socjolog pol. (ur. 1929). Jerzy Bereś, rzeźbiarz pol. (ur. 14 IX 1930). George Soros, amer. finansista i filantrop pochodz. węg. (ur. 12 VIII 1930). Jerzy Wójcik, pol. operator filmowy (ur. 1930). Janusz Jerzy Kidawa, pol. reżyser film. dokum. (ur. 1931). Jerzy Józef Wiatr, pol. socjolog, politolog (ur. 1931). Jerzy Afanasjew, pisarz pol., reżys. filmowy (11 IX 1932–26 IX 1991). Jerzy Gruza, pol. reżyser (ur. 4 IV 1932). Jerzy Hoffman, pol. reżyser (ur. 15 III 1932). Jerzy Grotowski, pol. reżyser, eksperymentator teatr. (13 VIII 1933–14 I 1999). Jerzy Harasymowicz, poeta pol. (24 VII 1923–24 VIII 1999). Jerzy Nikodem Kosiński, właśc. Jerzy Nikodem Lewintopf, pisarz amer. pochodzenia pol. (14 VI 1933–3 V 1991). Jerzy Połomski, pol. piosenkarz, aktor (ur. 18 IX 1933). Jurij Gagarin, pierwszy kosmonauta (9 III 1934–27 III 1968). Jerzy Stanisław Sito, poeta pol. (ur. 8 XI 1934). Jerzy Turek, aktor pol. (ur. 1934). Giorgio Armani, wł. projektant mody (ur. 11 VII 1934). Jerzy Milian, pol. kompozytor, muzyk jazzowy (ur. 10 IV 1935). Jerzy Wojciech Borejsza, pol. historyk, publicysta (ur. 22 VIII 1935). Jerzy Witold Aleksandrowicz, psychiatra pol. (ur. 1936). Jerzy Skolimowski, pol. reżyser filmowy (ur. 5 V 1936). Jerzy Maksymiuk, pol. kompozytor, dyrygent (ur. 9 IV 1936). Jerzy Cyryl Grupiński, pisarz pol. (ur. 1938). Jerzy Kamas, aktor pol. (ur. 8 VII 1938). Jerzy Klechta, dziennikarz pol. (ur. 1939). Jerzy Buzek, polityk pol., premier (ur. 7 VII 1940). Jerzy Kulej, pięściarz pol. (ur. 19 X 1940). Jerzy Duda-Gracz, malarz pol. (ur. 20 III 1941). George Benson, amer. gitarzysta (ur. 1943). George Harrison, bryt. muzyk rockowy (1943–2001). George Lucas, amer. reżyser i producent film. (ur. 14 V 1944). Jerzy Trela, aktor pol. (ur. 1942). Jerzy Karpiński, pol. reżyser filmowy (ur. 1945). Jerzy Zelnik, aktor pol. (ur. 19 IV 1945). Jerzy Axer, filolog pol. (ur. 1946). Jerzy Babel, pol. archeolog-muzealnik (ur. 1947). George Bush Junior, prezydent USA (ur. 6 VII 1946). Jerzy Marian Kędziora, rzeźbiarz pol. (ur. 1947). Jerzy Kichler, działacz organiz. żydowskich w Polsce (ur. 1947). Jerzy Stuhr, aktor pol. (ur. 1947). Jerzy Sławomir Mac, dziennikarz pol. (ur. 1949). Jerzy Baczyński, dziennikarz pol. (ur. 1950). Jerzy Boj, pol. dziennikarz i reżyser film. (ur. 1950). Jerzy Jaskiernia, polityk pol. (ur. 1950). Jerzy Radziwiłowicz, aktor pol. (ur. 8 IX 1950). Jerzy Szmajdziński, polityk pol. (ur. 1952). Jerzy Jędrysiak, grafik pol. (ur. 1954). Jerzy Jarniewicz, poeta pol. (ur. 1958).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jurko Bohun, jeden z głównych bohaterów powieści Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza. George Milton z powieści Myszy i ludzie J. Steinbecka (1937). Jerzy (Juraj) Janosik, zbójnik, bohater utworów ludowych i literackich. Georges Jacques Danton, postać historyczna, bohater utworów G. Büchnera, R. Rollanda, A.N. Tołstoja, S. Przybyszewskiej i innych. Jerzy Boreński z dylogii J.A. Kisielewskiego W sieci i Spotkanie (1889). Georges Duroy z powieści G. de Maupassanta Bel-Ami. Jerzy Stanisław Orcio z dramatu Nie-Boska komedia Z. Krasińskiego (1835). Georg Bendemann z opowiadania F. Kafki Wyrok. Jerzy Molinier z powieści Fałszerze A. Gide’a (1926). Jerzy Bohatyrowicz z powieści Nad Niemnem E. Orzeszkowej (1888). George Babbitt z powieści S. Lewisa Babbitt (1922). Jerzy z powieści R. Bratnego Kolumbowie. Rocznik 20 (1957). George ze sztuki Kto się boi Virginii Woolf E. Albee’go (1962). Jurij Żywago z powieści Doktor Żywago B. Pasternaka (1957).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza w reż. J. Hoffmana (1998), rolę Jurka Bohuna odtwarzał Aleksandr Domogarow. Ekranizacja pow. S. Lewisa Babbitt, rolę George’a grał Guy Kibbe. Film wg pow. Kto się boi Virginii Woolf w reż. M. Nicholsa (1966), w roli George’a wystąpił Richard Burton. Ekranizacja powieści G. de Maupassanta Bel-Ami, w reż. L. Daquina (1954), rolę Georges’a Duroya grał Jean Danet. Serial telewizyjny Kolumbowie. Rocznik 20 w reż. J. Morgensterna (1970), rolę Jerzego grał Władysław Kowalski. Film wg dramatu S. Przybyszewskiej Danton w reż. A. Wajdy (1982), rolę tytułową grał Gérard Depardieu. Ekranizacje pow. Myszy i ludzie I. Steinbecka: role George’a w reż. L. Milestone’a (1939) grał Burgess Meredith, a w reż. G. Sinise’a (1991) — sam reżyser. Ekranizacja Doktora Żywago w reż. D. Leena (1965), rolę Jurija grał Omar Sharif. Film wg pow. Nad Niemnem E. Orzeszkowej w reż. Z. Kuźmińskiego (1986).
PRZYSLOWIA:
Od Cypriana aż do Jana gdy pogoda zakichana,to od Jana do Jerzego ciągle jeszcze nic nowego,a gdy Jerzy się rozśmieje, to za kilka dni znów leje.
Gdy na święty Jerzy jeszcze nie rozkwita,niech się cieszy stary, młody, chłop i kobita.
AFORYZM:
(...)Ile kropli deszczowych spada na pola w lecie,Ile lizaków potrafi zjeść rocznie przeciętne dziecię,Ile kucharki przez dobę tłuką na świecie talerzy —Tyle mniej więcej w sumieJest, było i będzie — Jerzych!Ludwik Jerzy Kern
W POEZJI:
Zawsze rycerski, szczęśliwie bardzo jeżeli z fachu wojskowy,w przeciwnym razie zaborczy nadto, choleryk, fantasta nerwowy;pogardza łatwą okazją, z trudnej natychmiast korzysta;jeśli z zawodu prawnik, to zwykle feminista.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Jerzy”Dziś po dyktandzie w szkoleWrócił Jerzyk do domu markotny.Ziewał, ziewał — i zdrzemnął sięprzy stole,Bo i dzień był jakiś senny i słotny.Julian Tuwim, „Słówka i słufka”Kochany Jerzy mój! Pisę tu stelaten list do tobie, a pisęcy płacę.Świat mię calućki nic nie uwesela,kie w lesie pasę, hnet krowy potracę,bo syćko myślę, kielo nas ozdzielakraju i cy cię tyz jesce zobacę?(...)Ale juz wsendyl potajały lodyi śniég juz w turniak wyginon bez mała,a tobie nié mas jednako nikany,mój złociusieńki i umiéłowany.Kazimierz Przerwa-Tetmajer, List góralki Hanusi do panicza JerzegoCzy obławę zaciągnąć, czy spotkać się z zwierzem,Kto z Białopiotrowiczem porówna się Jerzym?Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”, Księga II
Jerzysław
Pochodzenia starosłowiańskiego, oznacza: jarzący się, ognisty, jasny. ZDROBNIENIA: Jerzyk, Jerzko, Sławek. INNE FORMY: Jerzy, Jarzysław, Jurek. Forma żeńska: Jerzysława.
Jerzysława
Żeńska forma imienia -> Jerzysław. ZDROBNIENIA: Jerzka, Sławka. INNE FORMY: Jarzysława.
Jędrzej
Odmiana imienia Andrzej. Pochodzenia greckiego, od słów andros (mąż, mężczyzna) lub andreios (męski). Oznacza: mężny człowiek. Starosłowiańskie przekształcenie może mieć znaczenie: jędrny, gorliwy. ZDROBNIENIA: Jędrek, Jędruś. INNE FORMY: Andrzej, Jędrzych, Ondrasz, Ondraszek. OBCE FORMY: Andrew (ang.), Andreas (niem.), André (fr.), Andrej, Andreja (połud.-słow.).
PATRON:
Św. Jędrzej Bobola, pol. jezuita.
ZNANE POSTACIE:
Jędrzej Gałka z Dąbczyna, pol. teolog i poeta (ok. 1400–po 1451). Jędrzej Kitowitz, pol. ksiądz, pamiętnikarz (ur. 1728). Jędrzej Moraczewski, pol. działacz socjalistyczny (13 I 1870–5 VIII 1944). Jędrzej Cierniak, twórca koncep. tzw. teatru samorodnego (15 X 1886–2 III 1942).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jędrzej Grudziński z powieści Potop H. Sienkiewicza (1886).
Joachim
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa Jehojaqim (Jahwe pomoże, podniesie, wzmocni). Oznacza: wyniesiony przez Boga, wzmocniony. W Polsce imię notowane od XIV w. jako Achym, Jachim, Joachim, Joachym, Jochym, Ochym, Ofin. ZDROBNIENIA: Jakim, Jakimuś, Joachimek. INNE FORMY:
Jachim, Joahim, Joakim. OBCE FORMY: Joachim (ogólnie przyj. forma), Joakim, Jochem, Jochen (niem.), Joaquín (hiszp.), Gioachino, Gioacchino, Giovacchino (wł.), Akim (ros.), Jáchim (czes.), Jakim, Joahim, Joakim (połud.-słow.), Jokimas, Jokymas (litew.), Joákim, Áhim, Áchim (węg.). Forma żeńska: Joachima.
NAZWISKA:
Achimowicz, Chimakowski, Chimalski, Chymak, Chymała, Chymkowski, Chymycz, Ekinowicz, Himanek, Himanowicz, Hymkowski, Jacha, Jachalik, Jachalski, Jachecki, Jacheć, Jachelski, Jachewicz, Jachiewicz, Jachim, Jachimczak, Jachimczuk, Jachimczyk, Jachimek, Jachimecki, Jachimiak, Jachimowicz, Jachimowski, Jacimski, Jachiński, Jachniewicz, Jachnowicz, Jachnowskim, Jacolski, Jachołowski, Jachomowicz, Jachosz, Jachowiak, Jachowiec, Jacółkowski, Jachtowski, Jachulski, Jachuła, Jachułkowski, Jachyla, Jachym, Jachymczyk, Jachymek, Jachymiak, Jachyn, Jachemczyk, Jacimowicz, Jakim, Jakimczak, Jakimczycz, Jakimowicz, Jakin, Jakinowicz, Jechna, Joachim, Joachimiak, Joachimowicz, Joachymiak, Joachymowicz, Joch, Jochalski, Jochem, Jochemik, Jochno, Jochowicz, Jochym, Jochymczyk, Jocymiak, Jochymowicz, Jochymski, Ochim, Ochimowski, Ochinowski, Ochiński, Onichmowski.
PATRON:
Św. Joachim, ojciec Najświętszej Marii, Bożej Rodzicielki. Szczególną cześć odbiera w Kościele Wschodnim. Patron chroniący przed epilepsją. (Wspomnienie 26 lipca).
ZNANE POSTACIE:
Joachim z Fiore, mistyk wł. (ok. 1132 lub 1145–1202). Joachim, książę szczeciński (ur. XV w.). Joachim Bielski, pol. historyk i pisarz (ok. 1550–1599). Joachim Du Bellay, poeta fr. (1522–1 I 1560). Johann Joachim Winckelmann, niem. historyk, twórca klas. archeologii (1717–1768). Joachim Litawor Chreptowicz, pol. działacz oświatowy (4 I 1729–4 III 1812). Józef Joachim Grabiński, gen. wojsk pol., fr. i wł. (ur. 1771). Ludwig Joachim von Arnim, niem. pisarz (26 I 1781–21 I 1831). Joachim Lelewel, historyk i polityk pol. (22 III 1786–29 V 1861). Joaquin Mosquera, kolumb. pisarz i polityk (ur. 1787). Gioacchino Rossini, kompozytor wł. (29 II 1792–13 XI 1868). Joaquin Alvarez Quintero, dramatopisarz hiszp. (1873–1944). Joaquin Edwards Bello, chil. pisarz (ur. 1887). Joachim von Ribbentrop, niem. dyplomata i polityk faszystowski (30 IV 1893–16 X 1946). Joachim Grubich, pol. muzyk, organista wirtuoz (ur. 16 I 1935). Joaquim Alberto Chissano, prezydent Mozambiku (ur. 22 X 1939).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jan Joachim Goriot z powieści Ojciec Goriot H. Balzaca (1834/35). Joachim Mahlke z powieści G. Grassa Kot i mysz.
NA EKRANIE:
Ekranizacja pow. Kot i mysz G. Grassa w reż. H. Pohlanda (1967), rolę młodego i starszego Joachima odtwarzałi Lars i Peter Brandtowie.
PRZYSLOWIA:
Joachima boską mocą dzionek już się równa z nocą.
Joachima
Żeńska forma imienia -> Joachim. ZDROBNIENIA: Jakimka, Joachimka. INNE FORMY: Joakima. OBCE FORMY: Joachima, Joakima (ogólnie przyj. forma), Joaquina (hiszp.), Gioacchina (wł.).
PATRONKA:
Św. Joaquina de Vedruna, założycielka zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Miłosierdzia (1783–1854). (Wspomnienie 28 sierpnia).
Joanna
Żeńska forma imienia -> Jan. W Polsce nadawane od XIII wieku i do dziś bardzo popularne. ZDROBNIENIA: Asia, Aśka, Jasia, Joasia, Joaśka. INNE FORMY: Jana, Janina, Janna, Johanna, Jena, Jenna, Anita, Żanna. OBCE FORMY: Joanna (łac.), Jane, Jean, Joan (ang.), Johanna, Hanne (niem.), Jeanne (fr.), Juana (hiszp.), Gianna, Giovanna (wł.), Ivana, Ioanna, Janina (ros.), Ivana, Jana (czes., słowac.), Ivana, Ivanka, Jana, Janka, Jovanka (połud.-słow.). Forma męska: Jan.
PATRON:
Joanna d’Arc, święta, bohaterka narodowa Francji. Urodziła się w roku 1411 lub 1412 w Lotaryngii. W czasie wojny stuletniej skłoniła niezdecydowanego Karola, by koronował się na króla Francji. Sama stała na czele oddziałów francuskich i osiągała zwycięstwa w bitwach, a w 1920 roku wyzwoliła oblegany Orlean. W roku 1430 dostała się w ręce Burgundów, którzy odsprzedali ją Anglikom. Trybunał Inkwizycyjny posądził ją o zmowę z diabłem. Po torturach spalono ją na stosie, 30 maja 1431 roku. Jej postawa zakończyła trwającą od stu lat wojnę z Anglią. W roku1457 zrehabilitowana przez papieża Kaliksta III. (Wspomnienie 30 maja).Święta Joanna de Valois, królowa Francji, którą pozbawiono tronu. Jest założycielką Zgromadzenia Sióstr Annuncjatek. Zmarła w 1505 roku. (Wspomnienie 4 lutego).Św. Joanna Franciszka Fremyot de Chantal, z pomocą św. Franciszka Salezego powołała do życia nową Wspólnotę Sióstr Wizytek. Żyła w latach 1572–1642. Do Polski wizytki przybyły w 1650 roku. (Wspomnienie 12 grudnia).Św. Joanna Antida Thouret, założycielka Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. J. Antidy (1765). (Wspomnienie 24 sierpnia).Św. Joanna Elżbieta Bichiers Des Ages, założycielka zakonu Córek Krzyża (1773).
ZNANE POSTACIE:
Joanna Grudzińska, księżna łowicka, druga żona w. ks. Konstantego (29 IX 1799–29 XI 1831). Joan Crawford, właśc. Lucille Eay Lesueur, aktorka amer. (23 III 1904–10 V 1977). Joan Fontaine, amer. aktorka film. (ur. 1917). Joan Sutherland, śpiewaczka austral. (ur. 7 XI 1926). Joanna Kulmowa, pol. poetka (ur. 25 III 1928). Joanna Chmielewska, właśc. Irena Kühn, pisarka pol. (ur. 2 IV 1932). Joan Henrietta Collins, aktorka ang. (ur. 1933). Joan Rivers, am. aktorka (ur. 1933). Joanna Pollakówna, pol. poetka (1 VI 1939–28 VI 2002). Joanna Ugniewska-Dobrzańska, filolog pol. (ur. 1945). Joan Baez, amer. piosenkarka (ur. 9 I 1941). Joanna Żółkowska, aktorka pol. (ur. 1950). Jane Seymour, ang. aktorka (ur. 1951). Joanna Szczepkowska, aktorka pol. (ur. 1953). Joanna Pacuła, aktorka filmowa (ur. 1957).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Joanna d’Arc, postać historyczna (XV w.), bohaterka utworów wielu pisarzy (W. Shakespeare, J. Chapelain, Voltaire, F. Schiller, G.B. Shaw, B. Brecht i in.). Joanna Lipska z noweli E. Orzeszkowej A...B...C... Joanna (Joasia) Podborska z powieści Ludzie bezdomni S. Żeromskiego (1900). Wędrówka Joanny, powieść E. Szelburg-Zarembiny. Joanna Nadou z powieści E.M. Remarque’a Łuk Triumfalny (1946). Matka Joanna od Aniołów, opowiadanie J. Iwaszkiewicza (1946).
NA EKRANIE:
Ekranizacje utw. literackich o Joannie d’Arc: rolę Joanny w reż. C. Dreyera (1928) odtwarzała René Falconetti, w reż. V. Fleminga (1948) — Ingrid Bergman, w reż. J. Delannoya (1952) — Michèle Morgan, a w reż. O. Premingera (1957) — Jean Seberg. Ekranizacja opow. Matka Joanna od Aniołów J. Iwaszkiewicza w reż. J. Kawalerowicza (1960), rolę Joanny odtwarzała Lucyna Winnicka. Film wg pow. Łuk Triumfalny Remarque’a w reż. L. Milestone’a (1948), rolę Joanny odtwarzała Ingrid Bergman. Ekranizacja pow. Ludzie bezdomni S. Żeromskiego w reż. W. Haupego (1975), rolę Joanny Podborskiej grała Anna Nehrebecka.
AFORYZM:
Bądź uprzejmy dla Joasi,ona płomień twój ugasi.Bogusław ChmielarczykTę naiwną Asię zawsze wykiwać da się.
W POEZJI:
Biedny jastrząb! Śród niebios porwała go chmura,W obcy zaniosła żywioł i dalekie strony;Morską przesiąkły rosą, wichrami znużony,Śród ludzi na tym maszcie roztoczył swe pióra.
Lecz go żadna bezbożna nie pochwyci ręka,Bezpieczny, jakby siedział na leśnej gałęzi;On jest gościem, Giovanno! kto gościa uwięzi,Jeżeli jest na morzu, niech się burzy lęka.Adam Mickiewicz, „Jastrząb”
Joel
Pochodzenia hebrajskiego, oznacza: Pan jest Bogiem. Forma żeńska: Joela, Joella.
PATRON:
Joel (IV w. p.n.e.?), jeden z bibl. 12 proroków mniejszych. Księga Joela zawiera jego proroctwa ostrzegające przed klęskami posuchy i szarańczy, wezwania do pokuty i przepowiednie eschatologiczne.
Jolanta
Przypuszczalnie pochodzenia greckiego, od słów ion (fiołek) i anthos (kwiat). Oznacza: skromna i delikatna. Imię używane w Polsce od XIII w., początkowo w formie Jolenta. ZDROBNIENIA: Jola, Jolancia, Jolcia, Jolka, Jounia, Jolusia, Joluś. INNE FORMY: Jolanda, Jolantyna, Jolenta, Jolentyna. OBCE FORMY: Iolanta, Jolanta (ogólnie przyj. forma), Iolande, Iolanthe, Yolande (ang.), Jolenta, Jolanda, Yolanthe (niem.), Yolande, Jolanthe (fr.), Yolanda (hiszp.), Jolanda (wł.), Iolanta (ros.), Jolana, Jolanta (czes., słowac.), Jolanda, Jolanta (połud.-słow.), Jolán (węg.).
NAZWISKA:
Jolantowicz, Jolantowski, Jolankiewicz, Jolaczyk, Jolczak, Jolkowiak, Jolski, Joła, Jołczuk, Jołda, Jołeczko, Jołek, Jołkiewicz, Jołkin, Jołko, Jołkowicz, Jołkowski, Jółkiewicz, Jółkowski.
PATRONKA:
Błogosławiona Jolanta, księżna wielkopolska (ok. 1244-ok. 1305). Była jedną z dworek bł. Kingi, później została małżonką księcia Bolesława Pobożnego. (Wspomnienie 15 czerwca).
ZNANE POSTACIE:
Jolanta Owidzka-Horodecka, pol. plastyczka (ur. 1927). Jolanta Tubielewicz, japonistka (ur. 1931). Yolande Gigliotti (Dalida), piosenkarka wł. (1933–1987). Jolanta Kozak, tłumaczka pol. (ur. 1951). Jolanta Baziak, pol. poetka i malarka (ur. 1956). Jolanta Fajkowska, pol. dziennikarka telewiz. (ur. 195?). Jolanta Nowak, aktorka pol. (ur. 1959). Jolanta Trela-Ptaszyńska, pol. aktorka, reżyserka (ur. 1960).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jolanta, opera P. Czajkowskiego (1892). Jolanta, poemat dramatyczny E. Leszczyńskiego (1904). Jola z opowiadania Panny z Wilka J. Iwaszkiewicza (1933).
AFORYZM:
Żona z Joli idealna,Bo lojalna.Wiesław BłachJola, choć nie ma czadu sporo jest dla człowieka mocną podporą.
W POEZJI:
Nie oprzeć się jej, czarownicą jest z imienia już, zanimsię w osobę wcieli;jednych zniewoli urokiem ledwo dostrzegalnym jakoddech, innych obuchem między oczy zdzieli.Zwierzęta ją kochają jak swoją; dzieci wyciągają za nią ręce jak za rajskim ptakiem;idzie drogą wytkniętą marzeniem roztęsknionych oczu jakpochodniami rozjaśnionym szlakiem. Kazimiera Iłłakowiczówna, „Jolanta”
Jonasz
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa jona (gołąb). Imię jednego z proroków Starego Testamentu, używane w wielu krajach. W Polsce znane od XIII w. jako Jonasz i Jona. ZDROBNIENIA: Jonaszek. OBCE FORMY: Ionas, Jonas (ogólnie przyj. forma), Giona (wł.), Iona (ros.), Jonáš (czes., słowac.), Jon, Jonaš (połud.-słow.), Jonošius (litew.), Jouni, Joonas (fiń.).
NAZWISKA:
Jonaniewicz, Jonanis, Jonas, Jonasiewicz, Jonasik, Jonasz, Jonaszak, Jonaszek, Jonaszowicz, Jonaś, Jonosz, Onasz, Onaszkiewicz, Onaszko, Onuszkiewicz.
PATRON:
Jonasz (VIII w. p.n.e.), prorok izraelski. Bohater bibl. Księgi Jonasza, noweli dydaktycznej z V–IV w. p.n.e., zaliczanej do grupy dzieł 12 proroków mniejszych. Ukarany przez Boga za nieposłuszeństwo Jonasz został połknięty przez wielką rybę (wieloryba), a następnie wypuszczony przez nią na ląd, by mógł wypełnić swoją misję wzywania do pokuty mieszkańców Niniwy.Św. Jonasz, męczennik francuski (III w.). Podobno był uczniem św. Dionizego, razem z którym przybył do Galii. (Wspomnienie 5 sierpnia).
ZNANE POSTACIE:
Jonasz Szlichtyng, pisarz i myśliciel ariański (1592–1661). Vitus Jonassen Bering, duński żeglarz i odkrywca; jego imieniem nazwano cieśninę między Przylądkiem Dieżniewa i Alaską oraz położone na południe od niej morze (1681–6 XII 1741). Carl Jonas Love Almquist, pisarz szw. (28 XI 1793–26 IX 1866). Jonas Cohn, filozof niem. (ur. 1869). Jonas Edward Salk, amer. mikrobiolog (28 X 1914–23 VI 1995). Ion Iliescu, prezydent Rumunii (ur. 3 III 1930).
PRZYSLOWIA:
Krynci się jak Jonasz we wielorybie.(aluzja do znanej opowieści biblijnej)
Jonatan
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa jehnthn (dar Boga). W Polsce znane od XIII wieku. Forma żeńska: Jonata.
NAZWISKA:
Janat, Janata, Janatos, Janatowicz, Jantowski, Jonat, Jonatos, Jonatowicz, Jonatowski.
Jordan
Pochodzenia hebrajskiego, oznacza dosłownie: rzeka Dan. Jest to nazwa rzeki w Palestynie, w której Jan Chrzciciel dokonał chrztu Chrystusa. Imię notowane w Polsce od X wieku, czasem w formie Jardan. ZDROBNIENIA: Jordanek, Jorduś. OBCE FORMY: Jordan (ogólnie przyj. forma), Jourdain (fr.), Giordano (wł.), Iordanos (gr.), Jordanas (litew.). Forma żeńska: Jordana.
NAZWISKA:
Jardan, Jardanow, Jardasiewicz, Jardel, Jardych, Jardziński, Jardzioch, Jerdan, Jerdanek, Jerdonek, Jerdziak, Jerdziński. Jordanek, Jordanow, Jordanowicz, Jordanski, Jordasz, Jordecki, Jordek, Jordon, Jordyl, Jordzynski, Jórdeczko.
ZNANE POSTACIE:
Jordan, pierwszy biskup pol. (? –984). Giordano Bruno, wł. filozof, spalony na stosie; jako heretyk uwięziony w roku 1592 przez inkwizycję (1548–17 II 1600). Czesław Jordan Wysocki, pol. topograf i geograf (1839–1983).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jourdain z komedii Mieszczanin szlachcicem Moliera (1670). Robert Jordan z powieści Komu bije dzwon E. Hemingwaya (1940).
NA EKRANIE:
Film wg pow. Komu bije dzwon E. Hemingwaya w reż. S. Wooda (1943), rolę Roberta Jordana odtwarzał Gary Cooper.
Jordana
Żeńska forma imienia -> Jordan. ZDROBNIENIA: Jordanka. OBCE FORMY: Jordana (ogólnie przyj. forma.).
Jowita
Prawdopodobnie od imienia Jowisza, najwyższego boga panteonu rzymskiego, patrona państwa. W Polsce rzadko nadawane. OBCE FORMY: Jovita (ogólnie przyj. forma).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Jowita z dramatu S. Dygata Disneyland (1965).
AFORYZM:
Moja koleżanka, jak każda Jowita, wiecznie romansidła czyta.
Jozafat
Pochodzenia hebrajskiego, od słowa Jehoszawat. Oznacza: Bóg sądzi. INNE FORMY: Jozefat, Józefat, Józef. OBCE FORMY: Josafat, Josaphat (ogólnie przyj. forma). Forma żeńska: Jozafata.
NAZWISKA:
Jozefacki, Józefaciak, Józefacik, Józefacki, Józefaczuk, Józefaczyk, Józeat, Józefecki.
PATRON:
Św. Jan Jozafat Kuncewicz, biskup połocki. Żył w latach 1580–1623. W 1604 roku wstąpił do bazyliantów unickich, a w 1617 został arcybiskupem połockim. Zginął w Witebsku, okrutnie zmaltretowany i znieważony. Król Zygmunt III wszczął śledztwo przeciwko zabójcom, a ich przywódców ukarał śmiercią. (Wspomnienie 12 listopada).
ZNANE POSTACIE:
Joazafat, król judzki (ur. 872 p.n.e.). Józefat Ignacy Łukaszewicz, malarz pol. (przed 6 IX 1789–3 I 1850). Józefat Bolesław Ostrowski, zwany Ibusiem, pol. publicysta, uczestnik powstania listopadowego (1803–1871).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Józefat z Księdza Marka J. Słowackiego (1843).
PRZYSLOWIA:
Spotkamy się w dolinie Jozafata.

Horoskopy zodiakalne

Horoskopy alternatywne oraz symbolika